TY - JOUR T1 - OSMANLI CAMİLERİNDE MEKAN KURGUSU AÇISINDAN KARE TABANLI BALDAKEN VARYASYONLARI (15.-17.YY.) TT - VARIATIONS ON THE SQUARE BASED BALDACHIN IN OTTOMAN MOSQUES FOR THE CONCEPT OF SPACE (15TH-17TH CENTURIES) AU - Tuluk, Ömer PY - 2013 DA - March JF - Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi JO - GUMMFD PB - Gazi Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1300-1884 SP - 275 EP - 284 VL - 21 IS - 2 LA - tr AB - Baldaken, Klasik Dönem Osmanlı camilerinin çekirdeğini oluşturan en önemli strüktürel sistemdir. Bu sistem;ana kubbenin, birbirine askı kemerleriyle bağlanan ayakların oluşturduğu strüktüre oturtulmasıyla meydanagetirilmiştir. Bu tür camilerde mekan, bu baldaken strüktürün etrafında gelişmiştir. Dört, altı veya sekiz ayaktanmeydana gelebilen bu sistem Osmanlı mimarisinde son derece özgün ve zengin bir cami geleneğinin oluşmasınave Klasik çizgilerine kavuşmasına neden olmuştur. Bu baldaken strüktürler arasında en yaygın uygulamalar dörtayaklı baldaken strüktürlerle gerçekleştirilmiştir. Nitekim mekanın bazen iki yana, bazen de dört yanagenişletildiği bu sistemde 6 farklı mekansal varyasyonun denendiği belirlenmiştir. KW - Baldaken KW - strüktür KW - mekan KW - Osmanlı camileri. N2 - Baldachin which has constituted the core of mosques is the most important structural system. In this system, themain dome is seated on structure which constitute with pillars anchored each other with supporting arches. Thespatial composition developed around this domed baldachin structural system in these mosques. This systemwhich can be constituted four, six or eight pillars caused to come into existence original and rich mosquetradition for Ottoman architecture and it reached the Classical line. The most widespread applications wereconstructed with four pillars system. As a matter of fact, it was observed that six different spatial variations weretried in this system in which space was expanded to two or four sides. CR - Kuban, D., Osmanlı Dini Mimarisinde İç CR - Mekan Teşekkülü - Rönesansla Bir Mukayese, CR - Güven Basım ve Yayınevi, İ.T.Ü. Mimarlık CR - Fakültesi, s. 15-16, İstanbul, 1958. CR - Kuban, D., Sinan’ın Sanatı ve Selimiye, Türkiye CR - Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, s. 49-50, CR - İstanbul, 1997. CR - Kuran, A., İlk Devir Osmanlı Mimarisinde CR - Cami, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, No: CR - , s. 16, Ankara, 1964. CR - Aslanoğlu, İ., Tire’de Camiler ve Üç Mescit, CR - ODTÜ, s. 71, Ankara, 1978. CR - Eyice, S., “Fatih Külliyesi” maddesi, İstanbul CR - Ansiklopedisi, Cilt: 3, Tarih Vakfı, s. 265, CR - İstanbul, 265-270, 1994. CR - Uzluk, Ş., “İstanbul’daki Eski Fatih Camiinin Bir CR - Benzeri Konya’da Selimiye Camii”, Vakıflar CR - Dergisi, IX, 173-181, s. 177, 1971. CR - Kuban, D., “Zal Mahmud Paşa Külliyesi” CR - maddesi, İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 7, Tarih CR - Vakfı, s. 542, İstanbul, 542-543, 1994. CR - Çelikkol, Z., Rodos’taki Türk Eserleri ve CR - Tarihçe, Türk Tarih Kurumu Basımevi, T.T.K. CR - Yayınları, s. 69, Ankara, 1992. CR - Aslanapa, O., Türk Cumhuriyetleri Mimarlık CR - Abideleri, Türksoy Yayınları, No: 7, s. 197, CR - Ankara, 1996. CR - Kuban, D., 100 Soruda Türkiye Sanatı Tarihi, CR - Gerçek Yayınevi, s. 79, İstanbul, 1981. CR - Kuran, A., Mimar Sinan, Hürriyet Vakfı CR - Yayınları, s. 214, İstanbul, 1986. CR - Kuban, D., “Yeni Cami Külliyesi” maddesi, CR - İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 7, Tarih Vakfı, s. CR - , İstanbul, 464-467, 1994. CR - Ahunbay, Z., “Sultan Ahmed Külliyesi” maddesi, CR - İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 7, Tarih Vakfı, s. CR - , İstanbul, 55-61, 1994. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/gazimmfd/issue//89362 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/76441 ER -