Sağlık Bilimleri Öğrencilerinin Depresyon, Anksiyete, Stres Düzeyleri ve Kişilik Özelliklerinin Dismenore Yaşama Durumları ile İlişkisi

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 169 - 179, 08.08.2025

Eda Nur Çelik , Hatice Gürgen Şimşek

https://doi.org/10.46332/aemj.1521195

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, bir üniversitede sağlık bilimleri alanında öğrenim gören kadın öğrencilerde depresyon, anksiyete, stres düzeyleri ve kişilik özelliklerinin dismenore yaşama durumları ile ilişkisinin belirlenmesidir.

Araçlar ve Yöntem: Kesitsel tipteki çalışmanın örneklemini, bir üniversitenin sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören (N=yaklaşık 2000) 295 kadın öğrenci oluşturmuştur. Veriler, Kasım 2023 tarihinde “Tanımlayıcı Bilgi Formu”, “Görsel Analog Skalası”, “Cervantes Kişilik Ölçeği” ve “Depresyon, Anksiyete ve Stres Ölçeği Kısa Formu (DASS 21)” kullanılarak toplanmıştır. Veriler SPSS V.25.0’de Mann-Whitney U testi ve Spearman Korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir.

Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması, 20.95±1.20 yıl idi. Katılımcıların hepsi menstruasyon döneminde herhangi bir belirti yaşıyordu. Dismenore yaşadığını bildirenlerin oranı %95.3 olup, ağrı şiddeti ortalama 6.64±1.97, ortalama ağrı çekme süresi 2.22±1.11 gün idi. Katılımcıların dismenore yaşadığını belirtme durumları ile DASS 21 ve Cervantes Kişilik Ölçeği boyutlarının puan ortalama-ları arasında anlamlı farklılık yoktu (p>0.05). Cervantes Kişilik Ölçeği’nin bazı (Duygusal denge/dengesizlik, Tutarlı/tutarsız olma) ve DASS 21’in tüm boyutları ile dismenore şiddeti arasında düşük düzeyde korelasyon olduğu saptandı (p<0.05).

Sonuç: Üniversite öğrencileri arasında dismenore yaşadığını belirtenlerin oldukça yüksek olduğu, bazı kişilik özelliklerinin ve ruhsal durumun dismenore şiddetini etkileyebileceği saptandı. Tüm bunların göz önünde bulundurularak üniversitelerdeki öğrencilere yönelik sağlık birimlerinin bu konuda danışmanlık yapması, farkındalık arttırıcı ve baş etmeyi kolaylaştırıcı tavsiyelerin verilme-sinin yanı sıra bu konuda araştırmaların yapılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

dismenore , duygudurum , kişilik , öğrenci , üniversite

The Relationship Between Depression, Anxiety, Stress Levels, and Personality Traits of Health Sciences Students and Their Experience of Dysmenorrhea

Öz

Purpose: The aim of this study is to determine the relationship between depression, anxiety, stress levels and personality traits and dys-menorrhea among female students studying health sciences at a university.

Materials and Methods: This cross-sectional study included 295 female students studying at the Faculty of Health Sciences of a university (N ≈ 2000). Data were collected in November 2023 using the “Descriptive Information Form”, “Visual Analog Scale”, “Cervantes Personality Scale” and the “Depression, Anxiety, and Stress Scale – Short Form (DASS 21).” Data were analyzed using the Mann-Whitney U test and Spearman correlation analysis in SPSS v25.0.

Results: The mean age of participants was 20.95±1.20 years. All participants reported experiencing some symptoms during menstruation. The rate of students reporting dysmenorrhea was 95.3%, with an average pain severity score of 6.64±1.97 and an average pain duration of 2.22±1.11 days. There was no statistically significant difference between the presence of dysmenorrhea and the mean scores of the DASS 21 and the subscales of the Cervantes Personality Scale (p>0.05). However, a low-level correlation was found between dysmenorrhea severity and some subscales of the Cervantes Personality Scale (emotional stability/instability, consistency/inconsistency) as well as all subscales of the DASS 21 (p<0.05).

