TY - JOUR T1 - SUDANLI YAZAR TAYYİB SÂLİH’İN NAḪLETUN ‘ALÂ’L-CEDVEL ADLI HİKÂYESİNİN TAHLİLİ TT - تحليل قصة نخلة على الجدول للأديب السوداني الطيب صالح AU - Özalp, Yusra AU - Arslan, Sevim PY - 2021 DA - June JF - Ağrı İslami İlimler Dergisi PB - Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2619-9327 SP - 52 EP - 68 IS - 8 LA - tr AB - Bu makalede modern Arap edebiyatının önemli temsilcilerinden biri olan Sudanlı Tayyib Sâlih’in Naḫletun ‘alâ’l-cedvel adlı hikâyesi ele alınmaktadır. Makalenin birinci bölümünde Naḫletun ‘alâ’l-cedvel adlı hikâye hakkında okuyucuya ön bilgiler verilmektedir. İkinci bölümde ise eserin dayandığı tarihsel arka plan ele alınmaktadır. Ayrıca yazarın hikâyede ele aldığı konular, etkilendiği yazarlar, hikâyede mensup olduğu edebi akım, hikâyeyi yazma tarihi ve yayınladığı gazete hakkında bilgiler verilip son olarak yazarın hikâyeyle ilgili düşünceleri ve hisleri belirtilmektedir. Üçüncü bölümde Naḫletun ‘alâ’l-cedvel adlı hikâyenin dayandığı tarihsel arka planda Sudan incelenmektedir. Hikâyenin yazıldığı tarihte Sudan’ın siyasi, ekonomik, coğrafi, tarihi ve kültürel özellikleri incelenerek analiz edilmektedir. Akabinde hikâye ile hikâyenin yazıldığı tarihte Sudan’ın tarihsel arka planı arasındaki ilişki üzerinde durularak çıkarımlarda bulunulmaktadır. Dördüncü bölümde ise Naḫletun ‘alâ’l-cedvel adlı hikâye edebi açıdan tahlil edilmektedir. Hikâye olay örgüsü, şahıs kadrosu, zaman ve mekân, anlatım teknikleri, dil ve üslup ve tema bakımından incelenerek teknik ve tematik bir çözümleme yapılmaktadır. KW - Sudan KW - Tayyib Sâlih KW - Sosyal Sorunlar KW - Sembolizm KW - Arap Edebiyatı KW - Naḫletun ‘alâ’l-cedvel N2 - تتناول هذه المقالة تجربة الطيب صالح القصصيّة في قصته نخلة على الجدول، الذي يعتبر من أبرز ممثلين الأدب العربي الحديث. الفصل الأول من المقالة، يعطي القراء معلومات ابتدائية عن قصة نخلة على الجدول. أما في الفصل الثاني من المقالة فقد عرضت هذه الدراسة أهم القضايا الموضوعية التي عالجها الطيب صالح في قصة نخلة على الجدول ومعلومات عن تاريخ نشرها في المجلة. وتأثُّر الكاتب من الأدباء ورصد الجوانب الموضوعيّة التي تجسّدت في قصته ومعلومات عن افكار الكاتب وبيّنت موقفه منها. وفي الفصل الثالث تمّ رصد القضايا الموضوعيّة التي تتعلق بتاريخ السودان والعلاقات المؤثرة على تاريخ كتابة القصّة وذلك من خلال الجهات الاقتصادية، السياسيّة، الجغرافية والثقافية. وفي الفصل الرابع عُرضت السّمات الفنيّة البارزة في قصة نخلة على الجدول من خلال العناصر التالية: الحدث، بناء الشخصيات، الترتيب الزمني والديمومة، الأماكن المفتوحة، رصد الجوانب الفنية والموضوعيّة. CR - Aljaml. “‏et-Tayyîbu Sâlih.. ḥâlatun ḫâssatun min ḥâlati’l îbdâʿi”. Erişim 10 Aralık 2020. https://aljaml.com/الطيب%20صالح%20حالة%20خاصة%20من%20حالات%20الإبداع%20%E2%80%8F CR - Arabicpost. “Hivârun maʿat-Tayyîb Sâlih”. Erişim 2 Ocak 2021. https://arabicpost.net/opinions/2018/01/31/حوار-مع-الطيب-صالح/ CR - Avcı, Meral. “Sudan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 37/458-459. İstanbul: TDV Yayınları, 2009. CR - Ayyıldız, Esat. “Et-Tayyib Sâlih’in “Mevsimu’l-Hicre İle’ş-Şemâl” Adlı Romanının Tahlili”. DTCF Dergisi 58/1 (Haziran 2018), 662-689. http://dx.doi.org/10.33171/dtcfjournal.2018.58.1.31 CR - el-Dandal, Caʿfer. “Kıssatu Naḫla ‘alâ’l-cedveli”. Sotor. Erişim 10 Aralık 2020. https://sotor.com/قصة_نخلة_على_الجدول CR - Fikrmag. “et-Tayyîbu Sâlih ʿabḳarîr-rivâyetü’l ʿArabîyyatu”. Erişim 10 Aralık 2020. https://www.fikrmag.com/article_details.php?article_id=668 CR - Ġâzî, Ḫâlid Muhammed. Sîyratun ve şehâdâtun min maḥaṭtâti’l-‘ümrî. Gize: Dârü’l kutubi’l Mısrîyyeti, 1. Basım, 2015. CR - Gezimanya. “Sudan’da din ve inanç”. Erişim 11 Aralık 2020. https://gezimanya.com/sudan/sudanda-din-ve-inanc CR - Güneş, Nasrettin. “Sudan’ın İç Savaş Çıkmazı: Güney Sudan Sorunu ve Bağımsızlık Süreci”. İlim ve Medeniyet. Erişim 2 Ocak 2021. https://www.ilimvemedeniyet.com/sudanin-ic-savas-cikmazi-guney-sudan-sorunu-ve-bagimsizlik-sureci.html CR - Işık, Emin. “Fâtiha Sûresi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 12/252-254. İstanbul: TDV Yayınları, 1995. CR - Jacobsen, Karen. Ennuẕūḥu’l dâḫilîyu lilmanâtiḳi’l ḥadarîyyati: el-dirâsatut-tavsîfîyatu’l muşterekatu beyna merkezî rasdin-nuzuhid- dâḫilîyyi ve câmiʿati Tâftis. Tutfs University, 2008. https://www.internal-displacement.org/sites/default/files/inline-files/200809-af-sudan-urban-displacement-khartoum-country-ar.pdf CR - Kavas, Ahmet. “Sudan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 37/459-466. İstanbul: TDV Yayınları, 2009. CR - Koç, Celal Turgut. Tayyib Sâlih ve Romancılığı. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2004. CR - Kur’ân Yolu. Erişim 2 Ocak 2021. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/sure/48-fetih-suresi CR - Maṭrifîyyun, Maḳdūdatun. Bînyeti’l mekâni fî rivâyeti Naḫleta ‘alâ cedvelin lit-Tayyîbi Sâlih. M'Sila: Mohamed Boudiaf University, Faculté des Lettres et des Langues, Yüksek Lisans Tezi, 2017. http://dspace.univ-msila.dz:8080/xmlui/handle/123456789/2938?show=full CR - News.Un. “Îṭlaḳu ḫuṭtatin lilmusâdâti’l însânîyyati litacennubi’l mecâʿti’l veşikati fî cenubis-Sudâni”. Erişim 11 Nisan 2021. https://news.un.org/ar/story/2021/03/1072672 CR - Quran-Words. “Tefsîrun ve maʿnâ kelimetin yeftaḥi min sūreti fâṭirin âya raḳmi is̱nan”. Erişim 25 Şubat 2021. https://www.quran-words.com/كلمة/يفتح/55928 CR - Sâlih, Tayyib. Dûmetu Ved Hâmid. Beyrut: Dârü’l Celîl, 1. Basım, 1997. CR - Seyyid, Eymen Fuâd. “Nil Nehri”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/122-123. İstanbul: TDV Yayınları, 2007. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/agiid/issue//896009 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1635236 ER -