Atatürk, Din ve Laiklik

Yıl 1990, Cilt: 6 Sayı: 18, 479 - 492, 01.07.1990

Cemal Avcı

Öz

Biz biliyoruz ki, Atatürkçülük bölünmez bir bütündür. Onu meydana getiren ilke ve inkılâplardan herhangi biri diğerinden üstün tutulamaz veya herhangi biri yok kabul edilemez. Çünkü, Atatürk ilke ve inkılâplarının gerçek anlamlarını kavrayabilmek topyekün ele alınmalarıyla mümkündür. Ancak aşağıda izah edeceğimiz gibi lâiklik ilkesinin diğerlerinden farklı bir özelliği vardır. Millî, demokratik, bağımsız ve lâik bir Türk Devletinin kurulması için yapılan Türk İnkılâbında lâiklik genel özelliktir. İnkılâbın getirdiği yeni anlayışa hakim bir unsurdur. Bütün inkılâp hareketlerinde bir anlayış ve bir amaç olarak vardır. Biz bu araştırmamızda, Türk İnkılâbı’nın temel özelliği olan lâikliğin Atatürk tarafından ne İçin benimsendiğini, Atatürk’ün din ve lâiklik konularında neler düşündüğünü tarihî gelişimi içinde aydınlatmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Din, Laiklik, Türk İnkılabı

Atatürk, Religion and Secularism

Öz

We know that Kemalism is an indivisible whole. Any of the principles and reforms that make up it cannot be superior to the other, nor can it be accepted as none. Because, it is possible to grasp the real meaning of Ataturk's principles and reforms by considering them completely. However, as we will explain below, the principle of secularism has a different feature from the others. Secularism is a general feature in the Turkish Revolution for the establishment of a national, democratic, independent and secular Turkish State. It is a dominant element in the new understanding brought by the revolution. It exists as an understanding and purpose in all reform movements. In this study, we will try to illuminate what is the main feature of the Turkish Revolution, what secularism was adopted by Atatürk for, and what Atatürk thought about religion and secularism in his historical development.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Religion, Secularism, turkish revolution

Kaynakça

• Çetin Özek, Türkiye’de Lâiklik, İstanbul Üniversitesi Yay., Baha Matbaası, İstanbul, 1962, s.l
• Enver Ziya Karal, “Devrim ve Lâiklik”, Atatürk, Din ve Lâiklik, Menteş Matbaası, İstanbul, 1968, s.23
• M, Şerafettin, Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin, Evkaf-ı İslâmiye Matbaası, Şehzadebaşı, 1925
• Mustafa Akdağ,Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, c.II (1453-1559), D.T.C.F. Yay., Ankara 1971, s.49
• Turhan Feyzioğlu, Türk İnkılâbının Temel Taşı Lâiklik, Atatürk Yolu’ndan ayn basım, İstanbul, 1981, s.181
• Faruk Güventürk-Fuat Kadıoğlu, Din Işığında Yobazlık ve Atatürkçülük, Ulusal Basım evi, Ankara 1967, s.141-142
• Peyami Safa, Türk İnkılâbına Bakışlar^ Atatürk Araştırma Merkezi Yay. Ankara, 1988, s.22
• Utkan Kocatürk, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, Turhan Kitapevi, Ankara, 1984, s.193
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt: II, Toplayan: Nimet Unan, Türk İnkılâp Tarihi Ens. Yay. 2. Basım, 1959, s. 90
• Özer Ozankaya, Atatürk ve Lâiklik, 2. Basım, Tekin Yay, İstanbul, 1983, s. 132
• Atatürk’ün Başlıca Nutukları (1920-1938), Derleyen Herbert Melzig, İstanbul, 1942, s.95
• Hüsamettin Ünsal, “Lâiklik ve Atatürk’ün Lâiklik Politikası”, 100. Yıl Atatürk Konferansları, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bak. Ankara, 1981, s. 160
• İlber Ortaylı, “Osmanlı Devletinde Lâiklik Hareketleri Üzerine”, Türk Siyasal Hayatının Gelişimi, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 1986, s. 168.