VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE KÜMELEME ANALİZİ KULLANILARAK OECD’YE ÜYE ÜLKELERİN EKONOMİK PERFORMANSLARI, YAŞAM MEMNUNİYETİ VE İNOVASYON DÜZEYLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 67 - 80, 10.12.2017

Osman Pala , Mehmet Aksaraylı

Öz

Çalışmada, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü
(OECD) üyesi olan
otuz dört adet ülkenin 2013-2015 yılları arasında Veri Zarflama Analizi (VZA)
ile ekonomik performans etkinliği ölçülmüştür. OECD ülkeleri idari ve ekonomik sistemleri
birbirlerine benzeyen, ekonomik kalkınma ve gelişim odaklı ülkeler olarak
nitelendirilmektedir. Bu nedenle VZA için birlikte değerlendirilebilecek uygun
karar noktaları olarak görülmektedirler. VZA etkinlik değerlendirmesinde
girdiler olarak “Yıllık ortalama çalışma süreleri”, “İşgücü oranı”, “Toplam
ithalat” ve “Vergi gelirleri” kullanılırken, “Toplam ihracat” ve “Kişi Başına Düşen  Gayri Safi
Yurtiçi Hasıla” çıktı
değişkenleri olarak ele alınmıştır. Ülkelerin etkinlik skorlarının, Küresel
İnovasyon Endeks (KİE) değerleri ve Yaşam Memnuniyeti Endeks (YME) değerleri
ile ilişkisi Spearman Sıra Korelasyon Testi ile incelenmiştir. Test sonuçları
ülkelerin ekonomik etkinlik skorları ile inovasyon skorları arasında oldukça
kuvvetli bir bağ bulunduğunu göstermektedir. OECD ülkelerinde yaşayan
insanların yaşam memnuniyeti ve ülkelerinin ekonomik etkinlik değerleri
arasında ise orta kuvvette bir bağ bulunmuştur. OECD ülkelerinin gruplandırması
için ekonomik etkinlik skorları, KİE ve YME skorları değerlendirilerek yıllara
göre kümeleme yapılmıştır. Kümeleme analizinde birleştirici hiyerarşik küme ile
benzeşen kümeler tespit edilmiştir. Türkiye 3 dönemlik kümeleme analizi sonuçlarına göre, Yunanistan ve Meksika ile ikişer defa
aynı kümede yer almışken, Şili, Slovakya ve Polonya ile ise bir defa aynı
kümede bulunmuştur. Sonuç olarak kümeleme ve etkinlik skorlarının birlikte
analizi ile önemli değerlendirmelere ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

; Veri Zarflama Analizi, Kümeleme Analizi, Ekonomik Etkinlik

Kaynakça

• Banker, R. D., Charnes, A., ve Cooper, W. W. (1984). Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management science, 30(9), 1078-1092. Charnes, A., Cooper, W. W., ve Rhodes, E. (1978). Measuring the efficiency of decision making units. European journal of operational research, 2(6), 429-444. Charnes, A., Cooper, W. W., ve Rhodes, E. (1981). Evaluating program and managerial efficiency: an application of data envelopment analysis to program follow through. Management science, 27(6), 668-697. Chien, T., ve Hu, J. L. (2007). Renewable energy and macroeconomic efficiency of OECD and non-OECD economies. Energy Policy, 35(7), 3606-3615. Daştan, H., ve Çalmaşur, G. (2014). Verimlilik, Teknoloji Ve Etkinlik (Avrupa Birliği’ne Üye Ve Aday Ülkelerin Performans Ölçümü). Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (Akad), 6(11). 56-86. Demir, A., ve Bakırcı, F. (2014). OECD üyesi ülkelerin ekonomik etkinliklerinin veri zarflama analiziyle ölçümü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 28, Sayı: 2. 109:132 Demireli, E., ve Özdemir, A. Y. (2013), “Seçilmiş Avrupa Ülkelerinde Makroekonomik Performans Ölçümü: Şans Kısıtlı Veri Zarflama Analizi Ile Bir Uygulama”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 303-320. Golany, B., ve Thore, S. (1997). The Economic And Social Performance Of Nations: Efficiency And Returns To Scale. Socio-Economic Planning Sciences, 31(3), 191-204. Güran, M. C., ve Tosun, M. U. (2005). Türkiye Ekonomisinin Makro Ekonomik Performansı: 1951-2003 Dönemi Için Parametrik Olmayan Bir Ölçüm. Ankara Üniversitesi Sbf Dergisi, 60(4). 89-115. Hancioğlu, Y. (2016). Küresel İnovasyon Endeksini Oluşturan İnovasyon Girdi Ve Çikti Göstergeleri Arasindaki İlişkinin Kanonik Korelasyon Analizi İle İncelenmesi: Oecd Örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt:16, Sayı: 4, 16: 131-157 Hsu, M., Luo, X., ve Chao, G. H. (2008). The Fog Of OECD And Non-OECD Country Efficiency: A Data Envelopment Analysis Approach. The Journal Of Developing Areas, 42(1), 81-93. Karabulut, K., Ersungur Ş. M., ve Polat, Ö. (2008), “Avrupa Birliği Ülkeleri Ve Türkiye’nin Ekonomik Performanslarının Karşılaştırılması: Veri Zarflama Analizi”, Atatürk Üniversitesi İibf Dergisi, 22(1), 1-11. Lovell, C. K., Pastor, J. T., ve Turner, J. A. (1995). Measuring macroeconomic performance in the OECD: A comparison of European and non-European countries. European journal of operational research, 87(3), 507-518. Özekes, S. (2003). Veri Madenciliği Modelleri ve Uygulama Alanları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(3), 65-82. Singh, A., Yadav, A., ve Rana, A. (2013). K-means with Three different Distance Metrics. International Journal of Computer Applications, 67(10). 13-17.