Kardiyoloji Polikliniğine Başvuran Hastalarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışına Etki Eden Faktörlerin Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 54 Sayı: 1, 78 - 83, 27.04.2021

Özlem Terzi Feyza Nur Topçu Yenerçağ Şule Özdemir Mustafa Yenerçağ

https://doi.org/10.20492/aeahtd.772001

Öz

Amaç: Bu çalışmada üçüncü basamak bir hastanenin kardiyoloji polikliniğine başvuran hastalarda, sosyo-demografik ve hastalığa ilişkin özellikler ile sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etki eden faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve yöntem: Tanımlayıcı tipte planlanan bu araştırma Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Polikliniğine başvuran 141 gönüllü hasta ile yapıldı. Hastalara araştırmacılar tarafından düzenlenen anket formu ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ-II) uygulandı. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde parametrik ve nonparametrik testler kullanıldı. Tüm testler için istatistik anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edildi.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 49,1±1,54 yıl olup, %51,8’ i erkekti. %48,9’u en az lise mezunuydu. Katılımcıların ölçek toplam puan ortalamasının 123,8±21,3 olduğu belirlendi. SYBDÖ-II alt ölçeklerinden bazılarınınn 18-35 yaş arasında olanlarda, bekârlarda, KVH tanı yılı 5 ve üstü olanlarda, ek hastalığı olmayanlarda, alkol kullanmayanlarda ve sigarayı bırakmış olanlarda istatistiksel olarak daha yüksek düzeyde görüldüğü belirlendi (p<0.05).
Sonuç: Kardiyovasküler hastalığı olan bazı bireylerde sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına sahip olmakla birlikte, evli, yaşlı, ek hastalığı olan veya yeni tanı alan KVH hastalarının SYBDÖ-II puanlarının bazı alanlarda yetersiz olduğu belirlendi. Bu özellikler dikkate alınarak KVH hastalarına yönelik hazırlanacak olan eğitim ve rehabilitasyon programlarının, onların sağlıklı yaşam biçimi davranışları geliştirmeleri ve sürdürmelerine katkı sağlayacağını düşünüyoruz.

Anahtar Kelimeler

kardiyovasküler hastalık, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, yaşam kalitesi

