TY  - JOUR
T1  - Dijital Bağımlılık ile Yaratıcı Düşünme Eğilimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma
TT  - Investigation of the Relationship between Digital Addiction and Creative Thinking Tendency: A research on University Students
AU  - Karakuş, Fatma Nur
AU  - Taşlıyan, Mustafa
AU  - Çakıroğlu, Zeliha
PY  - 2021
DA  - November
DO  - 10.20990/kilisiibfakademik.969504
JF  - Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD)
PB  - Kilis 7 Aralık Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2149-1585
SP  - 503
EP  - 517
VL  - 13
IS  - 25
LA  - tr
AB  - Amaç: Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeyleri ve yaratıcı düşünme eğilimlerini ve aralarındaki ilişkileri çeşitli değişkenler itibariyle incelenmektir.Tasarım/Yöntem: Araştırmada tesadüfi olmayan yöntemlerden kolayda örneklem yöntemiyle belirlenen 400 katılımcı ile yüz yüze anket yapılmış ve 377 anket değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen veriler SPSS 21 paket programı ile analiz edilmiştir.Bulgular: Katılımcıların yaratıcı düşünme eğilimi düzeylerine göre dijital bağımlılık ölçeği boyutlarından “nüksetme” ve “bırakamama” arasında anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların öğrenim gördüğü fakülteler itibariyle yaratıcı düşünme eğilimi ve dijital bağımlılık puanları arasında anlamlı bir farklılığa ulaşılamamıştır. Cinsiyetler itibariyle dijital bağımlılık düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa ulaşılamamış ancak yaratıcı düşünme eğilimleri açısından erkekler lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Katılımcıların akademik başarıları ile dijital bağımlılıkları arasında ve dijital oyun oynama durumları ile yaratıcı düşünme eğilimleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Korelasyon analizi sonuçlarına göre ise dijital bağımlılık ölçeği “nüksetme” ve “bırakamama” boyutları ile yaratıcı düşünme eğilimleri arasında kısmen anlamlı ilişkilere ulaşılmıştır.Sınırlılıklar: Örneklemin sadece Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi öğrencilerinden oluşması ve kolayda örnekleme yöntemi kullanılması bakımından sonuçların genellenememesi araştırmanın kısıtları arasındadır.Özgünlük/Değer: Literatür incelendiğinde dijital bağımlılığın yaratıcı düşünme eğilimi ile ilişkisinin incelendiği bir çalışma ile karşılaşılmamıştır. Bu nedenle hem konusu ve yöntem hem de sonuçları bakımından araştırma özgün bir nitelik taşımaktadır.
KW  - Dijital Bağımlılık
KW  - Yaratıcı Düşünme Eğilimi
KW  - Üniversite Öğrencileri
N2  - Purpose: The purpose of this research is to examine the digital addiction levels and creative thinking tendencies of university students and the relationships between them in terms of various variables.Design/Methodology: In the research, a face-to-face survey was conducted with 400 participants who were determined by the convenience sampling method, which is one of the non-random methods, and 377 surveys were evaluated. Obtained data were analyzed with SPSS 21 pack program.Findings: According to the creative thinking tendency levels of the participants, it was concluded that there is a significant difference between the digital addiction scale dimensions "relapse" and "inability to quit". According to the faculties of the participants, there was no significant difference between the creative thinking disposition and digital addiction scores. There was no significant difference between the levels of digital addiction in terms of genders, but a significant difference was found in favor of men in terms of creative thinking tendencies. No significant difference was found between the academic achievements of the participants and their digital addictions, and between their digital game playing status and their creative thinking tendencies. According to the results of the correlation analysis, there were partially significant relationships between the digital addiction scale's "relapse" and "inability to quit" dimensions and creative thinking tendencies.Limitations: It is among the limitations of the research that the results cannot be generalized in terms of the sample consists only of students from Kahramanmaraş Sütçü İmam University and that the convenience sampling method is used.Originality/Value: When the literature is examined, no study has been encountered that examines the relationship between digital addiction and creative thinking disposition. Therefore, the research has its original value in terms of both its subject and method and its results.
CR  - Albert, R. S. (1980). Family positions and the attainment of eminence. Gifted Child Quarterly, 24, 87-95. https://doi.org/10.1177/001698628002400208
CR  - Aleinikov,  A. G.,  Kackmeister,  S.,  &  Koenig,  R.  (2000). 101  definitions:  Creativity midland. Dow Creativity Center Press.
