Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Çanakkale Cephesi̇nde Arap İlmî Heyeti̇ Ve Uryani̇zade Ali̇ Vahi̇d Efendi̇ni̇n Anıları

Yıl 2002, Cilt: 18 Sayı: 53, 373 - 403, 01.07.2002

Öz

Bu çalışma, Suriye, Filistin ve Lübnan’dan seçilerek Çanakkale Cephesi'ne gönderilen ve Araplardan oluşan İlmî bir heyete bu seyahat sırasında eşlik eden Uryanizade Ali Vahid Efendİ'ye ait anıları konu almaktadır. 18-23 Ekim 1915 tarihleri arasını kapsayan bu seyahatte Uryanizade Ali Vahid Efendi, Çanakkale Cephesi'nde gördüğü, duyduğu ve duyup düşündüğü herşeyi samimi ve yoğun bir duygusallıkla kaleme almıştır. Arap İlmî Heyeti'nin Çanakkale seyahati, İngilizlerin Suriye, Filistin, Lübnan gibi Arapça konuşulan Osmanlı topraklarında Türk ordusunun Çanakkale'deki başarısını gölgeleyen olumsuz propagandalarının asılsızlığını göstermek ve Çanakkale gerçeğini bölge halkına duyurmak amacıyla Suriye'de bulunan 4. Ordu Kumandanı Cemal Paşa'nın isteği üzerine gerçekleşmiştir. Heyet önce İstanbul'da ağırlanmış daha sonra Çanakkale Cephesi'ni ziyaret etmiştir. Uryanizade Ali Vahid Efendi hem İstanbul'da hem de Çanakkale'de heyete mihmandarlık yapmıştır. Bu çalışmada Uryanizade Ali Vahid Efendi’nin anıları, Arap İlmî Heyeti içinde yer alan 4 Arapça gazete sahibinin İstanbul ve Çanakkale'ye dair 1916'da Beyrut'ta yayımladığı seyahatnameden yapılan alıntılarla birlikte aktarılmaya çalışılmıştır.

Kaynakça

  • Aydemir, Şevket Süreyya, Makedonya'dan Orta Asya'ya Enver Paşa, C.III (1914-1922), İstanbul, 1985.
  • Bahriye Nazırı ve 4.Ordu Kumandanı Cemal Paşa, Hatırat, Yayına Hazırlayan: Metin Martı, Arma Yayınları, İstanbul, 1996.
  • El-Bi’setü'l-İlmiyye İla Darü'l Hilafeti'l-îslamiyye Beyrut, 1916.
  • Diyanet İşleri Başkanlığı Personel Arşivi: Sicil No: Eski 19, Yeni 230932.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Köy Hatibi, Samsun 1327.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, İbtidailerde Din Dersleri, İstanbul 1332-1334.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Vücud Sağlığı, İstanbul, 1334-1336.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Köylü İlmihali, İstanbul, 1338.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Asker İlmihali, İstanbul, 1927.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Türkçe Hutbeler; İstanbul, 1928.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Terbiye Dersleri, Ankara, 1928.
  • Kassam Umumi Müşaviri Uryanizâde Ali Vahid, Çanakkal'a Cephesi'nde Duyup Düşündüklerim, Darü'l Hilafeti'l-İlmiyye-Necm-i İstikbal Matbaası 1332-1334.
Yıl 2002, Cilt: 18 Sayı: 53, 373 - 403, 01.07.2002

Öz

This study İs concemed with the memories of Uryanizade Ali Vahid Efendi who accompanied to the travel of a scholarly delegation which consisted of Arabs who were selected from Lebanon, Palestine and Syria, and sent to the Çanakkale Front. Uryanizade Ali Vahid Efendi has written whatever he has seen, felt
and thought in views of his feelings, frankly and with an intensive sentimentality, in this travel taking place between the dates of the 18th and 23rd of October 1915.
The travel of Arab scholarly delegation has been organized with the will of Cemal Pasha who was the Commander of the 4th Army in Syria. The aim of this travel was to reveal the reality of Çanakkale and also to show baseless negative accusations made against the success of the Turkish Army in Çanakkale by the English.
The delegation has first welcomed in İstanbul and then visited the Çanakkale Front. Uryanizade Ali Vahid Efendi has accompanied the delegation both in İstanbul and in Çanakkale, In this study the memories of Uryanizade Ali Vahid Efendi have been given with the extracts taken from the book of travel published by four Arabic newspaper owners who were in the delegation. This book was about İstanbul and Çanakkale and published in Beirut in 1916.

Kaynakça

  • Aydemir, Şevket Süreyya, Makedonya'dan Orta Asya'ya Enver Paşa, C.III (1914-1922), İstanbul, 1985.
  • Bahriye Nazırı ve 4.Ordu Kumandanı Cemal Paşa, Hatırat, Yayına Hazırlayan: Metin Martı, Arma Yayınları, İstanbul, 1996.
  • El-Bi’setü'l-İlmiyye İla Darü'l Hilafeti'l-îslamiyye Beyrut, 1916.
  • Diyanet İşleri Başkanlığı Personel Arşivi: Sicil No: Eski 19, Yeni 230932.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Köy Hatibi, Samsun 1327.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, İbtidailerde Din Dersleri, İstanbul 1332-1334.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Vücud Sağlığı, İstanbul, 1334-1336.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Köylü İlmihali, İstanbul, 1338.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Asker İlmihali, İstanbul, 1927.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Türkçe Hutbeler; İstanbul, 1928.
  • Uryanizade Ali Vahid Efendi, Terbiye Dersleri, Ankara, 1928.
  • Kassam Umumi Müşaviri Uryanizâde Ali Vahid, Çanakkal'a Cephesi'nde Duyup Düşündüklerim, Darü'l Hilafeti'l-İlmiyye-Necm-i İstikbal Matbaası 1332-1334.
Toplam 12 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Serpil Sürmeli Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Temmuz 2002
Yayımlandığı Sayı Yıl 2002 Cilt: 18 Sayı: 53

Kaynak Göster

Chicago Sürmeli, Serpil. “Çanakkale Cephesi̇nde Arap İlmî Heyeti̇ Ve Uryani̇zade Ali̇ Vahi̇d Efendi̇ni̇n Anıları”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 18, sy. 53 (Temmuz 2002): 373-403.