TY  - JOUR
T1  - Yaşlıların Sosyal Ağlarının Afet Riski Bağlamında Değerlendirilmesi
AU  - Suzuki Him, Miki
AU  - Akçakaya, Eda Yaprak
PY  - 2021
DA  - January
JF  - Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi
JO  - Senex
PB  - Özgür ARUN
WT  - DergiPark
SN  - 2602-4268
SP  - 3
EP  - 16
VL  - 4
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Son yıllarda yapılan birçok çalışma sosyal sermayenin afetlerin yıkıcı etkilerini hafifletmedeki önemine dair kanıtlar sunmaktadır. Bu araştırma Türkiye’nin afetselliği gerçeğinden hareketle afetlere karşı en kırılgan gruplardan biri olan yaşlıların sosyal ağları ve bu ağların afetteki sosyal sermaye potansiyellerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Veriler, Amasya merkezi ve Göynücek ilçesine bağlı köylerde yaşayan toplam 33 yaşlı katılımcı ile yapılan derinlemesine görüşmeler vasıtasıyla toplanmıştır. Bağlayıcı ve köprü kurucu sosyal sermayeleri oluşturan sosyal ağların yaşlılar için hem rutinde hem de afetler gibi olağanüstü durumlarda etkin olduğu bilinmektedir. Bu bilgiye dayanarak görüşmelerde yaşlıların; çocuklar, komşu ve akraba ilişkileri (bağlayıcı) ile STK üyeliği ve katılımını (köprü kurucu) tespit etmeye yönelik sorular sorulmuştur. Araştırmanın sonuçları, yaşlıların sosyal ağlarının afetlerde sosyal sermaye olarak mobilize edilme potansiyelinin ekonomik ve kültürel sermayeye bağlı olarak değiştiğine işaret etmektedir. Kırda yaşayan yaşlıların önemli bir bölümünün kentteki yaşlılara göre sosyal ağlarının daha zayıf olduğu ve afetlerde resmi kurumlardan yardım bekle anlaşılmıştır. Sonuç olarak afet riski karşısında hâlihazırda kırılgan olan yaşlılardan kırsalda yaşayanlarının daha kırılganolduğunu söylemek mümkündür.
KW  - yaşlılık
KW  - sosyal ağ
KW  - sosyal sermaye
KW  - afet
CR  - Adams, V., Kaufman, S. R., Hattum, T. V. ve Moody, S. (2011). Ageing Disaster: Mortality, Vulnerability and Long Term Recovery Among Katrina Survivors. Med Anthropol, 30(3), 247-270. doi:10.1080/01459740.2011.560777
CR  - Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (2018), Türkiye Deprem Tehlike Haritası [Harita].  Erişim Adresi https://deprem.afad.gov.tr/deprem-tehlike-haritasi
CR  - Aldrich, D. P. ve Meyer, M. (2014). Social Capital and Community Resilience. American Behavioral Scientist, I(16), s. 1-16. doi:10.1177/0002764214550299
CR  - Arun, Ö. (2008). Yaşlı Bireyin Türkiye Serüveni: Kaliteli Yaşlanma İmkânı Üzerine Senaryolar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 313-330. Erişim adresi: http://sbe.gantep.edu.tr
CR  - Arun, Ö. (2016). Çağdaş Türkiye’de Yaşlılık ve Eşitsizlik. Mediterranean Journal of Humanities, VI(2), 29-48. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/311973735_Cagdas_Turkiye_de_Yaslilik_ve_Esitsizlik
CR  - Boneham, M. ve Sixsmith, J. (2006) The Voices of Older Women in a Disadvantaged Community: Issues of Health and Social Capital, Social Science & Medicine, 62(2), 269–79. doi: 10.1016/j.socscimed.2005.06.003
CR  - Brockie, L. ve Miller, E. (2016). Understanding Older Adults‟ Resilience During the Brisbane Floods: Social Capital, Life Experience and Optimism. Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 11(1), 72-79. doi:10.1017/dmp.2016.161
CR  - De Souza, E.M.ve Grundy, E. (2007). Social Capital Instrument for Adolescents and The Elderly. Erişim adresi: https://www.midss.org/sites/default/files/social_capital_instrument_adolec.pdf
CR  - Fernandez, L. S., Byard, D., Lin, C., Benson, S.ve Barbera, J. A. (2002). Frail Elderly as Disaster Victims: Emergency Management Strategies. Prehospital and Disaster Medicine, 17(2), 67-74. doi: 10.1017/s1049023x00000200
CR  - Field, J. (2008). Sosyal Sermaye. (B. Bilgen, & B. Şen, Çeviri) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
CR  - Forsman, A. K., Herberts, C., Nyqvist, F. ve Wahlbeck, K. (2012). Understanding The Role of Social Capital for Mental Wellbeing Among Older Adults. Ageing & Society, 33(5), 1-22. 804-825. doi: 10.1017/S0144686X12000256
CR  - Gray, A. (2009). The Social Capital of Older People. Ageing and Society, 29(1), 5-31. doi: 10.1017/S0144686X08007617
CR  - Helliwell, J.F. ve Putnam, R.(2004). The Social Context of Well-Being. Philosophical Transactions of The Royal Society B Biological Sciences, 359(1449), 1435–1446. doi: 10.1098/rstb.2004.1522
CR  - Lin, N. (1999). Building a Network Theory of Social Capital. XIX. International Sunbelt Social Network Conference, Charleston, South Carolina, 18-21 Şubat, s. 18-21. Erişim adresi:, http://faculty.washington.edu/matsueda/courses/590/Readings/Lin%20Network%20Theory%201999.pdf
CR  - Marshall, I.ve Mathews, S. (2010). Disaster Preparedness for the Elderly: An Analysis of International Literature Using Symbolic Interactionist Perspective. The Journal of Aging in Emerging Economies, 2(2), 79-92.