CR  - Ali, R., Jiang, N., Phalp, K., Muir, S., & Mcalaney, J. (2015). The emerging requirement for digital addiction labels. International working conference on requirements engineering: Foundation for software quality (pp. 198-213). In S. Fricker, & K. Schneider (Eds.), Requirements engineering: Foundation for software quality. REFSQ 2015. Lecture Notes in Computer Science, vol 9013. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-16101-3_13
CR  - Amabile, T. (1983). The social psychology of creativity: A componential conceptualization. Journal of Personality and Social Psychology, 45, 357-376. https://doi.org/10.1037/0022-3514.45.2.357
CR  - Arslan, A., Kırık, A. M., Karaman, M., & Çetinkaya, A. (2015). Lise ve üniversite öğrencilerinde dijital bağımlılık. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 8(8), 34-58. https://doi.org/10.17361/UHIVE.2015813153
CR  - Çakır Balta, Ö., & Horzum, M. B. (2008). The factors that affect internet addiction of students in a web based learning environment. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 41(1), 187-205. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000214
CR  - Batıgün, A. D., & Hasta, D. (2010). İnternet bağımlılığı: Yalnızlık ve kişilerarası ilişki tarzları açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(3), 213-219. https://www.researchgate.net/publication/233764646_internet_bagimliligi_Yalnizlik_ve_kisilerarasi_iliski_tarzlari_acisindan_bir_degerlendirme
CR  - Batıgün, A. D., & Kılıç, N. (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67),1-10. https://www.psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpd1300443320110000m000093.pdf
CR  - Burkus, D. (2015). Yaratıcılık mitleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
CR  - Can, A. (2014). SPSS ile yapılacak işlemler nicel veri analizi (3. Baskı). Pegem Akademi.
CR  - Csikszentmihalyi, M. (1988). Society, culture, and person: A systems view of creativity. In R. J. Sternberg (Ed.), The nature of creativity (pp. 325-339). Cambridge University Press.
CR  - Cover, R. (2004). Digital addiction: The cultural production of online and video game junkies. Media International Australia incorporating Culture and Policy, 113(1), 110-123. https://doi.org/10.1177/1329878X0411300113
CR  - Çam, E. (2012). Öğretmen adaylarının eğitsel ve genel amaçlı facebook kullanımları ve facebook bağımlılıkları (SAÜ eğitim fakültesi örneği) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurumu Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
CR  - Davis, G. A., & Rimm, S. B. (1994). Education of the gifted and talented. Allyn and Bacon.
CR  - Ertemel, A. V., & Pektaş, G. Ö. E. (2018). Dijitalleşen dünyada tüketici davranışları açısından mobil teknoloji bağımlılığı: Üniversite öğrencileri üzerine nitel bir araştırma. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 18-34. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/564137
CR  - Eryılmaz, S., & Çukurluöz, Ö. (2018). Lise öğrencilerinin dijital bağımlılıklarının incelenmesi: Ankara ili, Çankaya ilçesi örneği. Electronic Journal of Social Sciences, 17(67), 889-912. https://doi.org/10.17755/esosder.311314
CR  - Eşgi, N. (2013). Dijital yerli çocukların ve dijital göçmen ebeveynlerinin internet bağımlılığına ilişkin algılarının karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 181-194.  https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/87208
CR  - Feldman, D. (1980). Beyond universals in cognitive development. Nor­ wood, Ablex.
CR  - Fredricks, R. (2019, 5 Aralık). Digital addiction. Dr. Randi Fredricks. http://drrandifredricks.com/digital-addiction/
CR  - Gezgin, D. M., & Akıllı, G. K. (2016). Investigation of high school students’ internet addiction in the light of various variables. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 917-931. https://doi.org/10.17860/mersinefd.282390
CR  - Golberg, I. (1995). Internet addiction disorder-diagnostic criteria. Addiction Suppourt Group(IASG). Disponible en. http://iucf. indiana. edu/~ brown/hyplan/addict. htlm
CR  - Günaydın, H. (2011). Yaratıcı yönetim. IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
CR  - Güney, B. (2017). Dijital bağımlılığın dijital kültüre dönüşmesi: Netlessfobi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(2), 207-213. https://doi.org/10.17932/IAU.EJNM.25480200.2017.1/2.207-213
CR  - Harrington, D. M. (1990). The ecology of human creativity: A psychological perspective. In M. A. Runco, & R. S. Albert (Eds.), Theories of creativity (pp. 143-169). Newbury Park.
CR  - Hennessey, B., & Amabile, T. (1988). Storytelling as a means of assessing creativity. Journal of Creative Behavior, 22, 235-247. https://doi.org/10.1002/j.2162-6057.1988.tb00502.x
CR  - Hocevar, D. (1981). Measurement of creativity: Review and critique. Journal of Personality Assessment, 45, 450-464. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa4505_1.
CR  - Hogan, R. (1980). The gifted adolescent. In J. Adelson (Ed.), Hand­book of adolescent psychology (pp. 536-559).
CR  - Horzum, M. B., Ayas, T., & Çakır Balta, Ö. (2016). Çocuklar için bilgisayar oyun bağımlılığı ölçeği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30). https://toad.halileksi.net/olcek/cocuklar-icin-bilgisayar-oyun-bagimliligi-olcegi
CR  - Isaksen, S. C., Murdock, M. C., Firestein, R. L. & Treffinger, D. J. (Eds.) (1993). Nurturing and developing creativity: The emergence of a discipline. Ablex.
