ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMELERİNDE MAHKEME KARARLARINA DAYALI İPTAL İŞLEMLERİNDE GERİ DÖNÜŞ SÜREÇLERİNİN ANALİZİ: KONYA İLİ MERAM İLÇESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 24, 516 - 532, 31.12.2024

Yaşar İnceyol

https://doi.org/10.54365/adyumbd.1583240

Öz

Kentleşme ve nüfus artışıyla birlikte sosyal donatı alanları, konut ihtiyacı ve sürdürülebilir bir çevre için etkili imar planı uygulamaları gereklidir. Arazi ve Arsa Düzenlemesi (AAD), kırsal alanları kentsel alanlara dönüştürerek kamu hizmet alanları ve altyapıyı sağlamak için etkili bir araçtır. Ancak, parsel tahsisi, Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) kesintileri ve arazi sahiplerinin mülkiyet haklarının korunmasında ekonomik, hukuki ve teknik zorluklarla karşılaşılmaktadır. AAD uygulamalarında yapılan hukuki ve teknik hatalar nedeniyle uygulamalar sıkça yargıya taşınmakta ve çoğu zaman iptalle sonuçlanmaktadır. Yargı kararıyla iptal edilen AAD uygulamaları geri dönüş süreçlerini zorunlu kılmakta; ancak, bu süreç için standart bir yasal prosedür olmaması uygulamaları daha karmaşık hale getirmektedir. Bu çalışma, Türkiye’de AAD uygulamalarındaki iptal nedenlerini ve geri dönüş süreçlerine etkilerini inceleyerek bu süreçlere ilişkin belirsizlikleri gidermeyi amaçlamaktadır. Üç örnek düzenleme sahasında gerçekleşen geri dönüş süreçlerinin analiziyle müstakil yerine hisseli parsel verilmesi, sınır hataları ve DOP kesintisi gibi sorunlar belirlenmiştir. İptal kararlarının azaltılmasına yönelik doğrudan tebliğat, çift yönlü iletişim, bedele dönüştürme ve uzman desteğini içeren alternatif çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İmar Planı, Arazi ve Arsa Düzenlemesi, 18. Madde Uygulaması, Geri Dönüş, Geri Dönüş Süreci

Teşekkür

Konya Meram Belediyesi ve Harita Mühendisi Vahap Sevindik’e bu çalışmaya katkılarından dolayı teşekkür ederim.

ANALYSIS OF REVERSING PROCESSES IN CANCELLATION PROCEDURES BASED ON COURT DECISIONS IN LAND READJUSTMENT IMPLEMENTATIONS: THE CASE OF MERAM DISTRICT

Öz

With the rapid urbanization and population growth, effective zoning implementation is essential to meet the demand for social facilities, housing, and a sustainable environment. Land Readjustment (LR) serves as an effective tool for transforming rural areas into urban spaces by providing public service areas and infrastructure. However, economic, legal, and technical challenges arise in the allocation of parcels, deduction of, Development Readjustment Share (DRS), and protection of property rights. Legal and technical errors in LR implementations often lead to litigation, resulting in frequent cancellations. Cancellations mandated by court decisions necessitate a reversal process, yet the absence of a standardized legal procedure for this process complicates implementation. This study examines the grounds cancellations in LR processes in Turkey and their impact on reversal procedures, aiming to reduce uncertainties in these processes. By analyzing the reversal processes in three case study areas, problems such as granting shared parcels instead of individual ones, design boundary errors, and DRS deductions were identified. Alternative solutions such as direct notification, two-way communication, conversion to monetary value, and expert support have been offered to reduce cancellation decisions.

Anahtar Kelimeler

Zoning plan, Land readjustment, implementation of the zoning plan 18th article, reversing, reversing process

