İstanbul 112 Acil Sağlık Hizmetleri Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri ve Algılanan Stresle Başa Çıkmada Evlilik Doyumunu Yordamlama Gücü

Year 2018, Volume: 4 Issue: 2, 35 - 60, 03.12.2018

Çiğdem Urgancı Engin Eker

Abstract

Bu araştırmanın amacı, İstanbul 112 Acil Sağlık Hizmetleri (ASH) çalışanlarının mesleki tükenmişlik düzeyleri, algılanan stres ve stresle başa çıkma stratejilerinin evlilik doyumunu yordama gücünü incelemektir. Çalışmada cinsiyet, yaş, evlilik süresi, çocuk sayısı, evde eş ve çocuklarla birlikte yaşayan aile büyüğünün varlığı, mesleki unvan, eş çalışma durumu, 112A cil Sağlık Hizmetleri’nde çalışma süresi, çalışılan birim, haftalık çalışma saati ve aylık gelir gibi değişkenlerin arasındaki ilişkiler de incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini İstanbul 112 Acil Sağlık Hizmetleri Komuta Kontrol Merkezi, Acil Sağlık Hizmetleri istasyonları ve Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi’nde çalışan 243’ü kadın, 167’si erkek, toplam 410 ASH çalışanı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Mesleki Tükenmişlik Ölçeği Kısa Formu, Algılanan Stres Ölçeği, Başa Çıkma Stratejileri Ölçeği ve Evlilik Yaşamı Ölçeğinden yararlanılmıştır. İlişkisel tarama modeline dayalı olarak yapılan bu çalışma sonuçlarında 112 Acil Sağlık Hizmetleri çalışanlarının mesleki tükenmişlikleri ve algılanan stres düzeyi ile evlilik doyumu arasında negatif yönlü bir ilişkinin olduğu bulunmuş olup, stresle başa çıkma ve evlilik doyumu arasında ise pozitif yönde bir ilişki tespit edilmiştir. Çalışmayla, evlilik doyumu yaş, evlilik süresi, mesleki unvan, eş çalışma durumu, 112 ASH’nde çalışma süresi, çalışılan birim ve haftalık çalışma saati açısından anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. 

Keywords

112 acil sağlık hizmetleri çalışanları, mesleki tükenmişlik, algılanan stres, stresle başa çıkma, evlilik doyumu

References

• Acar, H. (1998). Ankara’da Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü’ne Bağlı Sosyal Hizmet Kuruluşlarında Çalışan Üniversite Mezunu Evli Personelin Evlilik Doyumları, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Anderson, S. A., C. S. Russel ve W. R. Schumm (1983). Perceived Marital Quality And Family Life- Cycle Categories: A Further Analysis. Journal Of Marriage And The Family. 45, 127-139. Azizoğlu, Ö. ve Özyer, K. (2010). Polislerde Tükenmişlik Sendromu Üzerine Bir Ampirik Çalışma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 137-147. Bouchard, G. (1998) “Predictive Validity of Coping Strategies on Marital Satisfaction: Cross-Sectional and Longitudinal Evidence” Journal of Family Psychology. 12 (1), pg: 112-131.Canel, A. N. (2007). Ailede Problem Çözme, Evlilik Doyumu ve Örnek Bir Grup Çalımasının Sınanması. Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Cohen, S.: (1983) A global measure of percieved stress, Journal of Health Mermelstein, R. and Social Behaviour, Volume 24, 1983, p. 385-396. Kamarck, T. Cüceloğlu, D. (1994). İnsan ve Davranışı. Psikolojinin Temel Kavramları. İstanbul: Remzi Kitabevi. Çapri, B. (2008). Eş Tükenmişliğini Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi. Doktora tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin. Çelik, C. K. (2006). Eğitim Yöneticilerinin Mesleki Tükenmişlikleri İle Evlilik Doyumları Arasındaki İlişki. Yüksek lisans tezi. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çimen M, Şahin İ, (2000) “Bir Kurumda Çalışan Sağlık Personelinin İş Doyum Düzeyinin Belirlenmesi”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 5(4), 53-67, 2000. Çopur, Z., Şafak, Ş. (2003) “Ailede Gelirin Kullanımına İlişkin Karşılaşılan Problemlerin İncelenmesi” Aile ve Toplum, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Dergisi. Yıl:5, Cilt:2, Sayı:6, Ekim, Aralık, s: 7-14. Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burnout. Journal Of Social Issue, 30, s. 159-165. Filsinger, E. E. ve M. R. Wilson (1984), “Religiocity, Socioeconomic Rewards and Family Development: Predictors of Marital Adjustment”, Journal of Marriage and the Family, 46(3): 663-670. Gaesser, L. D. ve K. S. Whitboure (1985), “Work Identity and Marital Adjustment in Blue Colour Men”, Journal of Marriage and the Family, 47(3): 747-751. Gottman, J.M., & Notarius, C.I. (2002). Marital research in the 20th century and a research agenda for the 21st century. Family Process, 41 (2), 159-198.Hasta, D. (1996). Ev İşi Paylaşımı ve Ev İşi Paylaşımında Hakkaniyet Algısı ile Evlilik Doyumu İlişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Hatipoğlu, Z. (1993) The Role of Certain Demographic Variables and Marital Conflict in Marital Satisfaction of Husbands and Wives. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara. Kiecolt, W., J. K. Glaser ve T. L. Newton (2001), “Marriage and Healt: His and Hers”, Psychological Bulletin, 127, 4: 472-503. Kırby, J.S. (2005) A Study of The Marital Satisfaction Levels of Participants in a Marriage Education Course. Unpublished Doctoral Dissertation, Department of Educational Leadership and Counseling Department, University of Louisiana, Monroe. Lazarus, R.S. Folkman, S. (1984) Stress, Appraisal and Coping. New York Springer. Lye, D.N. ve Biblarz, T.J., (1993), “The Effects Of Attitudes Toward Family Life And Gender Roles On Marital Satisfaction”, Journal Of Family Issues, 14 (2),157-188 Maslach, C. (1982). Burnout: A Social Psychological Analysis. In The Burnout Syndrome: Current Research, Theory, Interventions, J. W. Jones (Editör). 30-53. London House Press. Pines, A. ve Aranson, E. (1988), Career Burnout, Couses And Cures. New York: The Freee Press. Sağlam Arı, G. ve Çına Bal, E. (2008). Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi. Yönetim ve Ekonomi, 15(1), 131-148. Storaasli, R.D. & Markman, H.J. (1990). “Relationship Problems in the Early Stages of Marriage: A Longitudinal Investigation”. Journal of Family Psychology. 4(1), pg:80-98. Tezer, E. (1986). Evli Eşler Arasındaki Çatışma Davranışları: Algılama ve Doyum. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.