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• 1. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005; 9(2):26-34.
• 2. Tambağ H, Turan Z. Öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarına Halk Sağlığı Hemşireliği Dersi’ nin Etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2012; 1:46-55.
• 3. Erbaydar, N.P. Sağlıkla ilgili Yaşam Kalitesi In Güler, Ç., Akın L.(eds) Halk Sağlığı Temel Bilgiler 3. Baskı Ankara: Hacettepe Yayınları, 2015 s.1903-1907 .
• 4. Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Etkileyen Faktörler. Fırat Tıp Dergisi 2011; 16(2): 78-83.
• 5. Aşut, Ö., Özaydın, A.N. Bulaşıcı olmayan hastalıklar ve durumlar In: Vaizoğlu S.A. (ed.) Yeni Halk Sağlığı, Üçüncü baskıdan çeviri, Ankara: Palme Yayınevi, 2019. s 237-308 .
• 6. King, D.E., Mainous Iii, A.G., Geesey, M.E. Turning Back the Clock: Adopting a Healthy Lifestyle in Middle Age. Am. J. Med. 2007; 120:598–603..
• 7. Riley L, Cowan M. (ed) World Health Organization noncommunicable diseases country profiles 2014. WHO Press, Geneva, Switzerland, 2014. p. 1-13
• 8. Eray A, Set T, Ateş E. Yetişkin Bireylerde Kardiyovasküler Hastalık Riskinin Değerlendirilmesi. Türk Aile Hek Derg 2018; 22 (1): 12-19.
• 9. Dağıstan A, Gözüm S. Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Kardiyovasküler Hastalık Riskinin Belirlenmesi ve Yönetimi. TAF Preventive Medicine Bulletin 2016; 15 ( 6 ): 575-582
• 10. Loef, M., Walach, H. The combined effects of healthy lifestyle behaviors on all cause mortality: a systematic review and meta-analysis. Preventive medicine, 2012; 55(3):163-170.
• 11. Laursen AH, Kristiansen OP, Marott JL, Schnohr P, Prescott E. Intensity versus duration of physical activity: implications for the metabolic syndrome. A prospective cohort study. BMJ Open 2012;2:e001711.
• 12. Nocon M, Hiemann T, Müller-Riemenschneider F, Roll S, Willich S. Association of physical activity with all-cause and cardiovascular mortality: a systematic review and meta-analysis. European Journal of Cardiovascular Prevention & Rehabilitation 2008; 15:239-246.
• 13. Özer S, Argon G. Kalp yetmezliğinde sağlık davranışları, sağlığa verilen önem ve yaşam kalitesi ilişkisinin incelenmesi. Ege Üniversitesi HYO Dergisi 2005; 21: 63-77.
• 14. Erentuğ V, Polat A, Yakut C. Kalp transplantasyonu sonrası yaşam kalitesi. Türkiye Klinikleri J Surg Med Sci 2006; 2:94-103.
• 15. Küçükberber N, Özdilli K, Yorulmaz H. Evaluation of factors affecting healthy life style behaviors and quality of life in patients with heart disease. Anadolu Kardiyol Derg 2011;11:619-26.
• 16. Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The Health promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res 1987; 36:76-81. [CrossRef]
• 17. Bahar Z, Beşer A, Gordes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam bicimi davranışları olceği II’ nin gecerlik ve guvenirlik calışması. Cumhuriyet Üniversitesi HYO Dergisi 2008; 12:1-13.
• 18. Savaşan A, Ayten M, Ergene O. Koroner kalp hastalarında sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve umutsuzluk. Psikiyatri Hemşireleri Dergisi 2013;4(1):1-6.
• 19. Kang Y, Yang I. Correlates of health behaviors in patients with coronary artery disease. Asian Nurs Res. 2010;4(1):45-55.
• 20. İlhan N, Batmaz M, Akhan LU. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010;3:34-43.
• 21. Altay B, Çavuşoğlu F, Güneştaş İ. Tıp Fakültesi Hastanesi’nde çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2015;8 (1):12-18.
• 22. Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi 2011;16(2): 78-83.
• 23. Berger AM, Walker SN. An explanatory model of fatigue in women receiving adjuvant breast cancer chemotherapy. Nursing Research 2001;50:42– 52.
• 24. Thanavaro J, Moore S, Anthony M, Narsavage G, Delicath T. Predictors of health promotion behaviors in women without prior history of coronaryheart disease. Appl Nurs Res 2006;19:149-155.
• 25. Oliver-McNeil S, Artinian NT. Women’s perception of personal cardiovascular risk and their risk-reducing behaviors. American Journal of Critical Care 2002;11(3):221–227.
• 26. Bedinghaus J. Coronary artery disease prevention: What’s different for women?. American Family Physician 2001;1393–1400.
• 27. Akgün-Kostak M, Kurt S, Süt N, Akarsu Ö, Ergül GD. Hemşirelik ve sınıf öğretmenliği öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2014;13(3):189-196.
• 28. Kouvonen A, Kivimaki M, Virtanen M, Heponiemi T, Elovainio M, Pentti J, et al. Self-rated health, work characteristics and health related behaviours among nurses in Greece: A Cross Sectional Study. BMC Public Health 2006; 6:24.
• 29. Bolton KL, Rodriguez E. Smoking, drinking and body weight after re-employment: does unemployment experience and compensation make a difference? BMC Public Health 2009; 9:77. 30. Bilgili N, Ayaz S. Kadınların Sağlığı Geliştirme Davranışları ve Etkileyen Faktörler. TAF Prev Med Bull 2009; 8(6):497-502.