Conclusion: A high proportion of university students reported experiencing dysmenorrhea. Some personality traits and psychological states may influence the severity of dysmenorrhea. Considering these findings, it is recommended that student health units in universities provide counseling on this issue, offer awareness-raising and coping strategies, and conduct further research on the topic.

Anahtar Kelimeler

dysmenorrhea , mood , personality , student , university

Destekleyen Kurum

Bu proje TÜBİTAK 2209-A kapsamında destek almıştır.

Kaynakça

• 1. UNFPA East and Southern Africa Regional Office. Technical Brief on the Integration of Menstrual Health into Sexual and Reproductive Health and Rights Policies and Programmes.2021. https://esaro.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/mhm-srhr_integration_digital.pdf. Erişim tarihi 29 Haziran, 2022.
• 2. UNICEF. Guidance on Menstrual Health and Hygiene. Unicef: New York;2019. https://www.unicef.org/media/91341/file/UNICEF-Guidance-menstrual-health-hygiene-2019.pdf Erişim tarihi 1 Temmuz, 2022.
• 3. United Nations. Goals 3: Ensure Healthy Lives and Promote Well-being for all at All Ages. https://sdgs.un.org/goals/goal3. Erişim tarihi 29 Haziran, 2022.
• 4. Coşkuner Potur D. Üreme siklus anomalileri. Nazik E, editör. Doğum, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği. 1st ed. Ankara: Akademisyen Yayınevi; 2022:598-603.
• 5. Taşkın L. Üreme siklusu anomalileri. Taşkın L, editör. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 16. baskı. Ankara: Akademisyen Yayınevi; 2020:633-636.
• 6. Duman NB, Yıldırım F, Vural G. Risk factors for primary dysmenorrhea and the effect of complementary and alternative treatment methods: Sample from Corum, Turkey. Int J Health Sci (Qassim). 2022;16(3): 35-43.
• 7. Farotimi AA, Esike J, Nwozichi CU, Ojediran TD, Ojewole FO. Knowledge, attitude, and healthcare-seeking behavior towards dysmenorrhea among female students of a private university in Ogun State, Nigeria. J Reprod Health Med. 2015;4(1):33-38.
• 8. Özşahin Z, Santur SG, Ay ÇK. Dismenore şiddeti, sıklığı ve yönetiminde tercih edilen nonfarmakolojik yöntemlerin belirlenmesi. TJFMPC. 2022;16(1):171-178.
• 9. Kızılırmak A, Kartal B, Calpbinici P. Prevalence of dysmenorrhea in young women and their coping methods. Med Science. 2019;8(2):291-295.
• 10. Küçükkelepçe DŞ, Damsarsan S, Gölbaşı Z. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin dismenore ile baş etmede kullandığı geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Derg.2022;12(2):375-381.
• 11. Kuşaslan DA, Sarı E. Üniversite öğrencilerinde dismenoreye yaklaşım ve dismenorenin sosyal yaşam ve okul performansına etkisi. Van Tıp Derg. 2018; 25(2):188-193.
• 12. Şahin S, Kaplan S, Abay H, Akalın A, Demirhan İ, Pınar G. Üniversite öğrencilerinde dismenore yaşama sıklığı ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Derg. 2015;4(1):25-44.
• 13. Türkmen H. Üniversite öğrencilerinde dismenore görülme sıklığı ve dismenoreye etki eden faktörler. MCBU-SBED. 2019;6(1):39-49.
• 14. Yılmaz FA, Avcı D. Effect of dysmenorrhea on quality of life in university students: A case-control study. Cukurova Med J. 2020;45(2):648-655.
• 15. Şener N, Taşhan TS. Üniversite öğrencilerinde dismenore yaşama durumu ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. HEAD. 2020;17(2):148-154.
