Ezize Ceferzade’nin Eserlerinde Nizâmî Gencevî

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 3, 213 - 226, 30.10.2022

Parvana Bayram

https://doi.org/10.34083/akaded.1165319

Öz

Hikâye, povest ve tarihi roman yazarı, akademisyen Ezize Ceferzade, aynı zamanda klasik edebiyat uzmanıdır. Klasik Azerbaycan edebiyatının derlenip toplanmasında, önemli temsilcilerinin hayat ve sanatının, eserlerinin genç nesillere tanıtılmasında onun önemli hizmetleri olmuştur. 2021 yılında, Azerbaycan’da Nizâmî Gencevî’nin doğumunun 880, Ezize Ceferzade’nin ise 100. yıl kutlamaları dolayısıyla çeşitli etkinlikler yapıldı. Yazarın bütün külliyatı incelendiğinde onun Nizâmî Gencevî sanatına hayranlığı ve birçok eserinde şairin mesnevilerinden alıntılara yer verdiği görülmektedir. O, Celaliyye povestinde, Nizâmî’nin çağını, biyografisini ve görsel tasvirini başarıyla canlandırmıştır. Müellif, 1991 yılında Azerbaycan’da Nizâmî’nin 850. doğum yıl dönümü dolayısıyla gerçekleştirilen bir yarışmaya, büyük şairden bahseden “Bir Görüş Efsanesi” adlı radyo piyesi ile katılmış ve bu eser jüri tarafından üçüncülük ödülü ve 600 manat para ile taltif edilmiştir. Ezize Ceferzade Qaratel, Qoşqar, Celaliyye povestlerinde ve daha birçok eserinde de Nizâmî Gencevî’den hayranlıkla bahsetmiş ve şairin mesnevilerinden alıntılara yer vermiştir. Çalışmada, yazarın bütün hikâye ve povestlerindeki Nizâmî Gencevî etkisi incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Yedi Güzel, Husrev ve Şîrîn, Qaratel, Qoşqar, Celaliyye, Bir Görüş Efsanesi

Nizami Ganjavi In Azize Jafarzade's Works

Öz

Story writer, poet, historical novelist and academician Aziza Jafarzade is also a classical literature expert. She provided important services in compiling and collecting the classical Azerbaijani literature, introducing the life, art and works of its important representatives to the younger generations. In 2021, various events were held in Azerbaijan to celebrate the 880th anniversary of the birth of Nizami Ganjavi and the 100th anniversary of the birth of Aziza Jafarzade. When the entire corpus of the author is examined, it is seen that she admires the art of Nizami Ganjavi and includes quotations from the poet's masnavis in many of her works. She has successfully portrayed Nizami's era, biography and visual depiction in her povest “Celaliyye”. The author participated in a competition held in Azerbaijan in 1991 on the occasion of Nizami's 850th birthday with a radio play called " Legend of a Vision ", which talks about the great poet, and this work was awarded the third prize and 600 manats by the jury. Aziza Jafarzade talked about Nizami Ganjavi with admiration in Qaratel, Qoşqar, Celaliyye povests and many other works and included quotations from the poet's masnavis. In this study, the influence of Nizami Ganjavi in all the stories and povests of the author will be examined.

Anahtar Kelimeler

Seven Beauties, Hosrov and Shirin, Qaratel, Qoşqar, Celaliyye, Legend of a Vision

Kaynakça

• Bayram, Parvana (2013). Azize Caferzade, Hayatı, Sanatı, Hikayelerinin İncelenmesi. Ankara. Akçağ Yay.
• Bayram, Parvana (2021). “Ezize Ceferzade’nin Hikâyelerinin Konusu”. Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi.9, Sayı/Issue: 25.s.107-129.
• Bünyadov, Ziya (2007). Azerbaycan Atabeyleri Dövleti: 1136-1225-ci iller. Bakı: Şerq-Qerb.
• Cəfərzadə, Əzizə (1990). Bir görüş əfsanəsi (Nizami-Cəlaliyyə-Cahan Pəhlivan...) (radio-pyes) (01.01.1990). Əzizə Cəfərzadənin Ev Arxivi, Fond 'P', Qovluq № 28, Sənəd № 4, vərəq-51.
• Cəfərzadə. Əzizə (2021). Tanıdıqlarım, sevdiklərim xatirələrimdə. Hzl. Turan İbrahimov. Bakı. Hedef Neşriyyatı.
• Cəfərzadə, Əzizə (2021a). Seçilmiş Eserleri. C.I. Hzl. Parvana Bayram. Bakı. Elm ve Tehsil Neşriyyatı.
• Cəfərzadə, Əzizə (2021b). Seçilmiş Eserleri. C.VIII. Hzl. Parvana Bayram. Bakı. Elm ve Tehsil Neşriyyatı.
• Cəfərzadə, Əzizə (2021c). Seçilmiş Eserleri. C.IX. Hzl. Parvana Bayram. Bakı. Elm ve Tehsil Neşriyyatı.
• Cəfərzadə, Əzizə (2021ç). Seçilmiş Eserleri. C.X. Hzl. Parvana Bayram. Bakı. Elm ve Tehsil Neşriyyatı.
• Cəfərzadə, Əzizə (2021d). Seçilmiş Eserleri. C.XI. Hzl. Parvana Bayram. Bakı. Elm ve Tehsil Neşriyyatı.
• Cəfərzadə, Əzizə (2021e). Seçilmiş Eserleri. C.XII. Hzl. Parvana Bayram. Bakı. Elm ve Tehsil Neşriyyatı.
• Cəfərzadə, Əzizə (2021f). Tanıdıqlarım, sevdiklərim xatirələrimdə.Hzl. Turan İbrahimov. Bakı: Hədəf nəşirləri.
• Kanar, Mehmet (2007). Nizâmî-i Gencevî. TDV. İslam Ansiklopedisi. C.33. 183-185.
• Komisyon, (1991). “Müsabigenin Galibleri”. Ekran-Efir gazetesi, 12 Ağustos. Bakı.
• Komisyon, (1996). “Bir Görüş Efsanesi”. Ekran-Efir gazetesi, 4 Kasım. Bakı.
• Nizami Gəncəvi (1947). Məqalələr Məcmuəsi. Bakı: Elm.
• Nizami Gencevi (2004a). Sirlər Xəzinəsi (Tərcümə edən: Süleyman Rüstəm ve Abbasəli Sarovlu). Bakı: Lider Nəşriyyatı.
• Nizami Gencevi (2004b). Leyli və Məcnun (Tərcümə edən: Semed Vurgun). Bakı: Lider Nəşriyyatı.
• Nizami Gəncəvi (2004c). Xosrov və Şirin (Tərcümə edən: Rəsul Rza,). Bakı: Lider Nəşriyyatı.
• Nizаmi Gəncəvi (2004ç). Yеddi Gözəl. (Tərcümə edən: Məmməd Rahim). Bakı: Lider Nəşriyyatı.
• Nizami Gəncəvi(2004d). İskəndərnamə (Şərəfnamə) (Tərcümə edən: Abdulla Şaig). Bakı: Lider Nəşriyyatı.
• Nizami Gəncəvi (2004e). İskəndərnamə (İqbalnamə) (Tərcümə edən: Mikayıl Rzaquluzade). Bakı: Lider Nəşriyyatı.
• Nizami Gəncəvi (2006). Məxzənü’l-Əsrar. (Tərcümə edən: Mircəlal Zəkiyev). Bakı.