TY  - JOUR
T1  - Diyaliz Üniteleri Çevre Dostu mu? Bir Anket Çalışması / Are Dialysis Units Environmentally Friendly? A Survey Study
TT  - Are Dialysis Units Environmentally Friendly? A Survey Study
AU  - Özer, Zülfünaz
AU  - Bahçecioğlu Turan, Gülcan
AU  - Aksoy, Tülay
PY  - 2021
DA  - May
DO  - 10.47565/ndthdt.2021.31
JF  - Nefroloji Hemşireliği Dergisi
JO  - NefroHemDergi
PB  - Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 2147-7728
SP  - 41
EP  - 53
VL  - 16
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Amaç: Bu çalışma, İstanbul’da bulunan diyaliz ünitelerininçevre dostu ölçütlerine uyum durumlarını belirlemek amacıylayapıldı.Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipteki bu çalışma, 5-20 Eylül 2020 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Google Docsprogramı ile hazırlanan anket formu çalışmanın yapıldığı tarihlerde online (e-posta, whatsapp) olarak 55 diyaliz ünitesininsorumlu hemşirelerine gönderildi. Anketlere geri dönüş sağlayan37 (%67 geri dönüş) merkez araştırmaya dahil edildi.Bulgular: Diyaliz ünitelerinin, %70,3’ünün atıkları elektronikolarak ayrıştırdığı, %56,8’inin atıkların (plastik, cam, kağıt) geridönüşümünü sağlandığı, %40,5’inin düşük debili israfı önleyenarmatürleri kullanmadığı, %54,1’inin çift kademeli tuvaletrezervuarları kullanmadığı, %75,7’sinin yağmur suyunu çeşitlikullanımlar için biriktirmediği, %37,8’inde atık suları reverseosmoz ile yeniden kullanmadığı, %51,4’ünün aydınlatmadahareket sensörü kullanmadığı, %48,6’sında el kurutma makinasınınolmadığı, %51,4’ünün kullandığı yazıcıların çift taraflı baskıyaptığı, %56,8’inin yazıcılardan baskıyı azaltmak için önlemaldığı, %89,2’sinin hem elektronik kayıt sistemini kullandığıhem de dosya ve kağıt kullandığı tespit edildi. %51,4’ündebisiklet yolu ve bisiklet park alanı olmadığı, %67,6’sının çalışanpersoneli yürümeye veya bisiklete binmeye teşvik etmediği,%59,5’inin hastalarına aşırı sıcaklık sırasında kendilerine bakmakonusunda bilgi verdiği, %89,2’sinin hasta eğitimi/ziyaretlerinde tele veya video konferans yöntemini kullanmadığısaptandı. %67,6’sında enerji tüketimini azaltmaya yönelikçalışmaların bulunduğu, %70,3’ünün çevre korumayı içerenkılavuz takip ettiği ve %40,5’inde çevresel sürdürülebilirlikbilincini arttırmak için resmi bir çaba sarf edilmediği saptandı.Çalışmaya katılan hemşirelerin %62,2’sinin çevre dostudiyaliz/yeşil diyaliz kavramını duymadığı tespit edildi.Sonuç: Diyaliz ünitelerde atık yönetiminde yetersizlik, suyönetimi ve enerji yönetiminde iyileştirme yapılması gerekensorunlu alanlar bulunduğu saptandı. Diyaliz ünitelerinde çevredostu uygulamalarının yetersiz olduğu ve yeşil diyalizkapsamında yer almadıkları görüldü.
KW  - Doğal Kaynakların Korunması
KW  - Çevre Dostu
KW  - Sürdürülebilirlik
KW  - Diyaliz Ünitesi
N2  - Aim: This study was carried out to determine the compliance status of dialysis units in Istanbul with environmental friendly criteria. Materials and Methods: This cross-sectional and descriptive study was conducted between 5 September 2020 and 20 September 2020. The questionnaire form prepared with the Google Docs program and it was sent online (via e-mail, WhatsApp) to the responsible nurses of 55 dialysis units at the time of the study. Thirty-seven (67%) centers that responded to the questionnaires were included in the study. Results: Of the dialysis units, 70.3% of the wastes are separated electronically, 56.8% of the wastes (plastic, glass, paper) are recycled, 40.5% of them do not use low flow armatures that prevent waste, 54,1% do not use double-stage toilet cisterns, 75.7% do not collect rain water for various uses, 37.8% do not reuse waste water with reverse osmosis, 51.4% do not use motion sensors for lighting, 48,6% of them do not have a hand dryer, 51.4% of them print double-sided, 56.8% take measures to reduce the pressure from printers, 89.2% use both electronic recording system and file and paper. 51.4% of them do not have a bicycle path and bicycle parking area, 67.6% do not encourage the staff to walk or cycle, 59.5% of them give information to their patients about taking care of themselves during extreme heat, 89.2% of them do not use the tele or video conferencing method during the patient training/visits. It was determined that 67.6% of them work to reduce energy consumption, 70.3% of them follow the guidelines that included environmental protection, and 40.5% of them do not make any official efforts to increase environmental sustainability awareness. It was determined that 62.2% of the nurses participating in the study had not heard of the concept of environmentally friendly dialysis/green dialysis. Conclusion: It was determined that there were inadequacy in waste management and problematic fields needing improvement in water management and energy management in dialysis units. It was observed that environmentally friendly practices in dialysis units were insufficient and they were not included in the scope of green dialysis.
CR  - 1. Buturović-Ponikvar J. Humanization of Dialysis: Green And Cozy: 2ND International Academic Conference Places and
Technologies 2015.
CR  - 2. Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N. Türkiye 2019 Yılı Ulusal Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu.
Ankara: Türk Nefroloji Derneği Yayınları. 2020:51-60.
CR  - 3. Piccoli GB, Nazha M, Ferraresi M, Vigotti FN, Pereno A, Barbero S. Eco-dialysis: the financial and ecological costs of dialysis
waste products: is a ‘cradle-to-cradle’model feasible for planet-friendly haemodialysis waste management? Nephrology Dialysis
Transplantation. 2015;30(6):1018-27. https://doi.org/10.1093/ndt/gfv031
CR  - 4. Bendine G, Autin F, Fabre B, Bardin O, Rabasco F, Cabanel J-M, et al. Haemodialysis therapy and sustainable growth: a
corporate experience in France. Nephrology Dialysis Transplantation. 2020;35(12):2154-60. https://doi.org/10.1093/ndt/gfz284
CR  - 5. Blankestijn PJ. Towards sustainable environmental development in nephrology care, research and education. Nature Reviews
Nephrology. 2020:1-2. https://doi.org/10.1038/s41581-020-00353-8
CR  - 6. Connor A, Milne S, Owen A, Boyle G, Mortimer F, Stevens P. Toward greener dialysis: a case study to illustrate and encourage
the salvage of reject water. Journal of renal care. 2010;36(2):68-72. https://doi.org/10.1111/j.1755-6686.2010.00153.x
CR  - 7. Green Dialysis. Why go green? 2020 [Available from: https://www.greendialysis.org/about/why-green Erişim Tarihi:
01.02.2021
CR  - 8. U.S. Environmental Protection Agency. Office of air and radiation, climate protection partnerships division. 2010. What is a
green building? Fundamental principles of green building and sustainable site design, 2010 [Available from:
http://www.epa.gov/statelocalclimate/documents/pdf/12_8_what_is_green_GGGC.pdf,. Erişim Tarihi: 05.03.2021
CR  - 9. Özdemir M. Yeşil Hastane Tasarım Ölçütlerinin İrdelenmesi ve Tasarıma İlişkin Çözüm Önerileri. İstanbul: Yıldız Teknik
Üniversitesi 2017.
CR  - 10. Albrecht S, Petrin B. Establishing a sustainable vision for healthcare. An Interactive Qualifying Project Report, Worcester
Polytechnic Institute. 2010.
CR  - 11. Barraclough KA, Agar JW. Green nephrology. Nature Reviews Nephrology. 2020;16(5):257-68. https://doi.org/10.1038/s41581-
019-0245-1
CR  - 12. Karaca PÖ, Atilgan E, Zekioğlu A. Sağlik Hizmetlerinde Sürdürülebilirlik Bağlaminda İnovatif Bir Uygulama: Yeşil Hastaneler.
Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges). 2018;8(2):77-87.
CR  - 13. Palteki AS, İnce GN. İstanbul’daki kamu hastanelerinin yeşil hastane ölçütlerine uygunluklarının belirlenmesi Mayıs 22-23: II.
Ulusal Sağlık Kuruluşları Çevre Yönetimi Sempozyumu; 2014 [
CR  - 14. Onaran S. Sürdürülebilir yeşil hastane süreçlerinde güncel kalite anlayışları. : İstanbul Medipol Üniversitesi.; 2019.
CR  - 15. Hayran O. Sağlık politikalarının geleceği ve sürdürülebilirlik 2016 [Available from: https://www.sdplatform.com/Yazilar/KoseYazilari/473/Saglik-politikalarinin-gelecegi-ve-surdurulebilirlik.aspx.Erişim Tarihi: 05.03.2021
CR  - 16. Terekli G, Özkan O, BAYIN G. Çevre dostu hastaneler: Hastaneden yeşil hastaneye. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi.
2013;12(2):37-54.
CR  - 17. Centre for Sustainable Healthcare. Kidney Care 2013 [Available from: https://sustainablehealthcare.org.uk/what- wedo/sustainable- specialties/kidney- care. Erişim Tarihi: 01.02.2021
CR  - 18. Green Dialysis. Introduction to Sustainable Dialysis, 2020 [Available from: https://www.greendialysis.org/about/introductionto-sustainable-dialysis Erişim Tarihi: 01.02.2021
CR  - 19. Azar FE, Farzianpour F, Foroushani AR, Badpa M, Azmal M. Evaluation of green hospital dimensions in teaching and private
hospitals covered by Tehran University of Medical Sciences. Journal of Service Science and Management. 2015;8(02):259.
DOI:10.4236/jssm.2015.82029
CR  - 20. Barraclough KA, Gleeson A, Holt SG, Agar JW. Green dialysis survey: Establishing a baseline for environmental sustainability
across dialysis facilities in Victoria, Australia. Nephrology. 2019;24(1):88-93. https://doi.org/10.1111/nep.13191
CR  - 21. Çilhoroz Y, Oğuz I. Ankara’daki Hastanelerin Yeşil Hastane Ölçütlerine Uygunluğunun İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi
Dergisi. 2018;21(1):65-85.
CR  - 22. Palteki AS. İstanbul’daki Kamu Hastanelerinin Yeşil Hastane Ölçütlerine Uygunluklarının Belirlenmesi. İstanbul: İstanbul
Üniversitesi 2013.
CR  - 23. Moura-Neto JA, Barraclough K, Agar JW. A call-to-action for sustainability in dialysis in Brazil. Brazilian Journal of
Nephrology. 2019;41(4):560-3. https://doi.org/10.1590/2175-8239-jbn-2019-0014
CR  - 24. Piccoli GB, Cupisti A, Aucella F, Regolisti G, Lomonte C, Ferraresi M, et al. Green nephrology and eco-dialysis: a position
statement by the Italian Society of Nephrology. Journal of nephrology. 2020;33(4):681-98. https://doi.org/10.1007/s40620-020-
00734-z
CR  - 25. Molano-Triviño A, Wancjer B, Neri MM, Karopadi AN, Rosner M, Ronco C. Blue Planet dialysis: novel water-sparing
strategies for reducing dialysate flow. The International journal of artificial organs. 2018;41(1):3-10. https://doi.org/
10.5301/ijao.5000660
CR  - 26. Agar JW. Reusing and recycling dialysis reverse osmosis system reject water. Kidney international. 2015;88(4):653-7.
https://doi.org/10.1038/ki.2015.213
CR  - 27. Ponson L, Arkouche W, Laville M. Toward green dialysis: focus on water savings. Hemodialysis International. 2014;18(1):7-14.
https://doi.org/10.1111/hdi.12117
CR  - 28. Mesic E, Bock A, Major L, Vaslaki L, Berta K, Wikstrom B, et al. Dialysate saving by automated control of flow rates:
comparison between individualized online hemodiafiltration and standard hemodialysis. Hemodialysis International.
2011;15(4):522-9. https://doi.org/10.1111/j.1542-4758.2011.00577.x
CR  - 29. Agar JW, Perkins A, Tjipto A. Solar-assisted hemodialysis. Clinical Journal of the American Society of Nephrology.
2012;7(2):310-4. https://doi.org/10.2215/CJN.09810911
CR  - 30. Intergovernmental Panel on Biodiversity and Ecosystem Services. Media release: nature’s dangerous decline ‘unprecedented’;
species extinction rates ‘accelerating 2019 [Available from: https://www.ipbes.net/news/Media- Release-Global- Assessment
Erişim Tarihi: 02.02.2021
UR  - https://doi.org/10.47565/ndthdt.2021.31
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1572189
ER  -