TY  - JOUR
T1  - Sağlık bilimleri lisans öğrencilerinin organ bağışına yönelik tutumlarını etkileyen faktörler
TT  - Factors influencing attitudes towards organ donation among undergraduate health sciences students
AU  - Çam, Hasan Hüseyin
AU  - Güleç, Hacı Yusuf
AU  - Öztürk, Ebru
AU  - Karasu, Fatma
PY  - 2022
DA  - August
Y2  - 2022
DO  - 10.26559/mersinsbd.963228
JF  - Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi
JO  - Mersin Univ Saglık Bilim Derg
PB  - Mersin Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1308-0830
SP  - 156
EP  - 165
VL  - 15
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Amaç: Bu çalışmanın amacı, sağlık bilimleri lisans öğrencilerinin organ bağışına yönelik tutumlarını incelemek ve bu tutumu etkileyen faktörleri belirlemektir. Yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışma, Ocak-Şubat 2021 tarihleri arasında Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan bir üniversitenin Sağlık Bilimleri Fakültesinde 495 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Katılımcılar, sosyo-demografik faktörleri ve Organ Bağışı Tutum Ölçeği ile ilgili soruları içeren bir öz bildirim anketi doldurdu. Anket tamamlanma oranı %70 idi. İstatistiksel analizler için IBM SPSS yazılımı kullanıldı. p değerleri<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Veriler; tanımlayıcı istatistikler, Kolmogorov-Smirnov testi, Bağımsız Örneklem T testi ve Tek Yönlü ANOVA testi kullanılarak analiz edildi. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 20.63±1.87 yıl idi. Katılanların %45.4’ü ölüm halinde organlarını bağışlamaya istekliyken, geriye kalan %54.6’sı ise organlarını bağışlamaya isteksizdi. Organ bağışına yönelik olumlu tutum ile ilgili değişkenler: kadın cinsiyette olma, çekirdek aile yapısı, kentte yaşama, organ bağışçısı olma isteği, ailenin geçmişte organ nakli ve bağışı deneyimi, aile üyelerinin organ bağışına yönelik olumlu tutumu ve organ bağışı ile ilgili dini inanışlardır. Sonuç: Araştırmaya katılanlar arasında organ bağışına karşı yüksek düzeyde olumlu tutum, ancak düşük düzeyde isteklilik fark edilmiştir. Geleceğin sağlık profesyonellerinin olumlu tutumlarını ve bağış yapma isteğini en üst düzeye çıkarmak için farkındalık oluşturulması teşvik edilmelidir.
KW  - Doku ve organ tedariki
KW  - tutum
KW  - sağlık
KW  - bilim
KW  - öğrenciler
N2  - Objective: The objective of this study was to analyze the attitude of undergraduate health sciences students toward organ donation and determine the factors that affect this attitude. Method: A cross-sectional study was conducted among 495 students in a Faculty of Health Sciences at the Southeastern Anatolia Region from January to February 2021. The participants completed a self-report questionnaire, including questions on socio-demographic factors and the Organ Donation Attitude Scale. The questionnaire completion rate was 70.0%. IBM SPSS software was used for statistical analyses, with P values < 0.05 considered to be statistically significant. Data were analyzed using descriptive statistics, Kolmogorov-Smirnov test, Independent-Samples T test and One-Way ANOVA test. Results: The mean age of the participants was 20.63±1.87 years. Of all respondents, 45.4% were willing to donate organs upon death, while the remaining 54.6% were unwilling to donate. Variables which were related to a positive attitude towards organ donation were: being of the female sex, nuclear family structure, living in urban, willingness to be organ donors, past experience of organ transplantation and donation by family, positive attitude of the family members toward organ donation and religious beliefs about organ donation. Conclusion: High level of positive attitude but low level of willingness was noticed among the study participants toward organ donation. Creating awareness should be promoted to maximize favorable attitudes and willingness to donate among these future health care professionals.
CR  - World Health Organization. WHO Task Force on Donation and Transplantation of Human Organs and Tissues. https://www.who.int/transplantation/donation/taskforce-transplantation/en/. 1 Haziran 2021’de erişildi.
CR  - World Health Organization. GKT1 Activity and Practices. https://www.who.int/transplantation/gkt/statistics/en/. 1 Haziran 2021’de erişildi.
CR  - T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Doku, Organ Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Dairesi Başkanlığı. Transplantasyon, Diyaliz ve İzlem Sistemleri Karar Destek Sistemi Kamuoyu Bilgilendirme Sayfaları. https://organkds.saglik.gov.tr/dss/PUBLIC/PublicDefault2.aspx. 1 Haziran 2021’de erişildi.
CR  - Chakradhar K, Doshi D, Srikanth Reddy B, Kulkarni S, Padma Reddy M, Sruthi Reddy S. Knowledge, Attitude and Practice Regarding Organ Donation among Indian Dental Students. Int J Organ Transplant Med. 2016;7(1):28-35. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4756262/pdf/ijotm-7-028.pdf. 1 Haziran 2021’de erişildi.
