Özel Bakım İhtiyacı Olan Çocukların Engel Durumlarına Göre Ağız ve Diş Sağlığının Karşılaştırılması

Yıl 2024, , 179 - 186, 27.08.2024

Semsettin Yildiz , Bahar Tekin

https://doi.org/10.46332/aemj.1358787

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, özel sağlık bakım gereksinimi olan çocuklar arasında ağız hijyeni, travma insidansı, DMFT, dmft, PUFA, pufa ve PUFA/pufa indeksini engel durumlarına göre karşılaştırmaktır.

Araçlar ve Yöntem: Bu kesitsel çalışmaya Elazığ ilinde özel eğitim kurumlarından 159 çocuk (ortalama yaş 9.5±4 yıl) dahil edildi. Muayenede çocukların yaşları, cinsiyetleri, engel durumları, diş çürüğü ve dental travma varlığı, diş aşınmaları, ağız hijyeni ve kooperasyon durumları kaydedildi. Diş çürükleri skorlaması için DMFT/dmft ve PUFA/pufa indeksleri kullanıldı. Veri analizi için 0.05 anlamlılık düzeyinde tek yönlü ANOVA ve Ki-kare testleri kullanıldı.

Bulgular: Travma insidansı, ağız hijyeni, DMFT/dmft, PUFA, pufa ve PUFA/pufa indekslerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulundu (p<0.05). En yüksek travma sahipliği Down sendromlu bireylerde görüldü (p=0.001). Ağız hijyeni kötü değerlendirmesinde en yüksek oran serebral palsili bireylerde bulundu (p=0.043). En yüksek DMFT indeksi fiziksel gerilik hastalarında, en düşük DMFT indeksi down sendromlu hastalarda görüldü (p=0.001). En yüksek dmft indeksi fiziksel gerilik hastalarında, en düşük dmft indeksi serebral palsili ve mental retarde hastalarda görüldü (p=0.001). En yüksek PUFA ve PUFA/pufa prevelansı fiziksel gerilik grubunda, en yüksek pufa prevelansı öğrenme güçlüğü grubunda görüldü (p=0.001).

Sonuç: Özel gereksinimli çocuklar, fiziksel ve zihinsel engelleri nedeniyle ağız ve diş sağlığı ile sıklıkla mücadele etmektedir. Bununla birlikte kooperasyonun yetersiz sağlandığı bu çocuklarda koruyucu diş hekimliği uygulamalarına ağırlık verilmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Ayrıca bu bireylerde ağız ve diş sağlığı durumları engel türüne göre değişmektedir.

Anahtar Kelimeler

ağız hijyeni, DMFT, engelli çocuklar, özel sağlık bakım, PUFA

Comparison of Oral and Dental Health of Children in Need of Special Care According to Disability Status

Öz

Purpose: This study aimed to compare oral hygiene, trauma incidence, DMFT, dmft, PUFA, pufa, and the PUFA/pufa index among children with special health care needs based on their disability status.

Materials and Methods: This cross-sectional study involved 159 children (mean age 9.5±4 years) from special education institutions in Elazig. Age, gender, disability, presence of dental caries, dental trauma, dental abrasions, oral hygiene and cooperation status of the children were recorded. DMFT/dmft and PUFA/pufa index were used for dental caries scoring. One-way ANOVA and Chi-square tests were used for data analysis with a significance level of 0.05.

Results: Statistically significant differences (p<0.05) were found in trauma incidence, oral hygiene, DMFT/dmft, PUFA, pufa, and PUFA/pufa indexes. The highest trauma incidence was in individuals with Down syndrome (p=0.001). Poor oral hygiene was most common in individuals with cerebral palsy (p=0.043). The highest DMFT index was in patients with physical retardation, and the lowest was in patients with Down syndrome (p=0.001). The highest dmft index was seen in patients with physical retardation, while the lowest was in patients with cerebral palsy and mental retardation (p=0.001). The physical retardation group had the highest PUFA and PUFA/pufa index, the learning disability group had the highest pufa index (p=0.001).

Conclusion: Children with special needs often struggle with oral and dental health due to physical and mental disabilities. However, we think preventive dentistry practices should be emphasized in these children where cooperation is inadequate. Oral and dental health varies according to disability type.

Anahtar Kelimeler

disabled children, DMFT, oral hygiene, PUFA, special health care needs

Etik Beyan

Approval was obtained from the Non-Interventional Research Ethics Committee of Fırat University (session number: 2022/ 16- 18)

