Antalya ve ilçelerinden toplanan Bemisia tabaci (Gennadius) (Hemiptera: Aleyrodidae) populasyonlarının Acetamiprid, Chlorpyrifos-ethyl ve Cypermethrin’e karşı duyarlılık düzeyleri

Yıl 2012, Cilt: 25 Sayı: 1, 17 - 22, 01.06.2012

Ş. Ünal Bahşi F. Dağlı C. İkten H. Göçmen

Öz

Pamuk beyazsineği, Bemisia tabaci (Gennadius) dünyada yaygın olan, önemli tarım
zararlılarından biridir. Mücadelesinde insektisidler hala önemli bir yer tutmaktadır. Bu
çalışmada 2007-2009 yıllarında Antalya ve ilçelerinden toplanan B. tabaci populasyonlarının
neonikotinoid sınıftan acetamiprid; organik fosforlu sınıftan chlorpyrifos-ethyl ve piretroid
sınıftan cypermethrin etkili maddelerine karşı direnç düzeyi ve direnç geliştirme potansiyeli
araştırılmıştır. Populasyonların LC50 değerleri yaprak daldırma biyoessayi kullanılarak
belirlenmiştir. Populasyonların LC50 değerleri nispeten duyarlı bir populasyon olan Koçarlı
(Aydın) populasyonunun LC50 değerine bölünerek direnç katları bulunmuştur. Populasyonlarda
acetamiprid, chlorpyrifos ve cypermethrin için ortaya çıkan direnç düzeyleri sırasıyla 6-299; 2-
16 ve 1-22 kat arasındadır. Ayrıca acetamiprid ve chlorpyrifos-ethyl ile seleksiyona tabi tutulan
populasyonların direnç düzeylerinde sırasıyla 18 ve 4 katlık artışlar kaydedilmiştir. Bu
sonuçlara göre, B. tabaci Antalya populasyonlarının acetamiprid, chlorpyrifos ve
cypermethrin’e karşı önemli düzeylerde direnç geliştirdiği belirlenmiştir. Bu yüzden, bu
ilaçların kullanımının sınırlandırılması gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Bemisia tabaci, İnsektisid direnci, Acetamiprid, Chlorpyrifos-ethyl, Cypermethrin

Susceptibility level of Bemisia tabaci (Gennadius) (Hemiptera: Aleyrodidae) populations collected from Antalya to Acetamiprid, Chlorpyrifos-ethyl and Cypermethrin

Öz

The cotton whitefly, Bemisi tabaci (Gennadius) is one of the major pests in the world. Insecticides are still important option to control this pest. In this study, resistance level and resistance potential of B. tabaci populations from Antalya to (neonicotionid) acetamiprid, (organophosphates) chlorpyrifos-ethyl and (pyrethroids) cypermethrin were investigated in 2007-2009. The LC50 values of populations were determined by leaf-dip bioassay. Resistance ratios were calculated as LC50 value of populations by dividing the LC50 Koçarlı (Aydın) population known to be relatively susceptible. Resistance ratios of populations for acetamiprid, chlorpyrifos and cypermethrin were 6-299; 2-16 and 1-22 fold, respectively. Furthermore, resistance level increased to 18 and 4 fold in selected populations with acetamiprid and chlorpyrifos-ethyl, respectively. These results suggested that B. tabaci Antalya populations had developed high level of resistance to acetamiprid, chlorpyrifos and cypermethrin. Therefore, the use of these insecticides should be restricted.

