Prospective Social Studies Teachers’ Views on Democracy and Democratic Teacher Behaviors in Schools

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 177 - 189, 24.11.2019

Ömer Yılmaz , Nuri Akgün

https://doi.org/10.31805/acjes.644807

Cited By: 1

Öz

This study aims to examine the prospective teachers’ views on democracy, democracy in schools and democratic teacher behaviors. The research was conducted with a basic qualitative research method. The study group consists of 48 junior-level teacher candidates studying in Social Studies Education undergraduate program at a state university in Turkey’s western Black Sea. 27 of the teacher candidates in the study group are female and 21 are male. According to pre-service teachers’ views on democracy, the basic rights of democracy, including universal values such as equality, justice, seeking rights and free-thinking; self-governance, participation in administration, a method of decision-making, the most humane management for society, a necessity for the whole community; It includes social values such as taking individual differences into consideration, giving importance to the thoughts of others and showing holistic attitudes. On the other hand, behaviors related to the democratic values that the teachers should exhibit are equal approach to the students, to be fair, to be impartial, to receive the ideas and thoughts of the students, to give the students the right to select and to be elected, to be free, unbiased, respectful, positive, modest, prejudice, humanistic, not to be self-centred value. Teacher behaviors related to the classroom are teacher’s interaction with all students while managing the classroom, the common rules of the class, such as listening to students are behaviors. The fact that democracy gained to students in schools acquires universal values such as equality, seeking rights, being fair, independent and free, social justice, tolerance and respect; It has been concluded that it provides values that include some democratic citizen behaviors such as being able to make joint decisions, taking their own decisions, being involved in management and being self-confident and providing efficiency, competition, freedom and a healthy environment in education and training

Anahtar Kelimeler

Education, Educational Management, Schools, Democracy, Social Studies, Prospective Teachers

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Okullarda Demokrasi ve Demokratik Öğretmen Davranışlarına İlişkin Görüşleri

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının demokrasi, okullarda demokrasi ve demokratik öğretmen davranışlarına ilişkin görüşlerini incelemektir. Araştırma nitel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Türkiye’nin Batı Karadeniz bölgesindeki bir devlet üniversitesinin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği lisans programında öğrenim gören ve amaçlı örneklem yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örneklem yöntemi ile seçilmiş 48 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışma grubunda yer alan öğretmen adaylarının 27’si kadın, 21’i erkektir. Öğretmen adaylarının demokrasiye ilişkin görüşlerine göre demokrasi eşitlik, adalet, hak arama ve özgür düşünce gibi evrensel değerlerden oluşan temel hakları; kendi kendini yönetme, yönetime dahil olma, bir karar alma yöntemi, toplum için en insancıl yönetim, tüm toplum için bir gereklilik şeklinde bir yönetim biçimini; bireysel farklılıkları dikkate alma, başkalarının düşüncelerine önem verme ve bütüncül tutum sergileme gibi toplumsal değerleri kapsamaktadır. Öğretmenlerin sergilemesi gereken demokratik davranışlar ise öğrencilere eşit yaklaşımı, adil davranması, tarafsız olması gibi birtakım temel evrensel değerlerle davranışlardır. Sınıf ile ilgili öğretmen davranışları öğretmenin sınıfı yönetirken tüm öğrencilerle etkileşim kurması, sınıf kurallarını ortak oluşturması, öğrencileri dinlemesi gibi davranışlardır. Okullarda öğrencilere kazandırılan demokrasi olgusunun bireye eşitlik, hak arama, adil olma, bağımsız ve özgür olma, sosyal adalet, hoşgörü ve saygı gibi evrensel değerleri edindirdiği; ortak karar alabilme, kendi kararını alabilme, yönetime dahil olabilme ve özgüvenli olabilme gibi birtakım demokratik vatandaş davranışları içeren değerleri kazandırdığı ve eğitim-öğretimde verimlilik, rekabet, özgürlükçü ve sağlık bir ortam sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Saygılı, olumlu, mütevazi, önyargısız, hümanist olmak gibi davranışlar ise öğretmenin kişiliği ile davranışlar arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Yönetimi, Okullar, Demokrasi, Sosyal Bilgiler, Öğretmen Adayları