• 16. Faramarzi M, Salmalian H. Association of psychologic and nonpsychologic factors with primary dysmenorrhea. Iran Red Crescent Med J. 2014;16(8): 16307.
• 17. Yaşar Ö, Yıldırım D, Turhan S. Primer dismenore ve kişilik. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Derg. 2020;17(2):364-367.
• 18. Maryam M, Ritonga MA, Istriati I. Relationship between menstrual profile and psychological stress with dysmenorrhea. Althea Med. J. 2016;3(3):382-387.
• 19. Sönmezer E, Yosmaoğlu HB. Dismenoresi olan kadınlarda menstrüasyona yönelik tutum ve stres algısı değişiklikleri. Turk J Physiother Rehabil. 2014;25(2): 1-7.
• 20. Alateeq D, Binsuwaidan L, Alazwari L, ve ark. Dysmenorrhea and depressive symptoms among female university students: a descriptive study from Saudi Arabia. Egypt J Neurol Psychiatr Neurosurg. 2022;58 (106):1-8.
• 21. Yıldırım Varışoğlu Y, Irmak Vural P. Genç kadınların menstrual deneyimleri ile depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin karşılaştırılması. BAUN Sağ Bil Derg. 2023;12(3):620-627.
• 22. Dean AG, Sullivan KM, Soe, MM. OpenEpi: Open Source Epidemiologic Statistics for Public Health, Version. updated 2013/04/06. www.OpenEpi.com. Erişim tarihi 29 Haziran, 2022.
• 23. Yılmaz T, Nuraliyeva Z, Dinç H. Genç kadınların dismenore ile başetme yöntemleri. JAREN. 2020;6(2): 294-299.
• 24. Bal Demirgöz M, Şahin Hotun N. Cervantes Kişilik Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. HEAD. 2011;8(1):39-45.
• 25. Yılmaz Ö, Boz H, Arslan A. Depresyon Anksiyete Stres Ölçeğinin (DASS 21) Türkçe kısa formunun geçerlilik-güvenilirlik çalışması. FESA Dergisi. 2017;2(2):92-104.
• 26. World Health Organization. Malnutrition in Women. https://www.who.int/data/nutrition/nlis/info/malnutrition-in-women. Erişim tarihi 29 Haziran, 2022.
• 27. Dixon JS, Bird HA. Reproducibility along a 10 cm vertical visual analogue scale. Ann Rheum Dis. 1981;40(1):87-89.
• 28. Hayran M, Hayran M. Sağlık Araştırmaları için Temel İstatistik. 3. Basım. Ankara: Omega Araştırma Organizasyon Eğitim Danışmanlık; 2020:155-332.
• 29. Armour M, Parry K, Al-Dabbas MA, ve ark. Self-care strategies and sources of knowledge on menstruation in 12,526 young women with dysmenorrhea: a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2019;14 (7):0220103.
• 30. Angelhoff C, Grundström H. Supporting girls with painful menstruation-A qualitative study with school nurses in Sweden. J Pediatr Nurs. 2023;68:109-115.
• 31. Armour M, Parry K, Curry C ve ark. Using an online intervention to improve menstrual health literacy and self-management in young women: a pilot study. Res Sq. 2021:1-20.
• 32. Chailarp K, Lagampan S, Auemaneekul N. Impact of an educative-supportive nursing programme on self-care behaviour and quality of life of female students with primary dysmenorrhea. J Thai Nurse Midwife Counc. 2018;32(4):107-119.
• 33. Hemşirelik Terimleri Çalışma Grubu. Hemşirelik Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları; 2015:28-375.
• 34. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu. Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri. Ankara.2015:60.
• 35. T.C. Sağlık Bakanlığı. Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı (2021-2023). https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/Yayinlarimiz/Eylem_Planlari/Ulusal_Ruh_Sagligi_Eylem_Plani_2021-2023.pdf. Erişim tarihi 20 Aralık, 2023.