Karaciğer biyopsisi endikasyonlarında ve histopatolojik tanılarda yıllar içindeki değişim: 7 yıllık tek merkez deneyimi

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 2, 80 - 88, 25.08.2022

Nilay Danış Fulya Günşar Funda Yılmaz Deniz Nart İlker Turan Zeki Karasu Galip Ersöz Ahmet Ömer Özütemiz Ulus Salih Akarca

https://doi.org/10.17941/agd.1164387

Öz

Giriş ve Amaç: Bu çalışmanın amacı 7 yıl boyunca aynı merkezde karaciğer biyopsisi yapılan hastaların tanılarını ortaya koymak ve Fibroscan® kullanıma girdikten sonra karaciğer biyopsisi yapılma endikasyonlarında bir değişiklik olup olmadığını araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Haziran 2014 - Aralık 2020 tarihleri arasında tek bir merkezde perkütan olarak yapılmış olan karaciğer biyopsileri retrospektif olarak taranmıştır. Bulgular: Toplam 1783 hastaya karaciğer biyopsisi yapılmıştır. Bu hastaların yaş ortalaması 48.7 ± 14.4 olup ortanca yaş 50’dir. Hastaların 996’sı kadın (%55.9); 787’si erkektir (%44.1). En fazla karaciğer biyopsisi yapılan hastalık hepatit B virüs enfeksiyonu (n: 400) olurken bunu non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı (n: 298) izlemektedir. Karaciğer biyopsisi yapılan tüm biyopsi hastalarının; 2014 yılında %31.8’ini hepatit B virüsü; %11.1’ini non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı; %5’ini hepatit C virüsü; %18.4’ünü etiyolojisi net olarak ortaya konulamayan hastalıklar; %3.1’ini otoimmün hepatit oluştururken, 2020 yılında bu oranlar sırasıyla hepatit B virüsü için %17.1; non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı için %23.7; hepatit C virüsü için %0; etiyolojisi bilinmeyen bilinmeyen hastalıklar için %6.6; otoimmün hepatit için %11.8 bulunmuştur. Sonuç: Tek bir merkezin 7 yıllık verisine göre, karaciğer biyopsisi yapılma endikasyonları ve histopatolojik tanılar içinde hepatit B virüsü ve hepatit C virüsü sayısal ve oransal giderek azalmakta, non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı sayısal ve oransal olarak artmakta, bilinmeyen etiyolojiler sayısal ve oransal olarak azalmakta, otoimmün hepatit ise sayısal olarak artmayıp oransal olarak artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Perkütan karaciğer biyopsisi, HBV, HCV, NAFLD, otoimmün hepatit

Kaynakça

• 1. Bravo AA, Sheth SG, Chopra S. Liver biopsy. N Engl J Med 2001;344:495-500.
• 2. Rockey DC, Caldwell SH, Goodman ZD, et al. Liver biopsy. Hepatology 2009;49:1017-44.
• 3. Alahdab YÖ, Yilmaz Y. Transient Elastografi (FibroScan®): Karaciğer fibrozisini değerlendirmede yeni bir ufuk. Güncel Gastroenteroloji 2013;17:59-64.
• 4. Özbek SS. Karaciğer elastografisi. 2019. In: Türkiye Radyoloji Seminerleri [Internet]. 2019; [13-24].
• 5. Roulot D, Czernichow S, Le Clésiau H, et al. Liver stiffness values in apparently healthy subjects: influence of gender and metabolic syndrome. J Hepatol 2008;48:606-13.
• 6. Fung J, Lai CL, Chan SC, et al. Correlation of liver stiffness and histological features in healthy persons and in patients with occult hepatitis B, chronic active hepatitis B, or hepatitis B cirrhosis. Am J Gastroenterol 2010;105:1116-22.
• 7. Kim SU, Choi GH, Han WK, et al. What are 'true normal' liver stiffness values using FibroScan?: a prospective study in healthy living liver and kidney donors in South Korea. Liver Int 2010;30:268-74.
• 8. Gatos I, Drazinos P, Yarmenitis S, et al. Comparison of sound touch elastography, shear wave elastography and vibration-controlled transient elastography in chronic liver disease assessment using liver biopsy as the "reference standard". Ultrasound Med Biol 2020;46:959-71.
• 9. EASL 2017 Clinical Practice Guidelines on the management of hepatitis B virus infection. European Association for the Study of the Liver. J Hepatol 2017;67:370-98.
• 10. Ziol M, Handra-Luca A, Kettaneh A, et al. Noninvasive assessment of liver fibrosis by measurement of stiffness in patients with chronic hepatitis C. Hepatology 2005;41:48-54.
• 11. Tapper EB, Lok AS. Use of liver imaging and biopsy in clinical practice. N Engl J Med 2017;377:756-68.
• 12. TASL. https://www.tkad.org.tr/viral-hepatit-tedavisinde-saglik-uygulama-tebligi-degisti/ 2020
• 13. Ergunay K, Balaban Y, Cosgun E, et al. Epidemiologic trends in HBV infections at a reference centre in Turkey: an 11-year retrospective analysis. Ann Hepatol 2012;11:672-8.
• 14. Tozun N, Ozdogan O, Cakaloglu Y, et al. Seroprevalence of hepatitis B and C virus infections and risk factors in Turkey: a fieldwork TURHEP study. Clin Microbiol Infect 2015;21:1020-6.
• 15. Karabay O, Öğütlü A, Güçlü E. Hepatit C tedavisinde 2016 sağlık uygulama tebliğinin getirdiği yenilikler. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi 2016;1:23-9.
• 16. SGK Başkanlığı. Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ. 2018.
• 17. Divella R, Mazzocca A, Daniele A, Sabbà C, Paradiso A. Obesity, nonalcoholic fatty liver disease and adipocytokines network in promotion of cancer. Int J Biol Sci 2019;15:610-6.
• 18. Satman I, Yilmaz T, Sengül A, et al. Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: results of the turkish diabetes epidemiology study (TURDEP). Diabetes Care 2002;25:1551-6.
• 19. Satman I, Omer B, Tutuncu Y, et al. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol 2013;28:169-80.
• 20. Nur Dagli S, Efe C. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) in autoimmune hepatitis. Hepatol Forum 2022;3:68-70.
• 21. Kabaçam G, Wahlin S, Efe C. Autoimmune hepatitis triggered by COVID-19: A report of two cases. Liver Int 2021;41:2527-8.
• 22. Hong JK, Chopra S, Kahn JA, et al. Autoimmune hepatitis triggered by COVID-19. Intern Med J 2021;51:1182-3.
• 23. Montón Rodríguez C, Navarro Cortés P, Lluch García P, Mínguez Pérez M. Autoimmune hepatitis triggered by COVID-19. Rev Esp Enferm Dig 2022;114:64-5.
• 24. Singh B, Kaur P, Maroules M. Autoimmune hepatitis-primary biliary cholangitis overlap syndrome triggered by COVID-19. Eur J Case Rep Intern Med 2021;8:002264.