Anahtar Kelimeler

Bemisi tabaci, Insecticide resistance, Acetamiprid, Chlorpyrifos-ethyl, Cypermethrin

Kaynakça

• Ahmad M, Arif MI, Ahmad Z, Denholm I (2002) Cotton whitefly (Bemisia tabaci) resistance to organophosphate and pyrethroid insecticides in Pakistan. Pest management Science 58: 203.
• Croft AB (1990) Developing a Philosophy and program of pesticide resistance management. In: Roush RT, Tabashnik BE (Ed), Pesticide Resistance in Arthropods. Chapman and Hall, Newyork, pp. 277-296.
• Dittrich V, Ernst GH, Ruesch O, Uk S (1990) Resistance mechanisms in sweet potato whitefly (Homoptera: Aleyrodidae) populations from Sudan, Turkey, Guatemala and Nicaragua. Journal of Economic Entomology 83: 1665-1670.
• Erdogan C, Moores GD, Gurkan MO, Gorman KJ, Denholm I (2008) Insecticide resistance and biotype status of populations of the tobacco whitefly Bemisia tabaci (Hemiptera: Aleyrodidae) from Turkey. Crop Protection 27: 600-605.
• Göçmen H, İkten C, Dağlı F, Topakçı N (2007) Pamuk beyazsineği (Bemisia tabaci Genn.) populasyonlarının moleküler genetik ve biyokimyasal özellikleri ile pestisitlere direnci arasındaki ilişkilerinin araştırılması. (Tübitak-TOVAG, Proje No:104O312).
• Göçmen H, Özgür AF (1990) Pamuk beyazsineği Bemisia tabaci (Genn.) (Homoptera:Aleyrodidae)’nin konukçu değişimi ve populasyon gelişiminin tespiti. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 4: 115-129.
• Hoddle MS (1999) The biology and management of silverleaf whitefly, Bemisia argentifolii bellows and perring (Homoptera: Aleyrodidae) on greenhouse grown ornamentals. (www.biocontrol.ucr.edu/bemisia.html) Accessed18 April 2011.
• Horowitz AR, Kontsedalov S, Khasdan V, Ishaaya I (2005) Biotypes B and Q of Bemisia tabaci and their relevance to neonicotinoid and pyriproxifen resistance. Archives of Insect Biochemistry and Physiology 58: 216-225.
• Horowitz AR, Kontsedalov S, Ishaaya I (2004) Dynamics of resistance to the neonicotinoids acetamiprid and thiamethoxam in Bemisia tabaci (Homoptera: Aleyrodidae). Journal of Economic Entomology 97: 2051-2056.
• Ishaaya I, Kontsedalov S, Horowitz AR (2005) Biorational insecticides: mechanism and cross-resistance. Archives of Insect Biochemistry and Physiology 58: 192-199
• Javed N, Viner R, Williamson MS, Field LM, Devonshire AL, Moores GD (2003) Characterization of acetylcholinesterases and their genes, from the hemipteran species Myzus persicae (Sulzer), Aphis gossypii (Glover), Bemisia tabaci (Gennadius) and Trialeurodes vaporariorum (Westwood). Insect Molecular Biology 12: 613-620.
• Kranthi KR, Jadhav DR, Kranthi S, Wanjari RR, Ali SS, Russel DA (2002) Insecticide resistance in five major insect pests of cotton in India. Crop protection 21: 449-460.
• Nauen R, Denholm I (2005) Resistance of insect pests to neonicotinoid insecticides: Current status and future prospects. Archives of Insect Biochemistry and Physiology 58: 200-215
• Oliviera MRV, Henneberry TJ, Anderson P (2001) History, current status, and collaborative research projects for Bemisia tabaci. Crop Protection 20: 709-723.
• Roditakis E, Roditakis NE, Tsagkarakou A (2005) Insecticide resistance in Bemisia tabaci (Homoptera: Aleyrodidae) populations from Crete. Pest Management Science 61: 577-582.
• Soderlund DM, Bloomquist JR (1990) Moleculer mechanisms of insecticide resistance. In: Roush RT, Tabashnik BE, (Ed), Pesticide Resistance in Arthropods. Chapman and Hall, Newyork, pp. 58-96.
• Wool D, Greenberg S (1990) Esterase activity in whiteflies (Bemisia tabaci) in Israel in relation to insecticide resistance. Entomologia Experimentalis et Applicata 57: 251-258.