CR  - Meyer, M. (2013). Social Capital and Collective Efficacy For Disaster Resilience Connecting Individuals With Communities and Vulnerability With Resilience in Hurricane-Prone Communities in Florida. Doktora tezi. Colorado: Colorado State University.
CR  - Muckenhuber, J.,Stronegger, W.J., Freidl, W. (2012). Social capital affects the health of older people more strongly than that of younger people. Ageing and society, (33)5,853-870. doi: 10.1017/S0144686X12000219
CR  - Nyqvist, F., Cattan, M., Andersson, L., Forsman, A.K. ve Gustafson, Y. (2013). Social Capital and Loneliness among the Very Old Living at Home and in Institutional Settings: A Comparative Study. Journal of Aging and Health, 25(6), 1013-1035. doi: 10.1177/0898264313497508
CR  - Orta Doğu Teknik Üniversitesi (2011). Tabanlı-Van (23 Ekim 2011) ve Edremit-Van (9 Kasım 2011) Depremleri İnceleme Raporu. Erişim adresi: https://www.metu.edu.tr/tr/system/files/ODTUAYMVAN_rev3.pdf
CR  - Özbay, F. (2014). Akrabalık ve Komşuluk İlişkileri. Türkiye Aile Yapısı Araştırması İleri Analiz Raporu. Ankara: TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve İPSOS academia. Erişim adresi: https://www.academia.edu/9116050/Akrabal%C4%B1k_ve_Kom%C5%9Fuluk_%C4%B0li%C5%9Fkileri.
CR  - Pincha, C. (2009). Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Afet Yönetimi: Uygulamacılar içi El Kitabı. D. K. Demirer (Çev.) Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Yayınları. Erişim adresi: https://www.gdnonline.org/resources/PinchaKitap_Turkce_RENKLI.pdf
CR  - Schwanen,T., ve Ziegler, F. (2011). Wellbeing, Independence and Mobility: An Introduction. Ageing and Society, 31(5), 719-733.
CR  - Siegrist, J., von dem Knesebeck, O. ve Pollack, C. (2004). Social Productivity and Well-being of Older People: A Sociological Exploration. Social Theory and Health 2,1–17. doi: 10.1057/palgrave.sth.8700014
CR  - Şan, M. K.ve Şimşek, R. (2011). Sosyal Sermaye Kavramının Tarihsel-Sosyolojik Arkaplanı. Akademik İncelemeler Dergisi, 6(1), 88-110. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/akademikincelemeler/issue/1549/19029
CR  - Tanida, N. (1996). What Happened to Elderly People in the Great Hanshin Earthquake. BMJ 313, 1133-1135. doi: 10.1136/bmj.313.7065.1133
CR  - Tse, C. W., Wei, J.ve Wang, Y. (2013). Social Capital and Disaster Recovery: Evidence From Sinchuan Eartquake in 2008. Washington, DC: Center for Global Development. Erişim adresi: https://www.cgdev.org/publication/social-capital-and-disaster-recovery-evidence-sichuan-earthquake-2008-working-paper-344
CR  - Türkiye İstatistik Kurumu. (2013). Seçilmiş Göstergelerle Amasya 2013. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/AMASYA.pdf
CR  - Türkiye İstatistik Kurumu. (2014). İstatistiklerle Yaşlılar 2014. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim adresi: www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=265
CR  - Türkiye İstatistik Kurumu. (2017). İstatistiklerle Yaşlılar, 2016. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644
CR  - Wallack, L. (2000). The Role of Mass Media in Creating Social Capital: A New Direction for Public Health. Promoting Health: Intervention Strategies from Social and Behavioral Research. Erişim adresi:  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK222831/
CR  - Woolcock, M. (1998). Social Capital and Economic Development: Toward a Theoretical Synthesis and Policy Framework. Theory and Society, 27(2), 151-208. doi: 10.1023/A:1006884930135
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/senex/issue//871049
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1543720
ER  -