Egemenliğin Mali Yönü Olarak Farklı Açılardan Vergilendirme Yetkisi

Yıl 2021, Cilt: 79 Sayı: 2, 43 - 80, 30.08.2021

Ebubekir Başel

https://doi.org/10.30915/abd.978692

Öz

Egemenlik bir devletin ülke toprakları üzerindeki varlığını sağlayan unsurlardan biridir. Egemenliğin parçalarından biri olan mali egemenliğin temel unsuru ise vergilendirme yetkisidir. Vergilendirme yetkisi, devletin, ülkesi üzerindeki egemenliğine dayanarak vergi alma konusunda sahip olduğu hukuki ve fiili güçtür. Bu açıdan; vergilendirme yetkisine sahip olmayan bir yapı bağımsız bir devlet olarak nitelendirilemez. Vergilendirme yetkisinin kullanımı ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Bu farklılıkların temel nedeni siyaset kuramlarında, devlet biçimlerinde ve siyasi rejimlerde-yönetim biçimlerinde var olan farklılıklardır. Bu bağlamda vergilendirme yetkisinin kullanımının anılan farklılıklarla derin bir ilgisi vardır. Bu farklıları ayrıntılandırmak anayasa hukuku ve vergi hukuku teorisi bakımından faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Vergilendirme yetkisi, Liberalizm, Sosyalizm, Üniter devlet, Federal devlet

