THE MORAL AND POLITICAL PHILOSOPHY OF A PHILOSOPHICAL KING: THE CASE OF MARCUS AURELIUS

Yıl 2022, Sayı: 40, 339 - 372, 29.04.2022

Ali Özgan

https://doi.org/10.14520/adyusbd.931844

Öz

A philosopher king should be at the head of the best state that Plato has mentioned in his idealized understanding of the state. If this doesn’t happen, the best way is for kings to become philosophers. Although Plato's imaginary state could not be realized, the moral and political philosophy of Marcus Aurelius, the Roman emperor and philosopher, who was defined as the wise king in history, and also one of the most important thinkers of the last period stoa school of thought, is important. In this context, first of all, the qualities of Plato's philosopher king should be discussed. Then, the general world of thought of stoa thought should be known and the last period stoa thought structure including Aurelius should be explained. Finally, conclusions should be drawn as to whether Aurelius was the "wise king" of Plato, and both stoicism and Aurelius's moral and political philosophy should be analyzed.

Anahtar Kelimeler

MARCUS AURELIUS, STOICISM, ROME, MORALITY, POLITICS

FİLOZOF BİR KRALIN AHLAK VE SİYASET FELSEFESİ: MARCUS AURELİUS ÖRNEĞİ

Öz

Platon’un idealize etmiş olduğu devlet anlayışında bahsetmiş olduğu en iyi devletin başında filozof bir kral bulunmalıdır. Bu olmuyorsa en iyi yol kralların filozof olmalarıdır. Her ne kadar Platon’un hayali devleti gerçekleşemese de tarihte bilge kral olarak tanımlanan Roma imparatoru ve filozof, aynı zamanda son dönem stoa düşünce okulunun en önemli düşünürlerinden olan Marcus Aurelius’un ahlak ve siyaset felsefesi önem arz eder. Bu bağlamda öncelikle Platon’un filozof kralının nitelikleri ele alınmalıdır. Ardından stoa düşüncesinin genel düşünce dünyası bilinmeli ve Aurelius’un da içinde bulunduğu son dönem stoa düşünce yapısı açıklanmalıdır. Son olarak Aurelius’un Platon’un “bilge kralı” olup olmadığına yönelik sonuçlara varılmaya çalışılmalı ve hem stoacılık hem de Aurelius’un ahlak ve siyaset felsefesi analiz edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

MARCUS AURELIUS, STOACILIK, ROMA, AHLAK, SİYASET

Kaynakça

• Ağaoğulları, M. A. (2004). Kent Devletinden İmparatorluğa. Ankara: İmge Kitabevi.
• Ağaoğulları, M. A. Ve Köker, L. (2004). İmparatorluktan Tanrı Devletine. Ankara: İmge Kitabevi.
• Akşit, O. (1976). Roma İmparatorluk Tarihi ( MÖ. 27- MS. 192). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Arslan, A. (2008). İlkçağ Felsefe Tarihi 4, Helenistik Dönem Felsefesi: Epikurosçular, Stoacılar, Septikler. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Atademir, H. R. (1947). Filozoflara Göre Felsefe. Konya: Atademir Yayınevi.
• Aurelius, M. (2020). Kendime Düşünceler. Çev. Y. Emre Ceren. 8. Basım. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ayverdi, İ. (2016). Misalli Büyük Türkçe Sözlük. 3. Baskı. İstanbul: Kubbealtı Yayınları.
• Cathcart, T. Ve Klein, D. (2010). Platon Bir Gün Kolunda Bir Ornitorenkle Bara Girer: Felsefeyi Mizah Yoluyla Anlamak. Çev. Algan Sezgintüredi. 4. Basım. İstanbul: Aylak Kitap.
• Cevizci, A. (1998). İlkçağ Felsefe Tarihi. Bursa: Asa Yayınları.
• Cicero, M. T. (2015). Dostluk ve Yaşlılık. Çev. Ramazan Akpınar. İstanbul: Siyah Beyaz Yayınları.
• Epiktetos. (2013). Düşünceler ve Sohbetler. Çev. Cemal Süer. 6. Basım. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Epiktetos. (2019). Söylevler. Çev. Yahya Kurtkaya. İstanbul: Şule Yayınları.
• Epiktetos. (2020). El Kitabı Enchiridion. (Der.) Glavöius Arrian. Çev. Sibel Eraltan. İstanbul: Lotus Yayınevi.
• Gökberk, M. (1985). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitapevi. 1985.
• Göze, A. (2015). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler. 15. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Hadot, P. (2011). İlkçağ Felsefesi Nedir. Çev. Muna Cedden. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Heater, D. ( 2007). Yurttaşlığın Kısa Tarihi. Çev. Meral Delikar. İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları.
• Heywood, A. (2015). Siyasetin Temel Kavramları. Çev. Hayrettin Özler. 2. Baskı. Ankara: Liberte Yayınları.
• Kışlalı, A. T. (1999). Siyaset Bilimi. 7. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Laërtius, D. (1925). Lives of the eminent philosophers. Çev. Robert Drew Hicks. Cambridge: Harvard University.
• Platon. (2005). Devlet. Çev. Cenk Saraçoğlu ve Veysel Atayman. İstanbul: Bordo Siyah Yayınları.
• Russell, B. (2000). Batı Felsefesi Tarihi: İlkçağ. Çev. Muammer Sencer. İstanbul: Say Yayınları.
• Seneca, L. A. (2016). Teselliler. Çev. Kenan Sarıalioğlu. İstanbul: Islık Yayınları.
• Seneca, L. A. (2018). Epistulae Morales - Ahlak Mektupları. Çev. Türkân Uzel. 3. Basım. İstanbul: Jaguar Kitap.
• Seneca, L. A. (2019a). De Providentia – Tanrısal Öngörü. Çev. Çiğdem Dürüşken. 3. Basım. İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Seneca, L. A. (2019b). Phaedra. Çev. Çiğdem Dürüşken. 4. Basım. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Seneca, L. A. (2019c). Bilgenin Sarsılmazlığı Üzerine – İnziva Üzerine. Çev. C. Cengiz Çevik. 3. Basım. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Seneca, L. A. (2019d). Hoşgörü Üzerine – Ruh Dinginliği Üzerine. Çev. Bedia Demiriş. 3. Baskı. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Seneca, L. A. (2020). Öfke Üzerine. Çev. Cemal Bilge Özşar, Bursa: Biblos Yayınları.
• Şenel, A. (1996). Siyasal Düşünceler Tarihi. 4. Basım. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Tanilli, S. (1994). Yüzyılın Gerçeği ve Mirası: İnsanlık Tarihine Giriş: 1. Cilt İlkçağ. 5. Basım. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Timuçin, A. (2000). Düşünce Tarihi 1. 5. Baskı. İstanbul: Bulut Yayınları.
• Tunçay, M. (2005). Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi 2: Yeni Çağ. 2. Baskı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Turan, M. (1989). Tarihsel Süreç İçerisinde Stoa Felsefesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Türk, D. (2014). “Hazla Görev Arasında Helenistik Düşünce.” Sokrates’ten Jakobenlere Batı’da Siyasal Düşünceler, (Der.) Mehmet Ali Ağaoğulları, 5. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları. 153-164.
• Weber, A. (1998). Felsefe Tarihi. Çev. H.Vehbieralp. 5. Basım. İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Yetkin, Ç. (2005). Siyasal Düşünceler Tarihi: Birinci Kitap, İstanbul: Otopsi Yayınevi.