Okul Öncesi Dönem Çocuklarında Mizaç ile İlgili Tezlerin Analizi

Yıl 2022, Cilt 10, Sayı 1, 14 - 34, 30.06.2022

Ceren ARI ARAT Hülya GÜLAY OGELMAN

https://doi.org/10.47215/aji.963291

Öz

Bu araştırmada, Türkiye’de gerçekleştirilmiş, okul öncesi dönemde mizaç konusunu ele alan 1989-2020 yılları arasında tamamlanmış tezlerin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Ulusal Tez Merkezi’nde mizaç konusunda yayımlanan tezlerin incelendiği bu araştırma nicel araştırma türlerinden tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) Ulusal Tez Merkezi’nden elde edilen 46 lisansüstü tez oluşturmaktadır. Veri toplama aracı araştırmacılar tarafından alan yazın incelenerek geliştirilmiş, 14 maddeden oluşan Veri Kodlama Formu’dur. Araştırmanın sonuçlarına göre son yıllarda özellikle yüksek lisans alanında konu ile ilgili tezler artış göstermiştir. Ancak doktora düzeyinde yapılan tezlerin sayısının çok az olduğu görülmektedir. Buna karşılık okul öncesi dönemde mizaç konulu tezlerin artması, anahtar kelime, ölçme aracı, yöntem, istatistik analiz çeşitliğinin sağlanması gereklidir. Ayrıca örneklem gruplarındaki çocuk sayısının artması da veri güvenirliği açısından önem taşıyan bir unsurdur. Araştırma kapsamında incelenen tezler, konunun farklı enstitü bünyelerinde çalışıldığı, çoklu disipliner bir konu olduğunu göstermektedir. Bu noktada, mizaç konusunda farklı konu alanlarının, disiplinlerin bir araya gelmesi önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mizaç, okul öncesi dönem, lisansüstü tezler, içerik analizi.

Analysis of Theses on Temperament in Preschool Children

Öz

This research aims to analyze of the theses completed between 1989 and 2020, which were on the subject of temperament in the pre-school period in Turkey. This research, which examines the theses published on the subject of temperament in the National Thesis Center, was carried out using the screening model, which is one of the quantitative research types. The study group of the research consists of 46 postgraduate theses obtained from the National Thesis Center of the Council of Higher Education (YÖK). The data collection tool is the Data Coding Form consisting of 14 items, developed by the researchers by examining the literature. According to the results of the research, the theses on the subject have increased in recent years, especially in the graduate field. However, it is seen that the number of theses done at the doctoral level is very low. On the other hand, it is necessary to increase the number of theses on temperament in the preschool period, and to provide a variety of keywords, measurement tools, methods and statistical analysis. In addition, the increase in the number of children in the sample groups is an important factor in terms of data reliability. The theses examined within the scope of the research show that the subject is a multi-disciplinary subject studied in different institutes. At this point, it is important that different subject areas and disciplines come together on temperament.

Anahtar Kelimeler

Temperament, preschool period, graduate theses, content analysis.