Kaynakça

• Aksoy, Ş. (1998). Kamu Maliyesi, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Aktan, C. C., Dileyici, D. Saraç, Ö. (2001). Anayasal Vergi Reformu Ve Vergi Anayasası Önerisi. Kamu Tercihi Ve Anayasal İktisat Dergisi, 1(2).
• Akyılmaz, B. (1998). Milli Egemenlik Kavramının Gelişimi. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,2, 213-222.
• Arıkan, Z. Demokratik Gelişim Sürecinde Vergilendirme Yetkisinin Kullanımı Ve Sınırları (Türkiye Analizi), Yayımlanmamış Doktora Tezi, D.E.Ü. S.B.E. İzmir.
• Arslan, M., Biniş, M. (2011). İtalya Vergi Sistemi İle Türk Vergi Sisteminin Karşılaştırmalı Analizi. Vergi Sorunları Dergisi.274.
• Birger, N. (2001). The Emergence Of Tax Culture İn Russia. The 57th Congress Of The International Institute Of Public Finance: The Role Of Political Economy İn The Theory And Practice Of Public Finance.
• Brennan, G., Buchanan, J. M. (1980). The Power To Tax-Analytical Foundations Of A Fiscal Constitution, Cambridge: Cambridge University Press.
• Çağan, N. (1982). Vergilendirme Yetkisi, İstanbul: Kazancı Hukuk Yayınları.
• Çalçalı, Ö. (2013). Kamu Maliyesi Perspektifinden Adam Smith. Uluslararası İktisadi Ve İdari İncelemeler Dergisi,6(11).
• Dahl, R. A. (1971). Polyarchy: Participation And Opposition, New Haven: Yale University Press.
• Demir, İ. C. (2008). A.B.D. Vergi Sistemi Ve Gelir İdaresi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, X(I).
• Derdiman, R. C. (2011). Anayasa Hukuku. İstanbul: Alfa Aktüel Yayınları.
• Dorn, J. A. Ending Tax Socialism, Http://Www.Cato.Org/Publications/Commentary/ Ending-Tax-Socialism, Son Erişim Tarihi: 24.2.2014.
• Erginay, A. (1976). Kamu Maliyesi, Ankara.
• Feyzioğlu, B. (1984). Nazari, Tatbiki, Mukayeseli Bütçe. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Gencel, U., Kuru, E. (2012). Vergi Kültürü Ve Vergi Politikaları Etkileşimi: Türkiye Değerlendirmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 10(20), 29-60.
• Göze, A. (1995). Liberal Marxiste Faşist Nasyonal Sosyalist Ve Sosyal Devlet, İstanbul: Beta Yayınları.
• Gözler, K. (2011). Anayasa Hukukunun Genel Teorisi.Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gözler, K. (2011). Devletin Genel Teorisi.Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gözübüyük, A. Ş. (2007). Ana Yasa Hukuku Ana Yasa Metni Ve 11. Protokole Göre Hazırlanmış Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
• Gürsoy,B. (1980). Kamusal Maliye, Bütçe.Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları.
• Herman M. Knoeller, The Power To Tax, 22 Marq. L. Rev. 125 (1938).
• Kaneti, S. Vergi Hukuku, (2. Baskı), İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Nadaroğlu, H. (1998). Mahalli İdareler Teorisi Ekonomisi Uygulaması. İstanbul: Beta Yayınları, İstanbul.
• Nalbant, A. (1997). Üniter Devlet Bölgeselleşmeden Küreselleşmeye. Yapı Kredi Yayınları.
• Öncel, M., Çağan, N., Kumrulu, A. (1985). Vergi Hukuku, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. 1.
• Özbudun, E. (2004). Türk Anayasa Hukuku. (8. Baskı), Ankara: Yetkin Yayınları.
• Özdemir, S. (2007). Küreselleşme Sürecinde Refah Devleti. İstanbul Ticaret Odası Yayın No: 2007-57, (2. Baskı), İstanbul: Entegre Matbaacılık.
• Özman, M. A. (1964). Devletlerin Egemenliği Ve Milletlerarası Teşekküller. A.Ü.H.F.D., (21), 1-4.
• Özpençe, A. İ., Özpençe, Ö. (2007). Küreselleşme Ve Uluslararası Kuruluşların Ulus Devletin Vergilendirme Yetkisine Etkileri. International Journal Of Human Science, 4(1).
• Özyörük, M. (1977). İdare Hukuku Ders Notları, Teksir, Ankara.
• Savaş, V. F. (2000). İktisadın Tarihi. (4. Baskı), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Schmölders, G. (1982). Genel Vergi Teorisi. (Çev. Salih Turhan), 4. Baskı İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• Smith, A. (2001). Milletlerin Zenginliği, (Çev. Haldun Derin), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sur,F. H. (1950). Liberallere Göre Maliye. A.Ü. H.F.D., 7(3-4),567-572.
• Tunaya, T. Z. (1975). Siyasi Müesseseler Ve Anayasa Hukuku. (3. Bası), İstanbul: Sulhi Garan Matbaası Koll. Şti.
• Turhan, S. (1975). Vergileme Ve İktisadi Büyüme. İ.Ü. Maliye Enstitüsü Konferansları, Seri: 23, İstanbul.
• Turhan, S. (1982). Vergi Teorisi. İstanbul: Elektronik Ofset Matbaası.
• Uluatam, Ö. (1995). Türk Vergi Hukuku. (Genişletilmiş Baskı), Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Ulusoy, A., Akdemir, T. (2009). Yerel Yönetimler Ve Mali Özerklik:Türkiye Ve OECD Ülkelerinin Karşılaştırmalı Analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21).
• Uygun, O. (2001). Ulusüstü Siyasal Birlikler Ve Küreselleşme, Küreselleşme Ve Ulus Devlet. (Der. M. Koray), İstanbul: Y.T.Ü. Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayını, 151-178.
• Uygun, O. (1996). Federal Devlet: Temel İlkeler, Kurumlar Ve Uygulama, İstanbul: Çınar Yayınları.
• Quelch, H. (1909). Socialism And Taxation, Social Democrat, Vol. III No.11 November, Pp. 481-486; Transcribed: By Ted Crawford., Https://Www. Marxists. Org/Archive/Quelch/1909/11/Taxation.Htm, Son Erişim Tarihi: 24.2.2014)
• Yaltı, B. (2010). Anayasa Mimarisinde Bir Yapıtaşı; Mahalli İdarelerin Vergilendirme Yetkisi Üzerine Değerlendirmeler. Vergi Sorunları Dergisi, (261), 7-17.
• Yuluğ, M. (1967). Sovyetler Birliği Vergi Sistemi. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları Dergisi, (13).