TY  - JOUR
T1  - Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği
TT  - The Need for Change in Chemical Fertilizer Consumption: An Example of Potassium Fertilizer Consumption in Şanlıurfa Province
AU  - Gözükara, Gafur
AU  - Kaplan, Mustafa
PY  - 2021
DA  - December
DO  - 10.46810/tdfd.808404
JF  - Türk Doğa ve Fen Dergisi
JO  - TJNS
PB  - Bingöl Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2149-6366
SP  - 312
EP  - 316
VL  - 10
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Zengin Anadolu ve Mezopotamya kültürünün kesişme noktasında yer alan Şanlıurfa büyük tarımsal arazi varlığı ve yüksek oranda sulanabilirlik potansiyeli nedeniyle, tarımcıların öncelikle ve sürekli çalışma konusu yapılmalıdır. Kimyasal gübre tüketimini il düzeyinde değerlendiren çalışmalar sınırlı olması yanında, özellikle besin dengelerini ele alarak, yetersizlikleri tartışan çalışmalar bulunmamaktadır. Şanlıurfa'nın potasyumlu kimyasal gübre tüketim dengelerinin Türkiye ortalamasının çok uzağında olduğu tespit edilmiştir. Yapılan çalışmada son 5 yıllık plan döneminde (2013-2017) Türkiye için N/K2O dengesi 13,8 olarak hesaplanırken, bu değerin aynı dönemde Şanlıurfa’da 192 olduğu hesaplanmıştır. P2O5/K2O dengesinin de Türkiye için 5,6 iken, Şanlıurfa için 72 olarak hesaplanmıştır. Bu oranları dikkate aldığımızda ilimizdeki potasyum tüketiminin Türkiye ortalamalarına çok altında olduğu açıktır. Şanlıurfa kimyasal gübre tüketimi içerisinde potasyumun payının artmaya devam edeceğini öngörmek gerekir. Ancak bu eğilimin hızı önemlidir. Geciken değişimlerin ekonomik maliyetleri kaçınılmazdır. Şanlıurfa ilinin N/K2O ve P2O5/K2O dengelerinin daha kısa bir sürede Türkiye ortalamasına yaklaşması gereklidir. Başta gübre pazarlayan firmalar, üniversiteler, ilgili kamu kuruluşları bu gerçeğin önemini fark ederek ve kavrayarak inisiyatif almalıdır. Bu gerçeği fark ederek çalışmalarını yönlendiren ticari işletmelerin ekonomik avantajlar elde etmeleri mümkün olacaktır. Ancak bu amaçla bir yandan potasyumlu gübre ve gübreleme ile ilgili araştırmalar artırılırken, aynı zamanda potasyumlu gübre ve gübreleme ile ilgili çiftçi eğitim programlarının geliştirilmesi gerekir.
KW  - Kimyasal gübre
KW  - Potasyum
KW  - Şanlıurfa
N2  - Şanlıurfa, which is located at the intersection point of rich Anatolian and Mesopotamian culture, should be primarily and continuously working subject of agriculturalists due to the large agricultural land and high irrigation potential. Studies evaluating the consumption of chemical fertilizers at the provincial level are very limited, and there are no studies that discuss deficiencies, especially regarding nutritional balances. Turkey's average balance of potassium chemical fertilizer consumption has been found to be very far than Şanlıurfa. Studies in the last five-year plan period (2013-2017) to Turkey N/K2O balance was calculated as 13,8, while this value has been calculated that in the same period was 192 in Şanlıurfa. The balance of P2O5/K2O was calculated as 5,6 for Turkey, while the balance was calculated as 72 for Şanlıurfa. When we consider the consumption of potassium in our province it is clear that these rates are far below the average of Turkey. It is necessary to foresee that the share of potassium in the consumption of chemical fertilizers in Şanlıurfa will continue to increase. However, the speed of this trend is important. The economic costs of delayed changes are inevitable. The average balance of N/K2O and P2O5/K2O of Şanlıurfa is necessary closer to Turkey in a shorter period. Especially companies that market fertilizers, universities and related public institutions should take the initiative by realizing and understanding the importance of this fact. It will be possible for commercial enterprises that direct their work by realizing this fact to gain economic advantages. However, for this purpose, while research on potassium fertilizers and fertilizers should be increased, it is also necessary to develop farmer training programs on potassium fertilizers and fertilization.
CR  - [1] Kacar B. 2005. Potasyumun Bitkilerde İşlevleri ve Kalite ÜzerineEtkileri. Tarımda Potasyumun Yeri ve ÖnemiÇalıştayı3-4 Ekim 2005, Eskişehir, S.20-9.
CR  - [2] Karaağaç A, Bilgiç A.  Çukur Ü. 2006. Şanlıurfa İli Tarım Master Planı . https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/belgeler/master/sanliurfa.pdf
CR  - [3] Karaman MR. 2012. Bitki Besleme. Gübretaş rehber kitaplar serisi: 2.
CR  - [4] Anonim 2018. Buğday raporu 2018. Ziraat Mühendisleri Odası. https://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=30125&tipi=17&sube=0
CR  - [5] Anonim 2020a T.C. Tarım Orman Bakanlığı. Bitkisel Üretim Verileri. https://www.tarimorman.gov.tr/
CR  - [6] Anonim 2020b. Tarım Bölgeleri- Şanlıurfa-Şanlıurfa Yatırım Ofisi. https://www.investsanliurfa.com/sanliurfa/tarim-bolgeleri--50
UR  - https://doi.org/10.46810/tdfd.808404
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1337320
ER  -