TY - JOUR T1 - Altan Topçi III. AU - Gülensoy, Tuncer PY - 1987 DA - April DO - 10.37879/belleten.1987.19 JF - BELLETEN JO - TTK BELLETEN PB - Türk Tarih Kurumu WT - DergiPark SN - 0041-4255 SP - 19 EP - 66 VL - 51 IS - 199 LA - tr AB - "Moğolların Gizli Tarihi" adlı eserden sonra en önemli Moğol tarihi olan Altan Topçi, XIII. yüzyıl Moğol tarihini ve Moğollar hakkında efsanevî şecereden başlayarak Ögedei zamanına kadarki en eski bilgileri içine almaktadır. Altan Topçi, Türkiye'de ilk defa tarafımızdan ele alınmış, Moğolca aslı ve R.C. Bowden'in İngilizce tercümesi karşılaştırılarak Türkçeye tercüme edilmiştir. Eserin 1-21. paragrafları, "BELLETEN"in 152. sayısında; 22-96. paragrafları da yine "BELLETEN"in 196. sayısında yayınlanmıştır. 152. sayıda Altan Topçi ve nüshaları hakkında geniş bilgi verilmiş; ayrıca, eserin Moğol yazısıyla yazılmış ilk 8 sayfası ile metnin transkripsiyonu yapılmış ilk 5 paragrafı örnek olarak gösterilmiştir. Bu bölümde ele alınan 97-126 paragraflar, Moğolların biribirleriyle yaptıkları mücâdeleleri kronolojik olarak nakletmektedir. Bu bölümün sonunda, ayrıca, eserin tamamında (1-126. paragraflarda) geçen şahıs, kavim, kabile, boy, soy, oymak, yer ve madde adları, paragraflara göre verilmiş ve gerektiğinde açıklamalar yapılmıştır. Eser bu bölümle tamamlanmış olmaktadır. KW - Altan Topçi KW - Moğollar KW - Ögeday KW - Tarih CR - Abuşka : Abuşka Lûgatı ve Çağatay Sözlüğü. (Hazırlayan : Besim Atalay), Ankara 1970. CR - AH : Abû-Hayyan, Kitâb al-İdrak li-lisân al-Atrâk. (Yayına hazırlayan: Ahmet Caferoğlu), İstanbul 1931. CR - Alt. Gr. : A. von Gabain, Alttürkische Grammatik, Leipzig 1950. CR - Arap : Arapça CR - Aşm. : N. İ. Aşmarin, Theaurus linguae tschuvaschorm, I-XVII, Kasan-Tscheboksary 1928-50. CR - AT : Altan Topçi CR - ay. : aynı CR - Az. : Azerî Türkçesi CR - Bar. : Baraba Türkçesi CR - bkz. : bakınız CR - Blk. : Balkar Türkçesi CR - Bşk. : Başkır Türkçesi CR - BTLU : Z. Gombocz, Die builgarish-türkischen Lehnwörter in der ungarischen Sprache, Helsinki 1912. MSFOu XXX. CR - Buryat. : Buryat Moğolcası CR - Büg. : Bügdüz Türkçesi CR - CC : K. Gronbech, Komanisches Wörterbuch, Kopenhagen 1942. CR - CHUAS. : Huastuanift, Ankara 1941. (TDK yayını) CR - Çağ. : Çağatay Türkçesi CR - Çer. : Çeremişçe CR - Çin. : Çince CR - ÇLP : Y. Wichmann, Die tschuwassischen Lehnwörter in den permischen Sprachen. Helsinki 1903. MSFOu XXXI : vgl. dazu A. Raun, The Chuvash Borrovings in Zyrian, JAOS 77 (1957), 40-45. CR - Çuv. : Çavuşça veya Çuvaş Türkçesi CR - Çuv. Sözl. : H. Paasonen, Çuvaş Sözlüğü, İstanbul 1950. (TDK yayını) CR - DLT : Divânü Lügâti't-Türk-Dizin. Ankara 1970. (TDK yayını) CR - Doerfer I-IV : G. Doerfer, Türkische und mongolische elemente im Neuepersische, I-IV. CR - Doğu-Tü. : Doğu Türkçesi CR - Dörbet. : Dörbet Moğolcası CR - Eskiosm. : Eski Osmanlı Türkçesi CR - ET : Eski Türkçe (Orhun ve Uygur Türkçesi) CR - ETY : H.N. Orkun, Eski Türk Yazıtları I-IV, Ankara 1945-48. (TDK yayını) CR - EUTS : Ahmet Caferoğlu, Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, İstanbul 1968 (TDK yayını) CR - EWT : M. Rasanen, Versuch eines Etimologischen Wörterbuchs der Türksprachen, Helsinki, 1969. CR - Fars. : Farsça CR - Fin. Fince CR - FUF : Finnisch-ugrische Forschungen. Helsinki CR - Gab. : A. von Gabain CR - Gold. : Goldca CR - gös. yer. : gösterilen yer CR - Hak. : Hakas Türkçesi CR - Hts. : M. Th. Houtsma, Ein türkisch-arabisches Glossar, Leiden 1894. CR - İM : A. Battal (Taymas), İbnü-Mühenna Lûgati, İstanbul 1934. CR - İnt. : Moğolların Gizli Tarihi'nin Moğolca metninin kelime kelime satır arası