CR  - World Health Organization. Transplantation. https://www.who.int/health-topics/transplantation#tab=tab_1. 1 Haziran 2021’de erişildi.
CR  - Sayedalamin Z, Imran M, Almutairi O, Lamfon M, Alnawwar M, Baig M. Awareness and attitudes towards organ donation among medical students at King Abdulaziz University, Jeddah, Saudi Arabia. J Pak Med Assoc. 2017;67(4):534-537. https://jpma.org.pk/PdfDownload/8150.  1 Haziran 2021’de erişildi.
CR  - Parisi N, Katz I. Attitudes toward posthumous organ donation and commitment to donate. Health Psychol. 1986;5(6):565-580. doi: 10.1037//0278-6133.5.6.565.
CR  - Yazici Sayin Y. Turkish validity and reliability of Organ Donation Attitude Scale. J Clin Nurs. 2016;25(5-6):642-655. doi: 10.1111/jocn.12943.
CR  - Abbasi M, Kiani M, Ahmadi M, Salehi B. Organ transplantation and donation from the point of view of medical students in Iran: Ethical aspects and knowledge. Cell Mol Biol (Noisy-le-grand). 2018;64(1):91-96. doi: 10.14715/cmb/2018.64.1.16.
CR  - Tumin M, Tafran K, Tang LY, et al. Factors Associated With Medical and Nursing Students' Willingness to Donate Organs. Medicine (Baltimore). 2016;95(12):e3178. doi: 10.1097/MD.0000000000003178.
CR  - Dibaba FK, Goro KK, Wolide AD, et al. Knowledge, attitude and willingness to donate organ among medical students of Jimma University, Jimma Ethiopia: cross-sectional study. BMC Public Health. 2020;20(1):799. doi: 10.1186/s12889-020-08931-y.
CR  - Güler N, Yılmaz P, Erturhan Türk K. Hemşirelik öğrencilerinin organ bağışı hakkındaki tutumları ve etkileyen faktörler. HEAD. 2020;17(ES):38-44. doi:10.5222/HEAD.2020.02223.
CR  - Taş F, Selçuk Tosun A, Akgül Gündoğdu N. The Effect of Islamic Belief and Spiritual Well-being on Organ Donation in Turkey: A Descriptive-Relational Study. J Relig Health. In press. doi: 10.1007/s10943-021-01252-3.
CR  - Ríos A, López-Navas A, López-López A, et al. A Multicentre and stratified study of the attitude of medical students towards organ donation in Spain. Ethn Health. 2019;24(4):443-461. doi: 10.1080/13557858.2017.1346183.
CR  - Mohs A, Hübner G. Organ donation: the role of gender in the attitude–behavior relationship. Journal of Applied Social Psychology. 2013;43(1):E64–E70. doi: 10.1111/jasp.12042.
CR  - Bapat U, Kedlaya PG; Gokulnath. Organ donation, awareness, attitudes and beliefs among post graduate medical students. Saudi J Kidney Dis Transpl. 2010;21(1):174-180. https://www.sjkdt.org/temp/SaudiJKidneyDisTranspl211174-3658466_100944.pdf. 1 Haziran 2021’de erişildi.
CR  - Martínez-Alarcón L, Ríos A, Gutiérrez PR, et al. Attitudes Toward Organ Donation: Differences Between Medical and Nursing Andalusian Students. Transplant Proc. 2020;52(2):496-499. doi: 10.1016/j.transproceed.2019.12.035.
CR  - Mikla M, Rios A, Lopez-Navas A, Gotlib J, et al. Factors Affecting Attitude Toward Organ Donation Among Nursing Students in Warsaw, Poland. Transplant Proc. 2015;47(9):2590-2592. doi: 10.1016/j.transproceed.2015.09.031.
CR  - Lei L, Deng J, Zhang H, Dong H, Luo Y, Luo Y. Level of Organ Donation-Related Knowledge and Attitude and Willingness Toward Organ Donation Among a Group of University Students in Western China. Transplant Proc. 2018;50(10):2924-2931. doi: 10.1016/j.transproceed.2018.02.095.
CR  - Marván ML, Orihuela-Cortés F, Álvarez del Río A. General Knowledge and Attitudes Toward Organ Donation in a Sample of Mexican Medical and Nursing Students. Rev Cienc Salud. 2020;18(2):1-19. doi: 10.12804/revistas.urosario.edu.co/revsalud/a.9240.
CR  - Rydzewska M, Drobek NA, Małyszko ME, Zajkowska A, Malyszko J. Opinions and Attitudes of Medical Students About Organ Donation and Transplantation. Transplant Proc. 2018;50(7):1939-1945. doi: 10.1016/j.transproceed.2018.03.128.
UR  - https://doi.org/10.26559/mersinsbd.963228
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1862635
ER  -