Kaynakça

• Koc I, Babaoglu I. A comparative study of swarm intelligence and evolutionary algorithms on urban land readjustment problem. Applied Soft Computing 2021; 99: 106753.
• Uzun B, Yıldırım V, Terzi F, Atasoy BA, Uzun S. Arazi ve Arsa Düzenlemesi Uygulamalarında Bedele Dönüştürme Miktarının Tespiti. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 2024; 14(3):1604-1622.
• Yilmaz A, Çağdaş V, Demir H. An evaluation framework for land readjustment practices. Land Use Policy 2015; 44: 153-68.
• Gielen DM. Proposal of Land Readjustment for the Netherlands: An analysis of its effectiveness from an international perspective. Cities 2016; 53:78–86.
• Sorensen A. Conflict, consensus or consent: Implications of Japanese land readjustment practice for developing countries. Habitat international 2000; 24(1):51–73.
• Turk SS. Land readjustment: An examination of its application in Turkey. Cities 2005; 22(1):29–42.
• Kucukmehmetoglu M, Geymen A. Optimization models for urban land readjustment practices in Turkey. Habitat international 2016; 53:517-533.
• Yilmaz A, Çağdaş V, Demir H. An evaluation framework for land readjustment practices. Land Use Policy 2015; 44:153–68.
• Turk SS. An analysis on the efficient applicability of the land readjustment (LR) method in Turkey. Habitat Int. 2007; 31(1):53–64.
• Türk ŞŞ. Arazi ve arsa düzenlemesi yöntemi ve uluslar arası çerçevede etkin uygulanabilirliği. ITU Journal Series A: Architecture, Planning, Design 2009; 8(1):117–126.
• Uzun B, Celik Simsek N. Land readjustment for minimizing public expenditures on school lands: a case study of Turkey. Arabian Journal of Geosciences 2018; 11:228.
• Alp E. 3194 Sayılı İmar Kanunu 18. Madde İmar Uygulamaları ve Karşılaşılan Sorunlar: Van Örneği. Yüksek lisans tezi. Gebze: Gebze Teknik Üniversitesi; 2019.
• Türk ŞŞ. Türkiye’de imar planı uygulamalarında yeni bir sistem yaklaşımı. Doktora tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi; 2003.
• Akdeniz H. Kent Planlarının Uygulama Aracı Olarak Arazi ve Arsa Düzenlemesi. İdealkent 2022; 13(37):1753–71.
• Mintemur ŞS, Çepni MS. Arazi ve arsa düzenlemesine yapılan itirazların davacı dilekçeleri esas alınarak incelenmesi. Geomatik 2024; 9(2):164–74.
• Atasoy M, Demir O, Uzun B, Nişancı R. İmar Uygulamalarının İptal Nedenleri ve Öneriler. Selçuk Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Öğretiminde 30. Yıl Sempozyumu, Konya, Türkiye; 2002.
• Çelik N. İptale konu imar planı uygulamalarında geri dönüş işleminin irdelenmesi ve çözüm önerileri yaklaşımı. Yüksek lisans tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi; 2013.
• Hacıosmanoğlu S, Demir H. Arazi ve arsa düzenlemelerinin geri dönüşüm işlemlerinde yargı kararlarına dayalı öneriler. Jeodezi ve Jeoinformasyon Dergisi 2020; 7(1):47-69.
• Güngör R, İnam Ş. İmar Uygulamalarında Farklı Dağıtım Metotlarının Karşılaştırılması. Geomatik 2019; 4(3):254-63.
• Ergen C. İmar planları. Seçkin Yayıncılık; 2009.
• Şimşek NÇ, Uzun B. İptale Konu İmar Planı Uygulamalarında Geri Dönüş İşleminin İrdelenmesi. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 2018; 33:709-720.
• Erdem R, Meshur MC. Problems of land readjustment process in Turkey. Scientific Research and Essays 2009; 4(8):720-727.
• Çepni, MS. İdari yargıda yol fazlalıklarının belediye lehine kullanımı gerekçesiyle iptal edilmiş imar uygulamalarında çözüm önerisi. Geomatik 2023; 8(2):192-199.
• Aybal S, Pehlivan H. Evaluation of a land readjustment cancelled by a court decision from a technical perspective: A case study in Türkiye. Advanced Land Management 2023; 3(2):90-96
• Pamuk H, Demir H. Türkiye’de Arazi ve Arsa Düzenlemelerinin İptal Nedenleri. 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara, Türkiye; 2017.
• Atasoy, M. İmar Uygulamalarına İlişkin Hukuki Kararların İrdelenmesi, Yüksek lisans tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi; 1997.
• Karaca AG. İmar Planı Uygulama Yöntemlerinden Arazi ve Arsa Düzenlemesinin İlgili Mevzuat Çerçevesinde İncelenmesi. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi. 2018; 11:217-261.
• Hasoğlu A. Danıştay Kararları Işığında Yetki ve Usulde Paralellik İlkesi. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 2018; 33:123-42.