Erken Çocukluk Döneminde Temel Hak ve Özgürlüklerin Gerçekleştirilmesinde Ebeveyn Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 159 - 180, 01.12.2020

Betül Ergün , Melek İpek

Öz

Bu araştırmada, ebeveynlerin çocukların haklarını bilme konusundaki farkındalıkları araştırılarak çocuk olma ve çocuk hakları açısından ebeveyn tutumunun önemine dikkat çekilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada verileri toplamak üzere 20 ebeveyne açık uçlu yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan görüşme formu yöneltilerek çocuk haklarına yönelik tutum ve davranışlarını etkileyen faktörler nitel yöntemlerden Fenomenoloji/olgubilim tekniği ile analiz edilmiştir. Bulgulara göre, katılımcı ebeveynlerin çocuk hakları ile ilgi ve bilgi düzeylerinin yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Ebeveynlerin en çok bildiği çocuk hakları; yaşama, korunma ve eğitim hakkı iken, en az bildikleri hak ise barınma hakkıdır. Ebeveynlerin bir kısmı çocuklarına bu konuda rol model olamadıklarını ancak anlatarak öğretmeye çalıştıklarını belirtmişlerdir. Ebeveynlerin, çocuklarına haklarını anlatırken karşılaştıkları en önemli sorunun ise çocukların yaşlarının küçük olmasından kaynaklanan sorunlar olduğu görülmüştür. Bulgular doğrultusunda çocuk haklarının eğitim müfredat programında yer almasının çocukların bilinçlenmesi açısından önemli olduğu görülmüştür. Ayrıca ilgili kurumların ebeveynlere ve çocuklara çocuk hakları konusunda bilgilendirme çalışmaları yapmasının toplumda bu konuda farkındalık oluşturacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk hakları,, Ebeveyn tutumu,, Çocuk hakları Sözleşmesi,, fenemonoloji/olgubilim,

Destekleyen Kurum

yok

Kaynakça

• Ateş, A. (2015). Yönetimsel Açıdan Sınıf Öğretmenlerinin Çocuk Hakları Konusunda Bilgi Sahibi Olmalarının Etkililiği Üzerine Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü: Gaziantep.
• Akyüz, E. (2012). Çocuk Hukuku. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Akyüz, E. (2013). Çocuk hukuku. Ankara: Pegem Akademi.
• Diken, İ. (2014). Erken çocukluk Eğitimi. 3. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Dinç, B. (2015). Okulöncesi Eğitim Kurumuna Devam Eden Çocukların Ebeveynlerinin Çocuk Hakları Eğitimi Konusundaki Görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 3(1), 7-25.
• Durlanık,H.K. (2019). Orta Çocukluk Döneminde Algılanan Ebeveyn Tutumları, Aile Aidiyeti ve Empatik Eğilimler Arasındaki İlişkiler ve Bunların Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Aile Danışmanlığı Anabilim Dalı Aile Danışmanlığı Bilim (Yüksek Lisans Tezi) Çanakkale Ocak, 2019.
• Ersoy, A. F. (2012). Vatandaşlık Eğitiminde İhmal Edilen Bir Alan: Evde ve Okulda Çocuk Haklarının Eğitimi, International Online Journal of Educational Sciences, 2012, 4(2), 359-376. Fidan, N.K. ve Özaydın, A. (2019). Ebeveynlerin Çocuk Haklarına İlişkin Metaforik Algıları. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9 (2) , 361-378.
• Humanium, 2019. (https://www.humanium.org/en/geneva-declaration/). Erişim tarihi:18.06.2019.
• Karcı,Y. (2016) İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Çocuk Hakları Konusunda Farkındalık Düzeylerini Belirleyen Faktörler, Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi). 2016.
• Kaya, S.Ö. (2011).Öğretmen Adaylarının Çocuk Hakları İle İlgili Görüşleri, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi) Afyonkarahisar.
• Kızılırmak, K ve Ersoy, Ö . (2015). İlkokul Birinci Sınıfa Devam Eden Çocukların Annelerinin Çocuk Haklarına Yönelik Tutumlarının İncelenmesi (Ankara Örneklemi). Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal,1(2), 523-541.
• Kükürtçü, S. K. (2011).5-6 Yas Çocuklarının Ailelerinin Ve Öğretmenlerinin Kullandıkları Disiplin Yöntemlerinin Çocuk Hakları İle İlişkisinin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ilkögretim Anabilim Dali Okul Öncesi Egitimi Bilim Dali (Yüksek Lisans Tezi ) Ankara.
• Morine, S.L. (2000). Chıldren's And Parents' Attıtudes Towards Chıldren's Rıghts And Perceptıons Of Famıly Relatıonshıps, A thesis submitted in conformity with the requirements for the degree of Master of Arts Department of Human Developrnent and Applied Psychology Ontario Institute for Studies in Education of the University of Toronto.
• Open.(2019).<https://www.open.edu/openlearncreate/mod/book/>Erişim tarihi:21.07.2019.
• Öz, L.(2013). Çocuk Hakları Bağlamında Çocuklarda Eğitim Hakkı, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi). Mersin, Ekim 2013.
• Peterson-Badali, M. Morine, S. L. Ruck, M. D. And Slonim, N. (2004). Predictors Ofmaternal And Early Adoles Centattitudes to Ward Children’snurturan Ceand Self Determination Rights,Journal Of Early Adolescence, 24 (2), 159-179.
• Sağlam, M. Aral, N. (2016) Tarihsel Süreç İçerisinde Çocuk ve Çocukluk Kavramları, Çocuk ve Medeniyet Dergisi 2016/2.
• Şirin, M.R. (2011). “BM Çocuk Hakları Sözleşmesi Kitabı”, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Taşkın,A. (2019) Çocuk Hakları Konusunda Ebeveyn Tutumları İle Ortaokul Öğrencilerinin Farkındalık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi) Giresun 2019.
• Unıcef,1996.://www.unicef.org/child-rights-convention>Erişim tarihi:08.08.2019.
• Wolfe, J. B. (1998). The Relatıon Be171teen Mothexs' And Chxıldren's Understandıng Of Rıghts, A Thesis Submitted İn Conformity With The Requirements For The Degree Of Master Of Arts Department Of Human Development And Applied Psychology Ontario Institute For Studies İn Education Of The University Of Toronto.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H.(2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 6. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınevi.