Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sporda Psikolojik İhtiyaç Durumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, , 113 - 128, 29.12.2022

Hasan Güler

https://doi.org/10.30803/adusobed.1207979

Öz

Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin sporda psikolojik ihtiyaçlarının belirlenmesine yönelik gerçekleştirilen bu araştırmaya Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi’nde 2021-2022 eğitim öğretim yılında öğrenim gören 248 öğrenci gönüllü katılım sağlamıştır. Mevcut araştırmada Bhavsar ve arkadaşları (2020) taraflıdan geliştirilen Bülbül ve Akyol (2020) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Sporda Psikolojik İhtiyaçlar durum ölçeği (SPİDÖ) kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen verilen analizi SPSS 25.00 paket programında, yapılmıştır. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören öğrencilerden elde edilen verilerin normal dağılım göstermediği tespit edilmiştir. Bu bağlamda mevcut araştırmada parametrik olmayan testlerden yararlanılmıştır. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporda psikolojik ihtiyaç durumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi amacıyla gerçekleştirilen bu araştırmada sonuç olarak; sınıf düzeyi değişkenine göre öğrencilerin bağımsız tatmini alt boyutunda puan ortalamalarının farklılaştığı görülürken, diğer değişkenlerde istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı görülmektedir. Sonuç olarak katılımcıların psikolojik ihtiyaç durumlarının tüm alt boyutlarda orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Spor, İhtiyaç, Sporda Psikolojik İhtiyaç.

An Investigation of the Psychological Needs of the Faculty of Sport Sciences Students in terms of Some Variables

Öz

248 students studying at Aydın Adnan Menderes University, Faculty of Sports Sciences in the 2021-2022 academic year participated voluntarily in this research, which was carried out to determine the psychological needs of the students of the Faculty of Sports Sciences in sports. In the current study, the Psychological Needs in Sports status scale (SPIDS), which was developed by Bhavsar et al. (2020) and adapted into Turkish by Bülbül and Akyol (2020), was used. The analysis of the data obtained within the scope of the research was made in the SPSS 25.00 package program. It was determined that the data obtained from the students studying at Aydın Adnan Menderes University Faculty of Sports Sciences did not show a normal distribution. In this context, non-parametric tests were used in the present study. As a result of this research, which was carried out with the aim of examining the psychological needs of the students of the faculty of sports sciences in terms of some variables; According to the grade level variable, it is seen that the mean scores of the students' independent satisfaction sub-dimension differ, while there is no statistically significant difference in other variables. As a result, it was determined that the psychological needs of the participants were moderate in all sub-dimensions.

Anahtar Kelimeler

Spor, İhtiyaç, Sporda Psikolojik İhtiyaç.

