İletişim Alanında Kültürel Çalışmaların İzini Sürmek: Son Otuz Yıla Dair Bibliyometrik Bir İnceleme

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 20, 77 - 95, 31.10.2025

Meltem Yılmaz Bilecen

Öz

Bu çalışma, son 30 yılda kültürel çalışmalar alanında, iletişim disiplininde üretilen yayınların gelişim seyrini ortaya koyarken bu alandaki makalelerin temel performans göstergelerini, eğilimlerini, temalarını, trendlerini belirlemeyi hedeflemekte ve nitelikli dergilerde yayınlanabilmeleri için dikkate alınması gereken hususlara yönelik bir yol haritası sunmaktadır. Bu doğrultuda PRISMA Diyagramı kullanılarak veri setine dahil edilmiş yayınlar, R Biblioshiny ve VOSviewer yazılımları aracılığıyla oluşturulan haritalar yardımıyla analiz edilmiştir. Çalışmanın kapsamını daraltmak ve nitelikli yayınlara odaklanmak amacıyla, WOS veri tabanında yer alan, açık erişime sahip, İngilizce dilinde üretilmiş, SSCI, SCI, ESCI ve AHCI indeksli 621 makaleyle sınırlı bir veri setine ulaşılmıştır. Çalışmanın sonucunda; kültürel çalışmalar alanında üretilen iletişim çalışmalarının artık ekol merkezli olmadığı, teorik tartışmalar yerine, örnek vaka incelemelerinin ağırlık kazandığı, yüksek kültür-popüler kültür ayrımının önemini yitirdiği ve ırk, kimlik, cinsiyet, katılım gibi konuların ön plana çıktığı görülmüştür. Haber metinleri hâlâ değerini korurken dijital platformlarda üretilen metinlerin analizinde artış tespit edilmiştir. Literatürde katı bir ekol bağlılığı bulunmamakta ve kült çalışmalara makalelerde daha az yer verilmektedir. Kültürel çalışmalarda artık kentlinin sokaktaki gündelik yaşamı yerine sanal topluluklara ve dijital sosyal ağlara doğru bir yönelim olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Çalışmalar , İletişim , Birmingham , Bibliyometrik Analiz , R Biblioshiny.

Etik Beyan

Çalışmanın bütün aşamalarında etik kurallar gözetilmiştir.

