TY  - JOUR
T1  - AZERBAYCAN’IN SON NEOLİTİK VE İLK KALKOLİTİK ÇAĞ KÜLTÜRLERİNİN KUZEYBATI İRAN İLE (İRAN AZERBAYCANI) İLİŞKİLERİ
AU  - Bahşeliyev, Veli
PY  - 2020
DA  - December
DO  - 10.22520/tubaar2020.27.001
JF  - TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi
JO  - TÜBA-AR
PB  - Türkiye Bilimler Akademisi
WT  - DergiPark
SN  - 1301-8566
SP  - 0
EP  - 0
VL  - 0
IS  - 27
LA  - tr
AB  - Güney Kafkasya’da, Azerbaycan’da yapılan arkeolojik araştırmalar sırasında Son Neolitik ve Kalkolitik Çağkültürlerine ait çok sayıda yeni bulgular ortaya çıkarılmıştır. Nahçıvan’da, Kültepe I’de yapılan araştırmalar buhöyüğün şu anda Güney Kafkasya’nın en eski Neolitik Çağ yerleşmesi olduğunu göstermiştir. Buna karşın KültepeI’de ve Güney Kafkasya’nın diğer yerleşmelerinde Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ tabakası bulunmadığından bubölgenin Neolitik Çağ kültürünün kökeni ile ilişkili çeşitli fikirler önerilmiştir. Eski Sovyet araştırmacıları GüneyKafkasya’nın tarım ve hayvancılıkla uğraşan topluluklarının Kuzey Mezopotamya’dan geldiğini öne sürmüştür.Günümüzde ise kimi araştırmacılar aynı fikre sahip olmakla birlikte kimileri de bu toplulukların yerel Mezolitiktopluluklardan türedikleri görüşündedir. Kültepe I’de yapılan araştırmalar sırasında Halaf türü boyalı çanak çömleğinbulunması Mezopotamya ile ilişkilerin varlığını kanıtlamaktadır. Ancak Son Neolitik Çağ’da Azerbaycan’da etkinolan Şomutepe ve Kültepe kültürleri Kuzey Mezopotamya kültürlerinden farklı özelliklere sahiptir. Son yıllardayapılan araştırmalar Azerbaycan’ın Neolitik Çağ kültürlerinin gelişim sürecini gözlemleme olanağı sağlamıştır.Buna göre, Azerbaycan’ın Karabağ bölgesi Son Neolitik Çağ kültürleri baskı bezemeli çanak çömlek ile karakterizeedilmektedir. Bu tür kaplar Nahçıvan Tepe’nin Son Neolitik Çağ tabakası için de tipiktir. Yine araştırmalar NeolitikÇağ’ın son aşamasında Azerbaycan’ın Karabağ bölgesi ve Nahçıvan’da Neolitik Çağ kültürlerinin kendine özgüözelliklere sahip olduğunu kanıtlamaktadır. Güney Kafkasya’nın zengin hammadde yatakları Azerbaycan’ın güney bölgeleri ile Kuzeybatı İran arasındaki karşılıklı ilişkilerin oluşmasını sağlamış ve bu ilişkiler Nahçıvan ve Kuzeybatıİran’ı kapsayan Dalma Tepe kültürünün yerleşmesinde önemli rol oynamıştır.
KW  - GÜNEY KAFKASYA
KW  - KUZEYBATI İRAN
KW  - SON NEOLİTİK
CR  - ABEDI, A., KHATIB SHAHIDI, H., CHATAIGNER,
CH., NIKNAMI, K., ESKANDARI, N., KAZEMPOUR,
M., PIRMOHAMMADI, A., HOSEINZADEH, J.,
EBRAHIMI, GH. 2014.
“Excavation at Kul Tepe of (Jolfa), North-Western Iran,
2010: First Preliminary Report,” Ancient Near Eastern
Studies 51. (2014): 33-167.
CR  - ABEDI, A. 2017.
“Iranian Azerbaijan Pathway From The Zagros To The
Caucasus, Anatolia And Northern Mesopotamia: Dava
Göz, A New Neolithic And Chalcolithic Site In NW
Iran,” Mediterranean Archaeology and Archaeometry
17/1. (2017): 69-87.
CR  - ABEDI, A., VAROUTSIKOV, B., CHATAIGNER, C.
2018.
“Provenance of obsidian artifacts from the Chalcolithic
site of Dava Göz in NW Iran using portable XRF,”
Journal of Archaeological Science Reports 20. (2018):
756-767.
UR  - https://doi.org/10.22520/tubaar2020.27.001
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1509240
ER  -