Kaynakça

• ACUN, A. (2018). Sporcu ve Sedanter Üniversite Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş ve Temel Psikolojik İhtiyaçlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Gaziantep.
• ALTINIŞIK, Ü., TURHAL, S. N., ÇELİK, A. ve YETİM. A. A. (2020). Employability perceptions of sports manager candidates. Ambient Science. 07(Sp1), 275-279.
• ALTINIŞIK, Ü., İLHAN, E. L. ve KURTİPEK, S. (2021). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık: Spor yöneticisi adayları üzerine bir araştırma. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 79-90. DOI: 10.33459/cbubesbd.973598.
• ALTINIŞIK, Ü. ve ÇELİK, A. (2021). Investigation of Service Quality Perceived by Fitness Center Consumers. Pakistan Journal of Medical & Health Sciences, 10(15), 3225-3229.
• BAYMUR, F. (1994). Genel Psikoloji. İstanbul. İnkîlap Kitabevi
• BHAVSAR, N., BARTHOLOMEW, K. J., QUESTED, E., GUCCİARDİ, D. F., THØGERSEN-NTOUMANİ, C., REEVE, J., SARRAZİN, P., ve NTOUMANİS, N. (2020). Measuring psychological need states in sport: theoretical considerations and a new measure. Psychology of Sport and Exercise, 47, 101617.
• BÜLBÜL, A. ve AKYOL, G. (2020). Sporda Psikolojik İhtiyaçlar Durum Ölçeği (SPİDÖ): Türkçe Uyarlaması, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 31(4), 163-173.
• CHEON, S. H., REEVE, J., LEE, Y., NTOUMANİS, N., GİLLET, N., KİM, B. R. ve SONG, Y. G. (2019). Expanding autonomy psychological need states from two (satisfaction, frustration) to three (dissatisfaction): A classroom-based intervention study. Journal of Educational Psychology, 111(4), 685.
• COSTA, S., NTOUMANİs, N. ve BARTHOLOMEW, K. J. (2015). Predicting the brighter and darker sides of interpersonal relationships: Does psychological need thwarting matter? Motivation and Emotion, 39(1), 11-24.
• CÜCELOĞLU, D. (2019). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• ÇETİNER, H. B. (2021). Taekwondo Sporcularının Sporda Zihinsel Dayanıklılık Düzeyinin Antrenör-Sporcu İlişkisine Olan Etkisinde Temel Psikolojik İhtiyaçların Rolü. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
• ÇİVİTÇİ, A. (2012). Üniversite Öğrencilerinde Genel Yaşam Doyumu ve Psikolojik İhtiyaçlar Arasındaki İlişkiler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 321-336. DECİ, E. L. ve RYAN, R. M. (2000). The what and why of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological inquiry, 11(4), 227-268.
• DUMANGÖZ, P.D. (2022). COVID-19 and Youth Sports: Psychological, Developmental and Economic Impacts. M. Yenilmez İnce ve G. Ersöz (Eds.), In Sport Management, Innovation and the COVID-19 Crisis (Chapter Five). London: Routledge Taylor&Francis Group . GEZER, H. (2018). Bireysel ve Takım Sporları ile Uğraşan Üniversite Öğrencilerinin Temel Psikolojik İhtiyaçlarının Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Spor Yönetimi Anabilim Dalı, Erzurum.
• GLASSER, W. (1999). Kişisel Özgürlüğün Psikolojisi. Çeviren: Müge İzmirli. İstanbul: Hayat Yayınları. GÜLER, Ş. (2022). Egzersiz Liderlerinin Özliderlik Algıları ile Egzersiz Katılımcılarının Temel Psikolojik ihtiyaçları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. GÜRER, B. ve KILINÇ, Z. (2019). Doğa Sporları Yapanların Temel Psikolojik İhtiyaçlarının Zihinsel Dayanıklılığa Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 222-233. HOCAOĞLU, M. (2022). Temel Psikolojik İhtiyaçların Spor Tüketimi ve Katılım Sıklığı Bakımında İncelenmesi: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul. KARASAR, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• KASSER, V. G. ve RYAN, R. M. (1999). The relation of psychological needs for autonomy and relatedness to vitality, well‐being, and mortality in a nursing home 1. Journal of Applied Social Psychology, 29(5), 935-954. KAŞKA, F. (2022). Fitness Egzersizi Yapan Bireylerde Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Egzersiz Bağımlılığı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi Anabilim Dalı, Aydın. KUZGUN, Y. (2009). Mesleki Gelişim ve Danışmanlığı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• ÖNER, Ç. (2019). Egzersiz Katılımcılarının Temel Psikolojik İhtiyaçları ve Mental İyi Oluşlarının İncelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 159-174.
• ÖZLÜ, K., ÇEKİN, R. ve KURNAZ, F. (2022). Spor Bilimleri Fakültesinde Okuyan Öğrencilerin Sporda Psikolojik İhtiyaçlarının İncelenmesi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 48-65.
• SALAR, B., HEKİM, M. ve TOKGÖZ M. (2012). 15-18 yaş grubu takım ve ferdi spor yapan bireylerin duygusal durumlarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 4(6):123-135.
• SELEN, S. (2022). Psikolojik İhtiyaç Doyumu, Yaşam Doyumu ve Tükenmişliğin Üniversite Öğrencilerinin Akademik Motivasyonlarıyla İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
• ULUÇ, E. A. (2022). Badmintoncuların Müsabaka Öncesi Motivasyon Kaynakları ve Kaygı Durumlarının İncelenmesi. Uluslararası Türk Spor ve Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 2(1), 39-54.
• WİLLİAMS, G. C., HEDBERG, V. A., COX, E. M. ve Deci, E. L. (2000). Extrinsic Life Goals and Health‐Risk Behaviors in Adolescents 1. Journal of applied social psychology, 30(8), 1756-1771.
• WİLSON P.M., ROGERS W.T., RODGERS W.M. ve WİLD T.C. (2006). The psychological need satisfaction in exercise scale. Journal of Sport and Exercise Psychology, 28:231–251.