Kaynakça

• Adorno, T. (2007). Kültür endüstrisi: Kültür yönetimi. İletişim Yayınları.
• Akdağ, M., Yetimova, S., & Öztürk, S. (2024). Visual aesthetics and mathematics in cinema: Comparative content and cultural analysis of Harry Potter and the Philosopher’s Stone and The Conquest 1453. Galactica Media: Journal of Media Studies, 6(1), 124-155.
• Althusser, L. (2019). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. İthaki Yayınları.
• Aronowitz, S. (1999). The unknown Herbert Marcuse. Social Text, 133-154.
• Arsan, E., & Yldrm, Y. (2014). Reflections of neo-Ottomanist discourse in Turkish news media: The case of The Magnificent Century. Journal of Applied Journalism & Media Studies, 3(3), 315-334.
• Baarimah, A. O., Bazel, M. A., Alaloul, W. S., Alazaiza, M. Y. D., Al-Zghoul, T. M., Almuhaya, B., Khan, A., & Mushtaha, A. W. (2024). Artificial intelligence in wastewater treatment: Research trends and future perspectives through bibliometric analysis. Case Studies in Chemical and Environmental Engineering, 10, 100926.
• Benjamin, W. (2025). Tekniğin olanaklarıyla yeniden üretilebildiği çağda sanat yapıtı. Can Yayınları.
• Bulut, E., Mejia, R., & McCarthy, C. (2014). Governance through philitainment: Playing the benevolent subject. Communication and Critical/Cultural Studies, 11(4), 342-361.
• Butler, J. (1990). Gender trouble. Routledge, Chapman & Hall, Inc.
• Castells, M. (2009). Communication power. Oxford University Press.
• Celik Rappas, I. A. (2016). Corporeal violence in art-house cinema: Cannes 2009. Continuum, 30(6), 670-678.
• Celik Rappas, I. A., & Kayhan, S. (2018). TV series production and the urban restructuring of Istanbul. Television & New Media, 19(1), 3-23.
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296.
• Filippini, M. (2017). Using Gramsci a new approach. Pluto Press.
• Flew, T., & Cunningham, S. (2010). Creative industries after the first decade of debate. The Information Society, 26(2), 113-123.
• Fraser, N. (1990). Rethinking the public sphere: A contribution to the critique of actually existing democracy. Social Text, 25/26, 56.
• Gillespie, T. (2010). The politics of ‘platforms’. New Media & Society, 12(3), 347-364.
• Grossberg, L. (1995). Cultural studies vs. political economy: Is anybody else bored with this debate? Critical Studies in Mass Communication, 12(1), 72-81.
• Habermas, J. (1985). Remarks on the concept of comminicative action. Social Action, 151-178.
• Habermas, J. (1989). The structural transformation of the public sphere. An inquiry into a category of bourgeois society. The MIT Press.
• Habermas, J. (2006). Political communication in media society: Does democracy still enjoy an epistemic dimension? the impact of normative theory on empirical research. Communication Theory, 16(4), 411-426.
• Hall, S. (2012). Encoding/Decoding. Içinde Media and cultural studies key words (Second, ss. 137-144). Willey-Blackwell.
• Highfield, T., Harrington, S., & Bruns, A. (2013). Twitter as a technology for audiencing and fandom. Information, Communication & Society, 16(3), 315-339.
• Hoggart, R. (2022). Okur yazarlığın kullanımı. Heretik Yayınları.
• Horkheimer, M., & Adorno, T. W. (2010). Aydınlanmanın diyalektiği. Kabalcı Yayınları.
• İlter, T. (2015). The island of love/the island of conflict: Hospitality and hostility of Turkish Cypriot identity and citizenship in North Cyprus. Communication and Critical/Cultural Studies, 12(1), 19-41.
• Jane, E. A. (2014). ‘Back to the kitchen, cunt’: Speaking the unspeakable about online misogyny. Continuum, 28(4), 558-570.
• Jane, E. A. (2016). Online misogyny and feminist digilantism. Continuum, 30(3), 284-297.
• Jenkins, H. (2006). Convergence culture where old and new media collide. New York University Press .
• Kaya, A. K. (2018). Do women have a choice to construct their world. Online Journal of Communication and Media Technologies, 1(2).
• Kreiling, A. (1978). Toward a cultural studies approach for the sociology of popular culture. Communication Research, 5(3), 240-263.
• Lukacs, G. (1998). Tarih ve sınıf bilinci. Belge Yayınları.
• Onay-Coker, D. (2019). The representation of Syrian refugees in Turkey: A critical discourse analysis of three newspapers. Continuum, 33(3), 369-385.
• Özgü, C. (2024). “The Devil in the Mirror: Projections of desire from folk tales to Witcher 3: The Wild Hunt”. Games and Culture.
• Page, M. J., McKenzie, J. E., Bossuyt, P. M., Boutron, I., Hoffmann, T. C., Mulrow, C. D., Shamseer, L., Tetzlaff, J. M., Akl, E. A., Brennan, S. E., Chou, R., Glanville, J., Grimshaw, J. M., Hróbjartsson, A., Lalu, M. M., Li, T., Loder, E. W., Mayo-Wilson, E., McDonald, S., … Moher, D. (2021). The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. BMJ, n71.
• Poell, T., Nieborg, D., & van Dijck, J. (2019). Platformisation. Internet Policy Review, 8(4).
• Rusydiana, A. S. (2021). Bibliometric analysis of journals, authors, and topics related to COVID-19 and Islamic finance listed in the dimensions database by biblioshiny. Science Editing, 8(1), 72-78.
• Saussure, de F. (1985). Genel dil bilim dersleri. Birey ve Toplum Yayınları.
• Şirvanlı, T. (2023). YouTube’daki kültürel mevzi savaşlarını LeftTube yayıncıları üzerinden okumak: ContraPoints örneği. İlef Dergisi.
• Turner, G. (2003). British Cultural Studies an introduction. Routledge Taylor&Francis.
• Williams, R. (2024). Kültür ve toplum 1780-1950. İletişim Yayınları.