Kaynakça

• 1. Güçiz Doğan B. Temel ağız-diş sağlığı göstergeleri. Toplum Hekimliği Bülteni. 2007;26(2):40-41.
• 2. Karabekiroğlu S, Ünlü N. Toplum bazlı koruyucu ağız diş sağlığı programlarında erken dönem koruyucu uygulamaların yeri ve önemi. E.Ü. Diş. Hek. Fak. Derg. 2017;38(2):89-100.
• 3. Saravanakumar MS, Vasanthakumari A, Bharathan R. Oral health status of special health care needs children attending a day care centre in Chennai. Int J Students' Res. 2013;3(1):12.
• 4. Republic of Turkey Family and Social Services Presidency. Disabled and Elderly Statistics Bulletin, https://www.aile.gov.tr/media/120191/eyhgm_istatistik_bulteni_eylul2022.pdf2022. Access date: 20 February, 2023.
• 5. Kömerik N, Efeoğlu CG. Zihinsel engele sahip bireylerde ağız sağlığı. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg. 2012;2012(1):96-104.
• 6. Demir P, Güler Ç. Down sendromlu çocuklarda ağız-diş sağlığı. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg. 2013;23(2):274-281.
• 7. Erdem A, Erdem AP, Yaman E, Sepet E, & Aytepe Z. Zihinsel engelli çocuklarda davranış yönetimi ve tedavi yaklaşımları. JIUFD. 2012;46(2):66-73.
• 8. Kalyoncu I, Menteş A, & Tanboğa İ. Engelli çocuklarda diş hekimliği kaygı ve korku kontrolünde davranış yönlendirmesi: non-farmakolojik yaklaşımlar. Turkiye Klinikleri J Pediatr Dent-Special Topics. 2018;4(2):142-146.
• 9. Setiawati AD, Suharsini M, Budiardjo SB, Indiarti IS, Widyagarini A. Assessment of dental anxiety using braille leaflet and audio dental health education methods in visually impaired children. J Int Dent Med Res. 2017;10(Special Issue):441-444.
• 10. Vural UK, Sener M, Nihal T, et al. Ankara’daki engelliler okullarına devam eden bir grup öğrencinin ağız ve diş sağlığı durumu Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg. 2018;28(2);210-215.
• 11. Sancaklı HŞ. Özel bakım ihtiyacı olan bireylerde ağız diş sağlığı uygulamaları. JIUFD. 2009;43(1-2): 39-43.
• 12. Yıldız E, Şimşek M, Gündoğar Z, & Aktan AM. Gaziantep Diş Hekimliği Fakültesi’ne başvuran çocukların ağız ve diş sağlığı düzeyi. Eur. J. Ther. 2015;21(2):118-124.
• 13. Monse B, Heinrich-Weltzien R, Benzian H, Holmgren C, Palenstein HW. PUFA--an index of clinical consequences of untreated dental caries. Community Dent. Oral. 2010;38(1):77-82.
• 14. World Health Organization. Oral health surveys: basic methods. 5th ed. Switzerland: WHO Press; 2013.
• 15. Sari ME, Kalyoncuoglu E, Cankaya S. Fiziksel engelli cocuklarin agiz ve dis sagligi yonunden degerlendirilmesi. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg. 2012;2012(1):7-13.
• 16. Cokpekin DF, Koymen DG, Basak DF, Akbulut DE, Altun DC. Engelliler okuluna devam eden cocuklarin agiz dis sagligi yonunden degerlendirilmesi. Gmj 2003;45(3):228-232.
• 17. Altun C, Guven G, Akgun OM, Akkurt MD, Basak F, & Akbulut E. Oral health status of disabled individuals oral health status of disabled individuals attending special schools. Eur. J. Ther. 2010;4(4):361-366.
• 18. Thole K, Chalmers J, Ettinger RL, Warren J. Iowa intermediate care facilities: an evaluation of care providers'attitudes toward oral hygiene care. Spec Care Dentist. 2010;30(3):99-105.
• 19. Altun C, Guven G, Basak F, Akbulut E. Alti-onbir yas grubu cocuklarin agiz-dis sagligi yonunden degerlendirilmesi. GMJ.. 2005;47(2):114-118.
• 20. Marcenes W, Zabot NE, Traebert J. Socio‐economic correlates of traumatic injuries to the permanent incisors in schoolchildren aged 12 years in Blumenau, Brazil. Dent Traumatol. 2001;17(5):218-222.
• 21. Ferreira MCD, Guare RO, Prokopowitsch I, Santos M. Prevalence of dental trauma in individuals with special needs. Dent Traumatol. 2011;27(2):113-116.
• 22. Kasimoglu Y, Akay C, Caynak O, Aytepe Z, Koruyucu M. Ozel bakim gereksinimi olan bireylerde agiz-dis bulgularinin degerlendirilmesi. SABD. 2020;10(3):331-337.
• 23. Gaçe E, Kelmendi M, & Fusha E. Oral health status of children with disability living in Albania. Materia socio-medica. 2014;26(6):392.
• 24. Cogulu D, Sabah E, Kutukculer N, Ozkinay F. Evaluation of the relationship between caries indices and salivary secretory IgA, salivary pH, buffering capacity and flow rate in children with Down's syndrome. Arch Oral Biol. 2006;51(1):23-28.
• 25. Murthy AK, Pramila M, Ranganath S. Prevalence of clinical consequences of untreated dental caries and its relation to dental fear among 12-15-year-old schoolchildren in Bangalore city, India. Eur Arch Paediatr Dent. 2014;15:45-49.
• 26. Bagińska J, Rodakowska E, Wilczyńska-Borawska M, Jamiołkowski J. Index of clinical consequences of untreated dental caries (pufa) in primary dentition of children from north-east Poland. Adv Med Sci. 2013;58(2):442-447.
• 27. Leal SC, Bronkhorst EM, Fan M, Frencken JE. Untreated cavitated dentine lesions: impact on children's quality of life. Caries Res. 2012;46(2):102-106.