The Advancements on Turkish Agriculture in the Light of Atatürk’s Directives and Recommendations (1923-1938

Yıl 2010, Cilt: 26 Sayı: 77, 345 - 384, 01.07.2010

İbrahim İnci

Öz

Between the years 1923 and 1938, legal and institutional organizing of agriculture was substantially accomplished. In the first fifteen years of the Republic, the foundations of agriculture policies, which would also go on for the following years, were laid. Atatürk, as a person dealing with agriculture himself, recognized the problems of the farmers. Seeing that the villagers didn’t have sufficient land for farming, Atatürk first demanded that the public lands which were not in use be given to the farmers with no land and then he also demanded a public land reform. Atatürk played a key role in saving the farmers from the debacle of tithe, which haunted them for hundreds of years and in order to increase the production and the welfare of the farmers through farming all the public lands, Atatürk was closely interested in the modernization of techniques and vehicles of agriculture. Atatürk served as a model for the farmers by applying advanced techniques on the farms he established. In order to save the farmers from the tyranny of loan sharks, Atatürk paid importance to the constitution of agrarian credit agencies and he guided the farmers as a founder of an agricultural credit cooperative society. Atatürk pioneered some institutional and legal regulations on agriculture. He also ensured the foundation of the Ministry of Agriculture and enacted some laws of vital importance.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, agriculture, Land Reform, agricultural mechanization, productivity

Atatürk’ün Direktif ve Tavsiyeleri Işığında Türk Tarımındaki Gelişmeler (1923-1938)

Öz

923-1938 döneminde tarımla ilgili yasal ve kurumsal örgütlenme büyük ölçüde tamamlanmıştır. Cumhuriyet’in ilk on beş yılında olduğu gibi sonraki yıllarda da tarım politikalarının dayandığı temel bu dönemde atılmıştır. Atatürk, tarımla uğraşan biri olarak çiftçinin sorunlarını çok iyi biliyordu. Köylünün elinde işleyebileceği yeterli toprağı olmadığını gören Atatürk, öncelikle işlenmeyen devlet arazilerinin toprağı olmayan çiftçilere dağıtılmasını, ardından da ülkede genel bir toprak reformuna gidilmesini istemiştir. Çiftçinin yüzyıllardır dert yandığı aşâr felaketinden kurtulması için öncü rol oynayan Atatürk, ülke topraklarının tamamının işlenerek üretimin ve köylünün refahının artması için tarım tekniğinin ve araçlarının modernizasyonuyla yakından ilgilenmiştir. Kendi kurduğu çiftliklerde ileri tarım tekniklerini uygulayarak köylüye örnek olmuştur. Köylünün tefeci zulmünden kurtarılması için zirai kredi kurumlarının oluşturulmasına büyük önem veren Atatürk, İçel’de bir tarım kredi kooperatifinin bizzat kurucu üyesi olarak çiftçiye rehberlik yapmıştır. Tarımla ilgili kurumsal ve yasal düzenlemelere gidilmesi konusunda öncülük yapmış olan Atatürk, kendi döneminde Tarım Bakanlığı teşkilatının daha modern şekilde yeniden kurulmasını sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Tarım, Toprak Reformu, Tarımsal Mekanizasyon, Verimlilik

