DEFTER-I MUSIKI NO#7716

Yıl 2017, Sayı: 1, 1 - 30, 31.12.2017

Erdal Kılıç

Öz

The manuscripts
including the lyrics forming the repertory of the Turkish music are called as
lyric codices. It has a great value to investigate and examinate these
lyric codices systematically and seriously, which are the sources of Turkish
music education, and play an important role in conveying old lyrics to present days.
Because the current value of Turkish music will only be possible if it is
investigated and searched. Registered with 7716 number in Konya public library,
the Defter-i Mûsikî has been evaluated for this purpose. This collection has
been originally located and constructed by makams that the compositions are
classified with them. It attracts an attention as a small reflection of The
Ottoman music accepted as a makam
music with its hundreds of makams and
the lyrics spoken with makams. It can
be seen that the works of Hodja Abdulkadir were first placed in the Mecmua.
This is due to the tradition of linking music to Hodja Abdulkadir. In this way
the author referenced the Hodja Abdulkadir as an attitude of our music
tradition at the beginning of the work.

Anahtar Kelimeler

Music, Makam, Mecmua, Gufte, History of Turkish Music, Turkish Music Scores

7716 NUMARALI DEFTER-İ MÛSİKÎ

Öz

Türk müzik repertuvarını
oluşturan güftelerin toplandığı eserler güfte mecmuaları olarak
isimlendirilmektedirler. Türk müzik eğitiminin kaynaklarından olan ve eski güftelerin günümüze
ulaşmasında önemli bir rol oynayan bu mecmuaların sistemli ve ciddi bir şekilde
araştırılması ve incelenmesi ise büyük değer taşımaktadır. Zira Türk müziğinin
mevcut değeri ancak bulunduğu kaynakların inceleme ve araştırılması, gün yüzüne
çıkarılması ile mümkün olacaktır. Konya İl Halk Kütüphanesi'nde 7716 numara ile
kayıtlı olan mûsikî defteri de bu amaçla değerlendirilmiştir. Tek nüsha olarak
bulunan eser makamlara göre tasnif edilmiş bestelerden oluşmaktadır. Eser,
söylenecek sözlerin makamlarla dile getirildiği ve yüzlerce makamıyla bir makam
müziği olarak kabul edilen Osmanlı-Türk mûsikîsinin küçük bir yansıması olarak
dikkat çekmektedir. Mecmuada Hoca Abdülkadir’in eserlerine öncelikle yer
verildiği görülmektedir ki bu durumun müzik geleneğimizin bir tavrı olarak,
hocanın üstâd kabul edilmesi, müziğimizi ona bağlamanın âdet olması gerçeğinden
hareketle yapıldığını göstermektedir. Bu şekilde müellif, mûsikî geleneğimizin
bir tavrı olarak eserin başlangıcında Hoca Abdülkadir’e de atıfta bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mûsikî, Makam, Mecmua, Güfte, Türk Müziği Tarihi, Türk Müziği Notaları

Kaynakça

• Demirtaş, Yavuz. (2009). XIX. Yüzyıl İstanbul’undaki Sanat ve Musiki Hayatına Genel Bir Bakış. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Elazığ, 14: 2, 139-156.
• Devellioğlu, Ferit. (2010). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi.
• Doğrusöz, Nilgün. (1993). Hâfız Post Güfte Mecmuası Türkçe Güfteler. Yüksek Lisans Tezi. İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzikoloji Anabilimdalı. İstanbul.
• Doğrusöz, Nilgün. (2001). “Hafız Post Mecmuasının Türk Müziği Eğitimi Tarihine Getirdikleri”, Müzikte 2000 Sempozyumu, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 139-147.
• Dural, Sami ve Işıktaş, Bilen. (2016). Şiirden Doğaçlamaya Güftenin Nağmeyle Sarmalı: Osmanlı Türk Müziğinde Gazel İcrası. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları XI Gazelden Gazele: Dünün Şiirine Bugünden Bakışlar. Hatice Aynur, Müjgan Çakır, Hanife Koncu, Selim Kuru, Ali Emre Özyıldırım (haz.). İstanbul: Klasik Yayınları, 266-288.
• Dural, Sami. (2014). Ali Ufkî, Kantemiroğlu ve Kevserî’nin Müzik Yazılarının Türk Geleneği Bağlamında Uzzal Peşrevi Üzerinden İncelenmesi. Rast Müzikoloji Dergisi Uluslararası Müzikoloji Dergisi. 2, 147-162.
• Erden, Serçin. (2004). Hasan Gülşenî’nin Güfte Mecmuası ve İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzikoloji Anabilimdalı. İstanbul.
• “Tür Müzik Kültürünün Hafızası”. (2017). [Görsel] www.sanatmuziginotalari.com (20 Nisan 2017).
• Ögel, Bahaeddin. (1984). Türk Kültür Tarihine Giriş, C. I, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Özcan, Nuri. (1988). Abdülkadir Meragi. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), I, 242-244.
• Öztuna, Yılmaz. (1990). Büyük Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi, C. I, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Öztuna, Yılmaz. (1998). Osmanlı Devleti Tarihi, C. II, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kılıç, Erdal. (2013). Mecmûa-yı Letâif fî Sandukati͗l-meârif (Metin ve Değerlendirme). Yayımlanmamış DT. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tarih Anabilimdalı Yeniçağ Tarihi. İstanbul.
• Kılıç, Erdal. (2014). Türk Müziğinde Güfte Mecmuaları: Hekimbaşı Örneği. UHMAD Uluslararası Hakemli Müzik Araştırmaları Dergisi, 1:1, 19-29.
• Karamahmutoğlu, Gülay. (2002). Geçmişten Günümüze Türk Müziğinde Kullanılan Notalama Sistemleri. B. Kültür ve Sanat. 8, Ankara: Yeni Türkiye, 905-918.
• Tan, Ali. (2015). Türk Müziğinde Türü Etkileyen İcra Problemleri: Tavır, Ritim ve Güfte İlişkisi, Akademik Bakış Dergisi, 51, 462.
• Uslu, Recep. (2001). Türk Müziği Eğitim Tarihinde Güfte Mecmuaları ve İncelenme Esasları Üzerine Tespitler. Müzikte 2000 Sempozyumu. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 158-168.
• Uslu, Recep. (20016). Müzik Bibliyografyası 1. İstanbul: Sevgi Yayınevi.
• Uzcan, Nihat. (1977). Başlangıçtan Günümüze Türk Bestekârları Ansiklopedisi-Şarkıları, Güfteleri ve Türküler. İstanbul: Nadir Kitap ve Eserler.
• Üngör, Ethem Ruhi. (1981). Türk Musikisi Güfteler Antolojisi, İstanbul: Eren Yayınları.