Kaynakça

• Al, U. (2008). Türkiye’nin bilimsel yayın politikası: Atıf dizinlerine dayalı bibliyometrik bir yaklaşım (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• APA Publication Manual. (2009). Amerikan psikoloji derneği yayım kılavuzu. (Ed. Halil Ekşi). Kaknüs.
• Bates, J. E., Freeland, C. A. & Lounsbury, M. L. (1979). The infant characteristics questionnaire. Child Development, 48, 195-203.
• Buss, A. H. & Plomin, R. (1984). Temperament: Early developing personality traits. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Carey, W. B. (1970). A simplified method for measuring infant temperament. The Journal of Pediatrics, 77(2), 188-194. doi:10.1016/S0022-3476(70)80322-5
• Carey, W. B. & McDevitt, S. C. (1978). Revision of the infant temperament questionnaire. Pediatrics, 61(5), 735-739.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York, NY: Routledge
• Craig, G. & Dunn, W. (2007). Understanding human development. New Jersey: Pearson, Prentice Hall.
• Ellegaard, O. & Wallin, J.A. (2015). The bibliometric analysis of scholarly production: How great is the impact? Scientometrics, 105, 1809 - 1831. doi:10.1007/s11192-015-1645-z
• Fox, N. A., Henderson, H. A., Rubin, K. H., Calkins, S. D. & Schmidt, L. A. (2001). Continuity and discontinuity of behavioral inhibition and exuberance: Psychophysiological and behavioral influences across the first four years of life. Child development, 72(1), 1-21.
• Fox, N. A., Henderson, H. A., Marshall, P. J., Nichols, K. E. & Ghera, M. M. (2005). Behavioral inhibition: Linking biology and behavior within a developmental framework. Annu. Rev. Psychol, 56, 235-262.
• Fullard, W., Carey, W. B. & McDevitt, S. C. (1978). Toddler temperament scale (Master’s Thesis). Temple University, Department of Educational Psychology.
• Goldsmith, H. H., Buss, A. H., Plomin, R., Rothbart, M. K., Thomas, A. & Chess, S. (1987). Roundtable: What is temperament? Four approaches. Child Development, 58, 505– 529. https://doi.org/10.2307/1130527
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Educational technology research trends in turkey: a content analysis of the 2000-2009 decade. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 191-196.
• Harmon-Jones, E., Gable, P. A. & Peterson, C. K. (2010). The role of asymmetric frontal cortical activity in emotion-related phenomena: A review and update. Biological psychology, 84(3), 451-462. https://doi.org/10.1016/j.biopsycho.2009.08.010
• Hubert, N., Wachs, T., Peters-Martin, P. & Gandour, M. (1982). The study of early temperament: Measurement and conceptual issues. Child Development, 53(53), 571–601. https://doi.org/10.2307/1129370
• Kansiz, M., & Arkar, H. (2011). Mizaç ve karakter özelliklerinin evlilik doyumu üzerine etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi,12, 24-29.
• Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.
• Klein, V. C. & Linhares, M. B. M. (2010). Temperamento e desenvolvimento: revisão sistemática da literatura. Psicologia em Estudo, 15(4), 821-829. https://doi.org/10.1590/S1413-73722010000400018.
• Magee, T. & Roy, C. (2008). Predicting school-age behavior problems: The role of early childhood risk factors. Pediatric Nursing, 34(1), 37–44.
• Mcdevitt, S. C. & Carey, W. B. (1978). The measurement of temperament in 3–7 year oldchildren. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 19(3), 245-253. doi: 10.1111/j.1469-7610.1978.tb00467.x
• Mortimore, P. (2000). Does educational research matter? British Educational Research Journal, 26(1), 5-24
• Özdemir, P. G., Selvi, Y., & Aydin, A. (2012). Dürtüsellik ve tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(3), 293-314. https://doi.org/10.5455/cap.20120418
• Roberts, B. W. & DelVecchio, W. F. (2000). The rank‐order consistency of personality traits from childhood to old age: A quantitative review of longitudinal studies. Psychological Bulletin, 126, 25– 30. doi:10.1037/33-2909.126.1.3
• Rothbart, M. K. (2007). Temperament, development, and personality. Current directions in psychological science, 16(4), 207-212. https://doi.org/10.1111/j.1467-8721.2007.00505.x
• Rothbart, M. K. (2011). Becoming who we are: Temperament and personality in development. Guilford Press.
• Rothbart, M.K. & Bates, J.E. (2006). Temperament in children’s development. In W. Damon, R. Lerner & N. Eisenberg (Eds.), Handbook of child psychology, 6th edition: Social, emotional, and personality development (Vol. 3) (pp. 99–166). New York: Wiley
• Saudino, K. J. & Wang, M. (2012). Quantitative and molecular genetic studies of temperament. In M. Zentner and R. L. Shiner (Eds.), Handbook of temperament (315- 346). New York: Guilford.
• Smith, C. L., Diaz, A., Day, K. L. & Bell, M. A. (2016). Infant frontal electroencephalogram asymmetry and negative emotional reactivity as predictors of toddlerhood effortful control. Journal of experimental child psychology, 142, 262-273. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2015.09.031
• Thomas, A. & Chess, S. (1977). Temperament and development. New York: Brunner/Mazel
• Yılmaz Bolat, E. (2011). Anne baba eğitiminin beş-altı yaş çocuğa sahip anne babaların çocuk yetiştirme tutum ve davranışlarına etkisinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Wallin, J. A. (2005). Bibliometric methods: Pitfalls and possibilities. Basic and Clinical Pharmacology and Toxicology, 97(5), 261–275. https://doi.org/10.1111/j.1742-7843.2005.pto_139.x
• Yurtçu, M. & Pekdogan, S. (2020). Knowledge mapping on temperament in early childhood: A visualized analysis using Cite Space. Research in pedagogy, 10(2), 248-264. doi: 10.5937/IstrPed2002248Y
• Zentner, M., & Shiner, R. L. (2015). Handbook of Temperament. New York: Guilford.