TY - JOUR T1 - RENDELEME İŞLEMİNDE AĞAÇ MALZEMELERİN ENERJİ TÜKETİM MALİYETLERİNE ETKİSİ AU - Gürleyen, Levent AU - Subaşı, Serkan PY - 2013 DA - March JF - Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi JO - GUMMFD PB - Gazi Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1300-1884 SP - 0 VL - 24 IS - 2 LA - tr AB - Mobilya endüstrisinde kullanılan farklı ahşap malzemeler, işlenme esnasında makine ve kesicileri farklı zorlamalara maruz bırakmaktadırlar. Buradan hareketle, bu çalışmada sert ağaç malzemelerin, yatay (alt) freze makinesine ve kesici türlerine karşı gösterdiği zorlamaların enerji tüketim maliyetine etkisi incelenmiştir. Deneylerde, Doğu kayını (Fagus orientalis L.), sapsız meşe (quercus borealis L.), adi dişbudak (fraxinus excelsior L.) ve yalancı akasya (robinia pseudoacacia L.) odunları olmak üzere 4 sert ağaç kullanılmıştır. Yatay freze makinesi ve kesicilerin zorlanmasının enerji tüketim maliyetine etkisi, farklı ahşap malzeme türü, motor devir sayısı ve sürücü sevk hızlarına göre belirlenmiştir. Sonuç olarak; aynı işlemlerin uygulandığı ağaç malzemelerde en fazla enerji maliyeti sapsız meşe odununda görülürken, bunu sırası ile yalancı akasya, adi dişbudak ve Doğu kayını takip etmiştir. Motor devir sayısı ve sürücü sevk hızları düşük devirde tutularak yapılan rendeleme işleminde, enerji tüketim maliyetinin azaldığı ve ağaç malzemenin makine ve kesicilere karşı daha az direnç gösterdiği tespit edilmiştir. Ağaç malzemelerin her biri, özgül ağırlık (r12) ve Brinell sertlik değerlerine göre (H||), enerji tüketim maliyeti bakımından oransal farklılıklar göstermişlerdir. Ayrıca elde edilen regresyon model denklemleri ile motor devir sayısı ve sürücü sevk hızına bağlı olarak, her bir ağaç türündeki enerji tüketim maliyetlerinin %3 hata olasılığı ile önceden tahmin edilmesinin mümkün olduğu ortaya çıkmıştır. Ortaya çıkan sonuçlar ışığında, bilgisayar teknolojisi kullanılarak talaş kaldırma mekaniğinde büyük iyileştirmelerin yapılabileceği gibi ekonomiye de fayda sağlayabileceği düşünülmektedir. KW - Ağaç malzeme KW - direnç KW - zorlanma KW - enerji tüketimi KW - devir sayısı KW - sevk hızı. CR - D. Williams, R. Morris, Machining and Related CR - Mechanical Properties of 15 B.C. Wood Species, CR - Forintek Canada Grp. Vancouver, B.C, Special CR - Ruplication No. Sp-39, 1998, p. 31. CR - M. Cantin, Machining Properties of Sixteen Wood CR - Species from Eastern Canada, Dept. of Forestry, CR - Pub. No.: 1111, Eastern Canadian Woods, Ottowa CR - Forest Products Lab., 31pp. CR - T. Lihra, S. Ganev, Machining Properties of CR - Eastern Species and Composite Panels, Forintek CR - Canada Corp. Western Region, 2665 East Mall, CR - Canadian Forest Service, Project No.: 2306, 1999, CR - p. 62. CR - R.E. Hernandez, C. Bustos, Y. Fortin, J. Beaulıeu, CR - Wood machining properties of White spruce from CR - plantation forests, Forests Products J. 51 (6) CR - (2001) 82–88. CR - Korkut, İ., Dönertaş, M. A., Şeker, 1999, U., Üç CR - boyutlu dinamometre tasarımı ve imalatı, ZKÜ CR - Karabük Teknik Eğitim Fakültesi Teknoloji CR - Dergisi, Yıl 2, Sayı 1-2: 115-129. CR - İlhan, R, vd., 1990, Ağaç İşlerinde Kesme Teorisi CR - ve Mobilya Makineleri, Hacettepe Üniversitesi, CR - Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Bölümü, CR - Ankara. CR - Mustafa Günay, 2003, Talaş Kaldırma CR - İşlemlerinde Kesici Takım Talaş Açısının Kesme CR - Kuvvetlerine Etkisinin Deneysel Olarak CR - İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi CR - Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara CR - Hammond, J.J., Donnelly, E.T., Harrod, W.F. vd., CR - , Ağaçişleri Teknolojisi, ajans-Türk CR - Matbaacılık Sanayi, Ankara CR - Kurt, A., 2001, “Doğrusal hareketle talaş kaldıran CR - vargel tezgahında kesme kuvvetlerinin ölçülmesi CR - için bir dinamometre tasarımı ve imalatı, Yüksek CR - Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri CR - Enstitüsü, Ankara. CR - Şeker, U., 2000, Talaşlı İmalatta Takım Tasarımı, CR - G.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans CR - Ders Notları, Ankara CR - Yardımoğlu, B., Boyar, L., 1992, Talaşlı imalatta CR - takıma gelen kuvvetlerin deneysel incelenmesi, 5. CR - Ulusal Makine ve İmalat Kongresi, Ankara CR - Korkut, İ., 1996, Tornalama esnasında oluşan CR - kuvvetlerin, gerilmelerin bilgisayar yardımıyla CR - ölçülebilmesi amacıyla gerinim ölçer esasına CR - dayalı bir dinamometre tasarımı ve imalatı, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri CR - Enstitüsü, Ankara. CR - Hamid, A. A., Ali, Y., 1995 Experimental CR - determination of dynamic forces during transient CR - orthogonal cutting, Journal of Material CR - Processing Technology, 55 (3-4): 162-170. CR - Malkoçoğlu, “Machining properties and surface CR - roughness of various wood species planed in CR - different conditions”, Building and CR - Environment, 42 (2007) 2562–2567 CR - Malkoçoğlu, T. Özdemir, “The machining CR - properties of some hardwoods and softwoods CR - naturally grown in Eastern Black Sea Region of CR - Turkey”, Journal of Materials Processing CR - Technology, 173 (2006) 315–320. CR - Aguilera, P. Martin, Machining qualification of CR - solid wood of Facus Silvatica L. and Picea CR - Excelsa L. cutting forces, power requirements and CR - surface pougness, Holz Als Roh-Und Werkstoff, CR - (2001) 483– 488. CR - TS 2471., 1976, Odunda Fiziksel ve Mekanik CR - Testler İçin Rutubet Miktarının Tayini, Türk CR - Standartları Enstitüsü, Ankara. CR - TS 2470, Odunda Fiziksel ve Mekaniksel Deneyler CR - İçin Numune Alma Metotları ve Genel Özellikler, CR - Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1976. CR - TS 2472, Odunda Fiziksel ve Mekaniksel CR - Deneyler İçin Birim Hacim Ağırlığı Tayini, Türk CR - Standartları Enstitüsü, Ankara, 1976. CR - ASTM D 2240 Standard Test Method for Rubber CR - Property-Durometer Hardness, Annual Book of CR - ASTM Standards, Philadelphia, 2000. CR - TS 2595 Odunun Liflere Paralel Doğrultuda CR - Basınç Dayanımı Tayini, Türk Standartları CR - Enstitüsü, Ankara, 1977. CR - Yağımlı, M., Aker, F., Alternatif Akım CR - Devreleri&Problem Çözümleri, Beta Yayınevi, CR - , İstanbul. CR - Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi TEDAŞ CR - yılı elektrik tarifeleri, CR - http://www.tedas.gov.tr/tarifeler_xls/2008_trf/200 CR - %20tarifesi.xls CR - Örs, Y., Keskin, H., 2001, Ağaç Malzeme Bilgisi, CR - Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Mobilya CR - ve Dekorasyon Bölümü, Ders Kitabı, Kale Ofset CR - Matbaacılık, S:160-167, Ankara CR - Bektaş, İ., Güler, C., 1999, Andırın Yöresi Doğu CR - Kayını (Fagus orientalis Lipsky) Odununun Bazı CR - Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Belirlenmesi CR - ve Doğu Kayını İle Karşılaştırılması, CR - Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, CR - Araştırma Fonu Proje Raporu, Proje CR - No:1998/1-6, Kahramanmaraş CR - Berkel, A., 1970, Ağaç Malzeme Teknolojisi, CR - İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi CR - Yayınları, Yayın No:1448/147, İstanbul CR - http://ormanendustri.blogsome.com/2006/11/03/pa CR - nel-kesme-metodolojisi/ UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/gazimmfd/issue//88257 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/75474 ER -