Kaynakça

• Arar, İsmail, Hükümet Programları 1920-1965, Burçak Yayınıvi, İstanbul 1968.
• Ardıç, Kamuran, Atatürk’ün Tarım ve Orman Sevgisi ve Tarım Alanındaki Gelişmeler, TTK Basımevi, Ankara 1987.
• At Encümen Raporu, 1931 Birinci Ziriat Kongresi İhtisas Raporları, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti Yayınları, İstanbul 1931, ss. 1804-1812.
• Atasagun, Yusuf Saim, Türkiye’de Zirai Kredi, Kenan Basımevi, İstanbul 1939.
• Atatürk, Mustafa Kemal; Atatürk’ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri 1917-1938, Derl: Nimet Arsan, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları, Ankara 1964.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I, TBMM Meclisinde ve CHP Kurultaylarında (1919-1938),
• Türk İnkılap Tarihi EnstitüsüYayınları, Ankara 1945.
• 380 İBRAHİM İNCİ Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri II (1906-1938), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1952.
• Avcıoğlu, Doğan, Türkiye’nin Düzeni (Dün, Bugün, Yarın), Bilgi Yayınevi, İstanbul 1969.
• Ayas, Nevzat, Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitimi, Milli Eğitim Bakanlığı Yay., Ankara 1948
• Barkan, Ömer Lütfi, “Çiftçiyi Topraklandırma Kanunun ve Türkiye’de Zirai Bir Reformun Ana Meseleleri”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, C: VI, Sayı: 1-2, Ekim 1944-Ocak 1945, ss. 54-145.
• Barkan, Ömer Lütfi, Türkiye’de Toprak Meselesi: Toplu Eserler I, Gözlem Yayınları, İstanbul 1980.
• Batu, Salahattin, “Köy Davası İçinde Hayvancılık”, Ziraat Dergisi, Sene: 1, Sayı: 1, 1940, ss. 21-23.
• Bilgemre, Kadri, “Doğu Anadolu Kırmızı Sığırlarında Vücut Yapılışı”, Ziraat Dergisi, Sene: 1, Sayı: 1, 1940, ss. 24-33.
• Bulutay, Tuncer-Tezel, Yahya S.-Yıldırım, Nuri, Türkiye Milli Geliri: 1923-1948, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yay., Ankara 1974.
• Bulutoğlu, Kenan, Türk Vergi Sistemi, 5.baskı, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1976.
• Cevdet Nasuhi, “Zirai Kooperatifçiliğimiz”, 1931 Birinci Ziriat Kongresi İhtisas Raporları, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti Yayınları, İstanbul 1931, ss. 1930-1951.
• Cumhuriyet Gazetesi, 5 Haziran 1924; 15 Nisan 1928; 15 Ekim 1928; 3 Mayıs 1929.
• Çalgüner, Cemil, Arazi Mülkiyet Rejimi ve Türkiye’deki Durum, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay., Ankara 1970.
• Çiki, “Türkiye Atlarının Islahı”, 1931 Birinci Ziriat Kongresi İhtisas Raporları, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti Yayınları, İstanbul 1931, ss. 1790-1803.
• Düstur, III. Tertipa, C:3, 1922; C.5, Nisan 1924; C.8, Haziran
• 1927; C.18, 1937; C.5, 1924 (1340).
• Gökköl, Mirza, Türkiye Buğdayları, C: I, T.C. Ziraat Vekâleti yayınları, İstanbul 1935.
• ATATÜRK’ÜN DİREKTİF VE TAVSİYELERİ IŞIĞINDA TÜRK TARIMINDAKİ GELİŞMELER (1923-1938) 381
• Güran, Tevfik, 19. Yüzyıl Osmanlı Tarımı Üzerine Araştırmalar, Eren Yayıncılık, İstanbul 1998.
• H.Tahsin, “Karagül Koyunları”, Ziraat Gazetesi, Cilt: 5, Eylül 1934, ss. 260-263. İnönü, İsmet, İnönünün Söylev ve Demeçleri, TBMM Meclisinde ve CHP Kurultaylarında (1919-1946), Türk Devrim Enstitüsü, Ankara 1946.
• İsmail Hüsrev, Türkiye Köy İktisadiyatı, Matbaacılık ve Neşriyat Türk Anonim Şirketi, İstanbul 1934.
• İstatistik Genel Müdürlüğü; İstatistik Yıllığı, C:19, Ankara 1951.
• İstatistik Umum Müdürlüğü, İstatistik Yıllığı 1940-1941, C: 12, Ankara 1941.
• Kadri, “Memletek Koyunculuğu”, 1931 Birinci Ziriat Kongresi İhtisas Raporları, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti Yayınları, İstanbul, 1931, ss. 1702-1740.
• Karamürsel, Ziya, Osmanlı Mali Tarihi Hakkında Tetkikler, TTK, Yayınları, 2. Baskı, Ankara 1989.
• Karasığır ve Manda Encümen Raporu; 1931 Birinci Ziriat Kongresi İhtisas Raporları, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti Yayınları, İstanbul 1931, ss. 1763-1766.
• Kemal, “Pamuk”, 1931 Birinci Ziriat Kongresi İhtisas Raporları, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti Yayınları, İstanbul 1931, ss.682-692.
• Köylü, Kazım, Ziraat İktisadı, Zirai İşletmecilik, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 4. baskı, Ankara 1963.
• Lewis, Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, TTK Yayınları,Ankara 1998.
• Mağden, Ragıp Ziay, Zirai Kombinalar, Güney Matbaacılık ve Gazetecilik, Ankara 1949.
• Mağden, Ragıp Ziya, Zirai Öğretimde 110 Yıl, Türk Yüksek Ziraat Mühendisleri Birliği Yay., Ankara 1959.
• Nurettin, “Atlarımız”, 1931 Birinci Ziriat Kongresi İhtisas Raporları, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti Yayınları, İstanbul 1931, ss. 1768-1789. Osmanlı Dönemi Tarım İstatistikleri 1909, 1913 ve 1914, 3.