6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMSEL TUTUMLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 2, 0 - 0, 30.12.2015

İhsan Onay Yaşar Çelik Kaya Tuncer Çağlayan

Öz

Eğitim, toplumların gelişmişlik düzeylerinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Gelişmiş ülkelerin eğitim seviyeleri ile diğer ülkelerin eğitim seviyeleri karşılaştırıldığında açıkça görüleceği üzere, bu durumun en önemli nedeni, toplumu oluşturan bireylerin bilimsel çalışmalara yönelik tutumları ve gayretleridir. Bilimsel tutuma sahip olmayan bireylerden oluşan toplumlarda bu alandaki faaliyetler oldukça zayıf olacağından, bireyler problemlerin çözümünde bilim dışı yollara başvurabilirler. Dünyada örnekleri bolca görülen bu durum, onların problemlerini çözmek yerine daha da artırarak, gelişmiş toplumlara bağımlı olarak yaşamalarına sebep olabileceğinden, her toplum bireylerine bilimsel tutumu aşılamalı ve bilimsel çalışmalar için gerekli zemini oluşturmalıdır. Bu hedefe yönelik olarak yapılacak çalışmalarda geç kalınmamalı, çocuklara erken yaşlarda bilimsel tutum kazandırmaya yönelik eğitim faaliyetleri düzenlenmelidir. Bilimsel tutumu geliştirmek için çok küçük yaşlardan itibaren, her yaş düzeyindeki bireylere bilimsel çalışma ortamları oluşturulmalıdır. Ülkemizde de bu bağlamda çalışmaların yapıldığı bir gerçektir. Ancak bilimsel tutum kazanma sürecinde nerede olduğumuzu bilmek, ileriye yönelik planlamalar yapma açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle, araştırmada 6. sınıf öğrencilerinin bilimsel tutumlarının cinsiyet, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi ve aile gelir düzeyleri değişkenlerine göre farklılaşma durumları incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi 2013-2014 öğretim yılı ikinci döneminde Samsun ili merkez ilçelerinde öğrenim gören 195 kız, 205 erkek olmak üzere toplam 400 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında, öğrencilerin bilimsel tutum düzeylerinin belirlenmesi için Moore ve Foy (1997) tarafından geliştirilen ve Demirbaş ve Yağbasan (2006) tarafından Türkçeye uyarlanan Bilimsel Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verileri, ölçeğin alt boyutlarına göre incelenmiş olup, analizlerde t-testi ve anova testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, ölçeğin alt boyutlarında cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılık tespit edilmemiş olup, diğer değişkenlere göre ölçeğin alt boyutlarında anlamlı farklılık meydana gelmiştir. Araştırma bulguları doğrultusunda anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi ve ailelerin gelir düzeyleri yükseldikçe öğrencilerin bilimsel tutumlarında olumlu yönde değişiklikler olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda öğrencilerin bilimsel tutumlarını geliştirici etkinlikler yapılması ve araştırmanın kapsamının diğer eğitim kademelerine de genişletilmesi şeklinde önerilerde bulunulmuştur.

 

Anahtar Kelimeler: Tutum, Bilimsel Tutum, Öğrencilerin Bilimsel Tutumları

Kaynakça

• Anderson L. W. (1997). Attitudes and Their Measurement, (Ed. John P. Keeves), Educational Research, Methodology and Measurement: An International Handbook, Second Edition, Pergamon Press, New York
• Ajzen, I., ve Fishbein, M. (1980). Understanding Attitudes and Predicting Social Behavior, Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Balcı, A. (1995). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler, 9. Baskı, Pegem Akademi Yayıncılık.
• Barrington, B.L. & B. Hendricks, (1988). Attitudes Toward Science And Science Knowledge of Intellectually Gifted And Average Students in Third, Seventh and Eleventh Grades, Journal of Research in Science Teaching. 25: 679-678.
• Başaran, E.( 1976). Eğitim Psikolojisi, Güneş Matbaacılık, Ankara.
• Başaran, İ. E. (1971). Eğitim Psikolojisi Modern Eğitimin Psikolojik Temelleri, 2. Baskı, Ayyıldız Matbaası, Ankara.
• Başaran, İ. E. (1974). Psikoloji, 3. Baskı, Yargıçoğlu Matbaası, Ankara.
• Başaran, İ. E. (1978). EğitimPsikoloji, 3. Baskı, Ümit Kitabevi, Ankara.
• Çelik, Y., Onay, İ. (2014). 6. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Tutumları ve Özgüvenleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Asya Öğretim Dergisi, 2014 – 2(2), 38-51.
• Çokadar, H. ve Külçe, C. (2008). Pupils‟ Attitudes Towards Science:A Case of Turkey,Word Applied Sciences Journal. 3(1): 102-109.
• Demirbaş, M., Yağbasan. R (2007). Fen Bilgisi Öğretiminde Bilimsel Tutumların İşlevsel Önemi ve Bilimsel Tutum Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanma Çalışması, Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi XIX (2), 2006, 271-299.
• Ekem, N. (1990). Eğitim İletişiminde Bilim-Kurgu Filmlerinin Bilime Yönelik Tutumlara ve Kişilik Gelişimine Etkisi, Kurgu Dergisi, 8: 501-541.
• George, R. (2000). Measuring Change in Students‟ Attitudes Toward Science Over Time: an Application of Latent Variable Growth Modeling, Journal of Science Education and Technology, 9(3), 213-225.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi, 11. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara.
• Karasar, N. (2007) Bilimsel Araştırma Yöntemi, 17. Basım, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• MEB. (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3-8. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara.
• Mıhladız, G. ve Duran, M. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Bilime Yönelik Tutumlarının Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 10, Sayı 20, Aralık 2010, 100 – 121.
• Moore, W. R. ve Foy, R. L. H. (1997). The Scientific Attitude Inventory: A Revision (SAI II), Journal of Research in Science Teaching, 34/4, 327-336.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, 2. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Tezbaşaran, A. (1996). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu, Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara