Türkiye Ve Yunanistan’ın İhracatında Linder Hipotezinin Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Analiz

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 48 - 67, 14.06.2018

Kiymet Yavuzaslan Mustafa Güder İlknur Kara Fatih Kara

Öz

Uluslararası iktisat teorilerinden birisi olan “Tercihlerde Benzerlik
Teorisi”, temel olarak gelir seviyeleri birbirine benzeyen ülkelerin,
birbiriyle olan dış ticaret ilişkilerinin de yoğun olacağını savunan bir
hipoteze dayanmaktadır.  Linder Hipotezi
olarak da adlandırılan bu teori kapsamında ülkelerin birbirleriyle ya da ülke
gruplarıyla olan dış ticaret ilişkilerinin analiz edildiği pek çok çalışmaya rastlamak
mümkündür. Üyesi olan ülkeler arasında yoğun ticari ilişkiler bulunan OECD (Ekonomik
Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) için de Linder Hipotezi’nin geçerliliği söz
konusu olabilir. OECD’ye dahil olan ülkeler arasında sosyoekonomik açıdan
birbirine benzer pek çok ülke bulunmaktadır. Örgütün kurucu üyelerinden olan
Türkiye ve Yunanistan sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan birbirine benzer
ülkeler arasındadır.

Bu çalışmanın amacı, 2002-2016 dönemi için Türkiye ve kara sınır komşusu
Yunanistan’ın OECD ülkeleri arasındaki ticaret akımlarının belirleyicilerini ve
Linder Hipotezi’nin geçerliliğini analiz etmektir. Bu nedenle Türkiye, Yunanistan
ve OECD’ye üye ülkelerin dış ticaret verileri panel çekim modeli ile test
edilmiştir. Ampirik analiz sonuçlarına göre; kişi başı milli gelir açısından OECD
ile Türkiye ve Yunanistan’ın dış ticaret ilişkilerinde Linder Hipotezi’nin
geçerli olduğu görülmektedir. Öte yandan ülkeler arasındaki “uzaklık” ve “AB
üyesi olup olmaması” değişkenlerinin, Türkiye ve Yunanistan’ın OECD ülkelerine ihracatı
üzerinde bir etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Panel Çekim Modeli, Linder Hipotezi

Kaynakça

• Acar, S. (2012). Uluslararası Reel Ticaret: Teori, Politika. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Appleyard, D. R., Field, A. J. ve Cobb, S. L. (2008). “International Economics”. Boston: Irwin.
• Artan, S. (2012). “Çekim Modeli Türkiye’nin Ticaret Akımlarının Belirleyicilerini ve Ticaret Potansiyelini Açıklayabilir Mi?”, Sosyal Bilimler Dergisi . Cilt V .Sayı 1
• Atik, H. (2006). “Tercihlerde Benzerlik Teorisi: Türkiye ve Bazı Komşu Ülkelerin Dış Ticareti Üzerine Bir Analiz” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:61, Sayı:1.
• Atik, H. ve Türker, O. (2011). Modern Dış Ticaret Kuramları, Nobel Akademik Yayıncılık, İstanbul.
• Bai, J. ve NG, S. (2004), “A Panic Attack on Unit Roots and Cointegration”, Econometrica, 72(4): 1127-1178.
• Batra, A. (2006). India’s Global Trade Potential: The Gravity Model Approach. Global Economic Review Vol. 35, No. 3, 327-361.
• Borkakoti, J.(1998). “International Trade: Causes And Consequences”, London:Macmillan
• Breitung, J. (2000). The Local Power of some Unit Root Tests for Panel Data, 161–177. InBaltagi, B.H. (Ed.)Nonstationary Panels, Panel Cointegration, and Dynamic Panels,Elsevier, Amsterdam.
• Breuer, B., Mcnown, R. ve Wallace, M. (2002). “Series-Specific Unit Root Test with Panel Data.” Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 64(5): 527-546.
• Chaney, T. (2013). “The Gravıty Equatıon In Internatıonal Trade: An Explanation”. Nber Working Paper Serıes.
• Choi, I. (2001). “Unit Root Tests for Panel Data. Journal of International Money and Finance”, 20, 249–272.
• Choi, C. (2002). “Linder Hypothesis Revisited”. Applied Economics Letters, 9(9):601-605.
• Chow, P., Kellman, M. ve Shachmurove, Y. (1999) “A Test of the Linder Hypothesis in Pacific NIC Trade 1965- 1990”, Applied Economics, 31(2):175-182.
• Çağlayan, E. ve Oskonbaeva, Z. (2017), “Uluslararası Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Üye Ülkeleri için Linder Teorisinin Ampirik Bir Analizi” International Conference On Eurasian Economics, ss.161-167.
• Erhan, Ç. (1996). “Ortaya Çıkışı Ve Uygulanışıyla Marshall Planı”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 51(1), 275-288.
• Golovko, A. (2009). “Çekim Modeli: Avrasya Ülkelerinin Dış Ticareti”. Anadolu Uluslararası İktisat Kongresi.
• Hallak, J. C. (2004). “Product Quality, Linder and the Direction of Trade”. NBER Working Paper, 10877.
• Hadri, K. (2000). “Testing for Stationarity in Heterogeneous Panel Data”, Econometrics Journal, 3, 148–161.
• Im, K.S., Pesaran, M.H. ve Shin, Y. (2003). “Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels”, Journal of Econometrics, 115, 53–74
• Karluk, R. (2014). “Uluslararası Kuruluşlar”. 7. Baskı, İstanbul: Beta Basım.
• Levin, A. Lin, C.F. ve Chu, C-S.J. (2002). “Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic andFinite Sample Properties”, Journal of Econometrics, 108, 1–22.
• Linder, S. B. (1961). “An Essay On Trade and Transformation”. Uppsala: Almqvist And Wiksell International.
• Maddala, G.S. ve Wu, S. (1999). “A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and a Simple New Test”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61, 631–652.
• Mcpherson, M., Redfearn, M. ve Tieslau, M. (2000). “International Trade and Developing Countries: An Empiricallnvestigation of the Linder Hypothesis”. University of North Texas Department of Economics Working Paper.
• OECD, (2018). http://www.oecd.org/, (20.11.2018).
• OECD. (2018), “Convention on the Organisation for Economic Co-operation and Development”, http://www.oecd.org/general/conventionontheorganisationforeconomicco-operationanddevelopment.htm ( 10.09.2018).
• Pesaran, M. H. (2004) “General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels”, Cambridge Working Papers in Economics, 435.
• Peseran, M. H. (2006). “A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross Section Dependecy”, Cambridge Working Papers in Economics, 0346.
• Saygılı, F. ve Manavgat, G. (2014). “Linder Hipotezi: Türkiye’nin Dış Ticareti için Ampirik Bir Analiz”. Ege Akademik Bakış, Cilt: 14, Sayı: 2, ss. 261-270.
• Şahin, L.,(2016).“Tercihlerde Benzerlik Teorisinin Sınanması: Fildişi Sahili Cumhuriyeti’nin Waemu’ya İhracatının Panel Çekim Modeliyle Analizi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1) :335-348.
• Taylor, M. ve Sarno, L. (1998), “The Behavior of Real Exchange Rates During the Post-Bretton Woods Period”, Journal of International Economics, Volume 46, Issue 2, 281-312.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, (2018) İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OECD), http://www.mfa.gov.tr/iktisadi-isbirligi_ve-gelisme-teskilati-_oecd_.tr.mfa, (11.10.2018).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı, (2018) “Aylık Ekonomik Göstergeler, https://www.hazine.gov.tr/ekonomik-gostergeler”, (26.10.2018).
• Tinbergen, J. (1962) “Shaping the World Economy”. New York: The Twentieth Century Fund.
• Torres-Reyna, O. (2007) “Panel Data Analysis Fixed and Random Effects Using Stata (v. 4.2)”. Priceton: Princeton University.
• Turhan, G. T. (2012) “Kara Sınırı Komşuları İle Ticaretin Türkiye’nin Kalkınmasına Etkisi -Çekim Modeli Yaklaşımı”, Doktora Tezi, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Finans ve Bankacılık Bilim Dalı, İstanbul.