THE ISSUE OF THE VIOLATION OF THE RIGHT TO A FAIR TRIAL BY CRIMINAL PROCEEDINGS BY MEANS OF AN AUDIO AND VIDEO INFORMATION SYSTEM: RECONSIDERATION OF A FEDERAL GERMAN CONSTITUTIONAL COURT DECISION ON EXTRADITION

Yıl 2025, Cilt: 83 Sayı: 1

Ahmet Mert Duygun , Özgün Özyüksel

https://doi.org/10.30915/abd.1537524

Öz

The use of videoconferencing in various phases of criminal proceedings is, at first glance, a very effective and useful method in terms of digitalization of the judiciary.
Although it is seen, this situation has brought many problems in practice and this has led to the possibility of violations of many fundamental principles of the right to a fair trial that apply to criminal proceedings.
This situation not only has consequences in terms of national law, but also leads to disputes in cross-border disputes such as extradition.
In this study, based on a violation decision of the Federal German Constitutional Court dated November 18, 2023, the discussions arising from the use of the videoconferencing system in criminal proceedings in terms of the right to a fair trial will be discussed in detail separately in terms of human rights law, constitutional law and criminal procedure law.

Anahtar Kelimeler

The right to fair trial, Informatics, Confrontation Clause, Videoconference, Constitutional Complaint

SEGBİS YOLU İLE YAPILAN CEZA YARGILAMASININ ADİL YARGILANMA HAKKINI İHLAL ETMESİ MESELESİ: SUÇLULARIN İADESİNE İLİŞKİN BİR FEDERAL ALMAN ANAYASA MAHKEMESİ KARARININ TEKRAR AKLA GETİRDİKLERİ

Öz

Ceza yargılamasının çeşitli evrelerinde videokonferans sisteminin kullanılması, yargının djitalleşmesi açısından ilk bakışta oldukça etkili ve faydalı bir yöntem olarak görülse de bu durum uygulamada birçok sorunu beraberinde getirmiş ve adil yargılanma hakkının ceza yargılaması için geçerli olan birçok temel ilkesinin ihlal edilmesi ihtimalini doğurmuştur. Bu durum sadece ulusal hukuk açısından sonuç doğurmamakta, suçluların iadesi gibi sınırı aşan uyuşmazlıklar açısından da uyuşmazlıklara yol açmaktadır.
Bu çalışmada Federal Alman Anayasa Mahkemesinin 18 Kasım 2023 tarihli bir ihlal kararından yola çıkılarak videokonferans sisteminin ceza yargılamasında kullanılmasının adil yargılanma hakkı açısından doğurduğu tartışmalar, insan hakları hukuku, anayasa hukuku ve ceza muhakemesi hukuku açısından ayrı ayrı detaylı biçimde ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Adil Yargılanma Hakkı, Bilişim, Yüzyüzelik, Videokonferans, Anayasa Şikayeti