CR  - Kardefelt-Winther, D. (2014). A conceptual and methodological critique of internet addiction research: Towards a model of compensatory internet use. Computers in Human Behavior, 31, 351-354.  https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.10.059
CR  - Kesici, A., & Tunç, N. F. (2018). The development of the digital addiction scale for the university students: Reliability and validity study. Universal Journal of Educational Research, 6(1), 91-98. https://doi.org/10.13189/ujer.2018.060108
CR  - Koçak, D. Y., Hotun-Şahin, N., & Büyükkayacı-Duman, N. (2015). Alkol ve sigara bağımlılığı, kadın sağlığına etkileri ve hemşirelik girişimleri. Literatür Sempozyum Psikiyatri/Nöroloji/Davranış Bilimleri Dergisi, 1(5), 43-47. https://www.researchgate.net/publication/317091552_Alkol_ve_Sigara_Bagimliligi_Kadin_Sagligina_Etkileri_ve_Hemsirelik_Girisimleri
CR  - Kogan, N. (1973). Creativity and cognitive styles: A life-span perspective. In P. B. Baltes, & K. W. Schaie (Eds.), Life-span developmental psychology: Personality and socialization (pp. 145-178). Academic Press.
CR  - Köksal, Y. (2015). İnternet bağımlılığı ile internetten alışveriş ilişkisi üzerine bir incelenme; Üniversite öğrencileri uygulaması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(12), 117-130. https://dergipark.org.tr/tr/pub/makusobed/issue/19444/206859
CR  - Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y., & Aysan, F. (2016). Young internet bağımlılığı testi kısa formunun Türkçe uyarlaması: Üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(1), 69-76. https://doi.org/10.5455/apd.190501
CR  - Küçük, B. (2020, 20 Ocak).  İnternette 1 saniye içinde neler oluyor?, Euronews. https://tr.euronews.com/2020/01/20/internette-1-saniye-icinde-neler-oluyor
CR  - Mumford, M. D., & Gustafson, S. B. (1988). Creativity syndrome: Integration, application, and innovation. Psychological Bulletin, 103, 27-43.  https://doi.org/10.1037/0033-2909.103.1.27
CR  - Nakip, M. (2006). Pazarlama araştırmaları, teknikler ve SPSS destekli uygulamalar. Seçkin Yayınları.
CR  - Noyan, C. O., Enez Darçın, A., Nurmedov, S., Yılmaz, O., & Dilbaz, N. (2015). Akıllı telefon bağımlılığı ölçeğinin kısa formunun üniversite öğrencilerinde Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16(1), 73-81. https://doi.org/ 10.5455/apd.176101
CR  - Ochse, R. A., & Ochse, R. (1990). Before the gates of excellence: The determinants of creative genius. CUP Archive.
CR  - Özgenel, M., & Çetin, M. (2017). Marmara yaratıcı düşünme eğilimleri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 46(46), 113-132. https://doi.org/10.15285/maruaebd.335087
CR  - Polat, R. (2017). Dijital hastalık olarak nomofobi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(2), 164-172. https://doi.org/10.17932/IAU.EJNM.25480200.2017.1/2.164-172
CR  - Savcı, M. & Aysan, F. (2017). Teknolojik bağımlılıklar ve sosyal bağlılık: İnternet bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, dijital oyun bağımlılığı ve akıllı telefon bağımlılığının sosyal bağlılığı yordayıcı etkisi. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 30(3), 202-216. http://doi.org/10.5350/DAJPN2017300304
CR  - Sungur, N. (1997). Yaratıcı düşünce. Evrim Yayınevi.
CR  - Terman,  L. M.  (1925).  Genetic studies of genius:  Mental and physical traits of a thousand gifted children. Stanford University Press.
CR  - Wallace, D. B. (1985). Giftedness and the construction of a creative life. In F. D. Horowitz, & M. O'Brien (Eds.), The gifted and talented (pp. 361-385). Washington, American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/10054-012
CR  - Yağıcı Çiftçi, M., & Sevin, S. (2019, 22 Ekim). Dijital bağımlılık en sık okul çağındaki çocuklarda görülüyor. TRThaber. https://www.trthaber.com/haber/saglik/dijital-bagimlilik-en-sik-okul-cagindaki-cocuklarda-goruluyor-436964.html
CR  - Yalçın Irmak, A., & Erdoğan, S. (2015). Dijital oyun bağımlılığı ölçeği Türkçe formunun geçerliliği ve güvenilirliği. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16(1), 10-18. https://doi.org/10.5455/apd.170337
CR  - Yengin, D. (2019).  Teknoloji bağımlılığı olarak dijital bağımlılık. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 9(2), 130-144. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/685284
CR  - Yıldırım, R. (1998). Yaratıcılık ve yenilik. Sistem Yayıncılık.
CR  - Young, K. S. (1999). Internet addiction: Evaluation and treatment. Student British Medical Journal, 7, 351-352. https://doi.org/10.1136/sbmj.9910351
CR  - Young, K. S., & Rogers, R. C. (1998). The relationship between depression and internet addiction. CyberPsychology & Behavior, 1, 3-8. https://doi.org/10.1089/cpb.1998.1.25
UR  - https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.969504
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1874153
ER  -