Kaynakça

• Aydemir, H. & Aksoy, N. D., (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin demokratik tutumlarının bazı değişkenlerle ilişkisi: Malatya örneği. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. (12) 1.
• Bakioğlu, A. & Kurt, T. (2009). Öğretmenlerin demokrasi, vatandaşlık ve vatanseverlik algılarının nitel olarak incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 19-39.
• Bayındır, N., Hatice, H. Z. & Demir, S. (2010). Öğretmen adaylarının sınıfta demokratik ortamı geliştirmeye ilişkin öngörüleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 89-95.
• Bilge, A. & Akbaba, A., (2014). İlköğretim okulları yönetici, öğretmen ve öğrenci temsilcilerinin demokrasi eğitimi ve okul meclisleri projesine ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi. Sayı 202.
• Carr, P. R. & Thésée, G., (2017). Seeking democracy inside, and outside, of education, re-conceptualizing perceptions and experiences related to democracy and education. Democracy & Education. (25) 2.
• Gürel, D. (2016). Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin ilkokul 4. sınıf insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersine yönelik görüşlerinin karşılıklı olarak incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 17, (3), 641-660.
• Demircioğlu, I. H., Mutluer, C., & Demircioğlu, E. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının demokratik öğretmen nitelikleri hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 577-586.
• Dewey, J. (1916). Democracy and Education. NY: Longman.
• Emir, S., & Kaya, Z. (2004). Demokrasi eğitimi ve okul meclislerine yönelik öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 69-89.
• Ersoy, A. F. (2016). Social studies teachers' and students' perception of the citizenship and democracy education course, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 17(3), 67-83.
• Genç, S. Z. & Kalafat, T., (2007). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (2) 22.
• Gömleksiz, M. N., Kan, A. Ü., & Öner, Ü. (2012). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin metaforik algıları. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 419-436.
• Hattersley, A. F. (1930). A short history of democracy. CUP Archive.
• İbret, B. Ü., Recepoğlu, E., Avcı, E. K., & Recepoğlu, S. (2018). Öğretmen adaylarının “demokrasi” kavramına yönelik metafor algıları. Journal of History Culture and Art Research, 7(5), 421-441.
• Kartal, A., Öksüz, Y., Baba Öztürk, M., & Güven Demir, E. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının demokrasi algısı: Polonya-Türkiye karşılaştırması. İlköğretim Online, 17(2), 562-579.
• Keseci, A., Pesen, A. & Oral, B., (2017). Öğretmenlerin sınıf içi demokratik davranışlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. (16) 60.
• Kıroğlu, K. (2013). Is my social studies teacher democratic? Eurasian Journal of Educational Research, 50, 127-142.
• Memişoğlu, H. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerine göre vatandaşlık eğitimi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/5 Spring, 1565-1584.
• Okutan, M. (2010). Türk Eğitim Sistemi’nde demokrasi eğitimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 938-946.
• Sadık, F. & Sarı, M., (2012). Çocuk ve demokrasi: ilköğretim öğrencilerinin demokrasi algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Uluslararası Cumhuriyet Eğitim Dergisi. (1) 1.
• Samancı, O., & Yıldırım, G. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarına göre öğretim elemanlarının demokratik ve demokratik olmayan tutum ve davranışları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 115-128.
• Saracoğlu, A. S., Evin, İ. &Varol, S. R., (2004). İzmir ilinde çeşitli kurumlarda görev yapan öretmenler ile öğretmen adaylarının demokratik tutumları üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri.
• Şişman, M. (2006). Eğitimde demokrasi ve sosyal adalet: Türkiye eğitim sisteminin değişmeyen miti. Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Bildiriler Kitabı, 4-5 Kasım, Ankara. Eğitim Bir-Sen Yayınları, 291-305.
• Yağan Güder, S., & Yıldırım, A. (2014). Okulöncesi öğretmen adaylarının demokrasiye ilişkin metaforları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, (16). 151-170.
• Yetim, A. A., & Göktaş, Z. (2004). Öğretmenin mesleki ve kişisel nitelikleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 541-550.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.