tercümesi CR - JA : Journal Asiatique. Paris CR - JAOS : Journal of the American Oriental Society. CR - Joki : A. J. Joki, Die Lehnwörter des Sajansamojedischen, Helsinki 1952. MSFOu 103. CR - JSFOu : Journal de la Societe Finno-ougrienne. Helsinki CR - Kalm. : Kalmuk Moğolcası CR - Kam. : Kamasince (Samoyetçe) CR - Kar. : Karaim Türkçesi CR - Kar. L. : Luzk Karaimcesi CR - Kar. T. : Troki Karaimcesi CR - Kaz. : Kazan Türkçesi CR - KB : Kutadgu Bilig CR - Kç. : Kaç Türkçesi CR - Kh. : Khalkha Moğolcası CR - Kırg. : Kırgız Türkçesi CR - Kırg. Sözl. : K. K. Yudahin, Kırgız Sözlüğü I-II, Ankara 1945, 1948. CR - Kkır. : Karakırgız Türkçesi CR - Kklp. : Karakalpak Türkçesi CR - Kmd. : Kumandı Türkçesi CR - Kmk. : Kumuk Türkçesi CR - Koyb. : Koybal Türkçesi CR - Kom. : Koman Türkçesi CR - Kore. : Korece CR - Kow. J. E. Kowalewski, Dictionnaire mongol-russe-français. I-Ill. Kazan 1944-49. CR - Krç. : Karaçay Türkçesi CR - Krm. : Kırım Türkçesi CR - krş. : karşılaştır CR - KSz. : Keleti Szemle. Budapeşte CR - Küer. : Küerik Türkçesi CR - Kürdak. : Kürdak Türkçesi CR - KWb. : G. J. Ramstedt, Kalmukisches Wörterbuch, Helsinki, 1925. CR - Kzk. : Kazak Türkçesi CR - Lam. : Lamutça veya Evenkice CR - Leb. : Lebet Türkçesi CR - Ma. : Mançuça CR - MA : A. Zajaczkowski, Vokabulaire arabe-kiptchak de la l'epoque de l'Etat Mamelouk, Warschau 1954-1958. CR - Mac. : Macarca CR - MGT : Moğolların Gizli Tarihi CR - Miş. : Mişer Türkçesi CR - Moğ. : Moğolca CR - Mordvin. : Mordvince CR - MSFOu : Memoires de Societe Finno-ougrienne. Helsinki CR - MTS : M. Rasanen, Materialen zur Morphologie der Türkischen Sprachen, Helsinki 1957.Sto XXI. CR - Ork. : Orkun Türkçesi CR - Osm. : Osmanlı Türkçesi CR - Osty. : Ostyakça CR - OT : Orta Türkçe CR - Oyr. : Oyrot Türkçesi CR - Pekarsky : E. Pekarsky, Yakut Sözlüğü, İstanbul 1943. (TDK yayını) CR - Poppe : N. Poppe, Vergleichende Grammatik deraltaischen Sprachen, Teil 1. Wiesbaden 1960. CR - Radl. : W. Radloff CR - Radl. Wb. : W. Radloff, Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte I-IV, Sanktpeterburg, 1893-1911. CR - Rus. : Rusça CR - Sag. : Sagay Türkçesi CR - Sarı-Uyg. : Sarı Uygur Türkçesi CR - Sırp. : Sırpça CR - SKE : G. J. Ramstedt, Studies in Korean Etymology, Helsinki 1949-53. MSFOu XCV. CR - Skrt. : Sanskritçe CR - Soy. : Soyon (Soyot) Türkçesi CR - Şor. : Şor Türkçesi CR - Tar. : Tarançi Türkçesi CR - Tara. : Tara Türkçesi CR - TE : F. Miklosich, Die türkische Elemente in den südost-und osteuropaischen Sprachen, Wien 1884-85. CR - Tekin OT : Talat Tekin, A Grammar of Orkhun Turkic, Indiana 1968. CR - Tel. : Teleüt Türkçesi CR - Temir MGT : Ahmet Temir, Moğolların Gizli Tarihi I, Tercüme, Ankara 1948. CR - Tib : Tibetçe CR - TLÇ : M. Rasanen, Die tatarischen Lehnwörter im Kscheremissischen, JSFOu XV, CR - TLO : H. Paasonen, Über die türkischen Lehnwörter im Ostjakischen, FUF 2: 81-137. CR - TLW : A. Kannisto, Die tatarischen Lehnwörter im Wogulischen, FUF XVII, 1-264. CR - Toiv. : Y. H. Toivonen, Türkische Lehnwörter im Ostjakischen, JSFOu 52. CR - TP : Taung Paou CR - Trkm. : Türkmence CR - Tu. : Tunguzca CR - Tub. : Tuba Türkçesi CR - Tü. : Türkçe CR - UJ : Ungarische Jahrbücher, Berlin. CR - Ury. : Uryanhay Türkçesi CR - USp. : W. Radloff, Uigurische Sprachdenkmaler (S. Malov yayını), Leningard 1928. CR - Uyg. : Uygur Türkçesi CR - Vasm. : M. Vasmer, Russisches etymologisches Wörterbuch, 1-3. Heidelberg 1953-58. CR - Woty. : Wotyakça CR - Yak. : Yakutça veya Yakut Türkçesi. UR - https://doi.org/10.37879/belleten.1987.19 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1909561 ER -