Kaynakça

• Acar, Sami ve Hülya Gürsoy, “Türkiye Mahkemelerinde Sesli Görüntülü Kayıt ve Video Konferans Sistemi Uygulamasına Geçiş: Ceza Mahkemeleri Örneği”, Ankara Barosu Dergisi, Cilt Belirtilmemiş, Sayı 4, 2012, s. 111-137.
• Ateş, Burak, “Adil Yargılanma Hakkı Kapsamında Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve SEGBİS Sistemi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Sayı 51, 2022, s. 443-482.
• Aydın, Sedat Erdem, Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararlarının Ceza Yargılamasına Etkisi Bağlamında Adil Yargılanma Hakkı, İstanbul, On İki Levha, 1. Baskı, 2022.
• Baytaz, Abdullah Batuhan, Ceza Muhakemesi Hukukunda Sanığın Hukuki Dinlenilme Hakkı, İstanbul, On İki Levha, 1. Baskı, 2021.
• Bıçak, Vahit, “Olağanüstü Hallere Özgü Suç Soruşturması Hükümlerinin ve Bunların Uygulamasının Değerlendirilmesi”, in İzzet Özgenç (Ed.), Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması Rejimleri Sempozyumu, Ankara, Seçkin, 1. Baskı, 2022, s. 463-475.
• Böhm, Klaus Michael, “Aktuelle Entwicklungen im Auslieferungsrecht”, Neue Zeitschrift für Stfrafrecht, 2019, s.256-262.
• Canoğlu, Veysel Candan, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davaları (Haksız Yakalama, Gözaltı, Tutuklama, Arama ve El Koyma), Ankara, Seçkin, 1. Baskı, 2017.
• Çam, Ali Rıza, Adli Kolluk ve Bilişim, İstanbul, On İki Levha, 1. Baskı, 2015.
• Çatlı, Mehmet ve Demir, Elifsu Beyza, “Pandemi Döneminde Sanığın Hazır Bulunması ve SEGBİS”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Bilişim Hukuku Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, 2021, s.230-265.
• Çelikkaya, Serhat Deniz, Türk Ceza Muhakemesinde Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS), İstanbul, Adalet, 1. Baskı, 2020.
• Dereli, Alparslan, Mutlak Bozma Nedeni Olarak Savunma Hakkının Kısıtlanması (CMK Madde 289/1–h), Ankara, Seçkin, 1. Baskı, 2022.
• Dursun Özdemir, Gizem, “Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve Bu Kapsamda Sesli ve Görüntülü Bilişim Sisteminin (SEGBİS) Değerlendirilmesi”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 143-144, 2016, s. 127-157.
• Dülger, Duygu, Bilişim Teknolojilerindeki Gelişmelerin Anayasal Fonksiyonlar Üzerindeki Dönüştürücü Etkisi, İstanbul, On İki Levha, 2. Baskı, 2024.
• Dülger, Murat Volkan ve Şaban Cankat Taşkın, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, Seçkin, 1. Baskı, 2023.
• Esen, Egemen, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları Işığında Takdir Marjı Doktrini, İstanbul, On İki Levha, 1.Baskı, 2020.
• Güner, Halil, “SEGBİS Sisteminin Cezaevi Uygulamasının Adil Yargılanma Hakkı Yönünden Değerlendirilmesi”, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt 9, Sayı 99, 2014, s. 84-86.
• Güngör, Burak, Suç İsnadı Altında Bulunanlar Yönünden Silahların Eşitliği İlkesi ve Çelişmeli Yargılama Hakkı- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında, İstanbul, On İki Levha, 1. Baskı, 2021.
• İnceoğlu, Sibel, Adil Yargılanma Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-4, Ankara, Avrupa Konseyi, 2018.
• İnci, Zekiye Özen, Bir Koruma Tedbiri Olarak Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Tutuklama, Ankara, Seçkin, 5. Baskı, 2022.
• Kanadoğlu, Korkut, Ahmet Mert Duygun ve Battal Niyazi Şahin, “Anayasa Mahkemesi’nin Temel Hak Dogmatiğine Yönelik Bazı Tespitler (Sınırlama Kaydı İçermeyen Temel Haklar/ Ortak Koruma Alanı)”, in Ece Göztepe, Ozan Ergül ve Selda Çağlar (Ed.), Fazıl Sağlam’a Armağan, Ankara, Seçkin, 2022, s.265-304.
• Karakehya, Hakan ve Asuman İnce Tunçer, “İstinaf Yargılamasında Sanığın Sorgusunun Zorunlu Olup Olmadığı ve Bu İşlemde SEGBİS Kullanımı Üzerine Düşünceler”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 2, 2017, s. 99-136.
• Kaymaz, Seydi, Ceza Muhakemesinde İstinaf, Ankara, Seçkin, 3. Baskı, 2023.
• Kingreen, Thorsten ve Ralf Poscher, Grundrechte: Staatsrecht-II, Heidelberg, C.F Müller, 2021.
• Kolcu, Selahattin, “Adil Yargılanma Hakkı Çerçevesinde Sanığın Duruşmada Bulunma Hakkı ve SEGBİS Sistemi”, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt 92, Sayı 3, 2018, s. 247-273.
• Metin, Yüksel, “Temel Hakların Sınırlandırılması ve Ölçülülük: Ölçülülük İlkesi Bir Anayasal İlke Midir”. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, 2017, s.1-74.
• Özbek, Veli Özer, Koray Doğan ve Pınar Bacaksız, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, Seçkin, 16. Baskı, 2023.
• Şahin, Cumhur ve Neslihan Göktürk, Ceza Muhakemesi Hukuku – I, Ankara, Seçkin, 1. Baskı, 2021.
• Şen, Ersan, “Uzakta Olan Sanığın Sorgusu”, https://www.haber7.com/yazarlar/prof-dr-ersan-sen/1875201-uzakta-olan-sanigin-sorgusu (Yayın Tarihi: 2/4/2016).
• Şen, Ersan ve Cem Serdar, “Sanığın SEGBİS ile Savunma Talebi”, Yorumluyorum – 26, Ankara, Seçkin, 1. Baskı, 2022.
• Şentürk, Candide, “Pandeminin Ceza Muhakemesi Açısından Yarattığı Bazı Sorunlar ve Dijitalizasyon”, Yaşar Hukuk Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, Özel Sayı 2020, s.94-99.
• Şirin, Tolga, Özgürlük ve Güvenlik Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-1, Ankara, Avrupa Konseyi, 2018.
• Şirin, Tolga, “Takdir Marjı Doktrini ve Türkiye Anayasa Mahkemesi Açısından Anlamı”, Anayasa Hukuku Dergisi, Cilt 2, Sayı 4, 2013, s. 359-399.
• Taner, Fahri Gökçen, Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği, Ankara, Seçkin, 2. Baskı, 2021.
• Taner, Fahri Gökçen, “AİHM İçtihadı Işığında Türkiye’de SEGBİS Kullanımının Müdafi Yardımından Faydalanma ve Duruşmaya Etkili Katılım Hakları Bağlamında Değerlendirilmesi”, Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı 2020, Cilt 3, 2021, s. 929-943.
• Toroslu, Nevzat ve Metin Feyzioğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, Savaş, 21. Baskı, 2021
• Ünver, Yener ve Hakan Hakeri, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, Adalet, 21. Baskı, 2023.
• Yenisey, Feridun ve Ayşe Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, Seçkin, 11. Baskı, 2023.
• Yerdelen, Erdal, “Videokonferenz im türkischen Strafprozessrecht”, KriPoZ 4 | 201, s.231-235.
• Yerdelen, Erdal, “Ceza Muhakemesinde Videokonferans Yönteminin (SEGBİS) Kullanımı”, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Bilişim Hukuku Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, 2019, s. 271-287.
• Yerdelen, Erdal ve Burak Taş, “SEGBİS Kullanımında ‘Zorunlu’ Kavramı”, Ceza Hukuku Dergisi, Cilt 18, Sayı 51, 2023, s. 17-34.
• Zoğlar Durmaz, Burcu, Ceza Muhakemesi Hukukunda İspat Bakımından İfade ve Sorgu, İstanbul, On İki Levha, 1. Baskı, 2021.