INVESTIGATIONS on POPULATION of BLUEBERRY (Vaccinium myrtillus L.) in ULUDAG (MOUNT OLYMPUS) in BURSA, TURKEY

Yıl 2008, Cilt: 21 Sayı: 1, 41 - 44, 01.06.2008

C. Turkben E. Barut B. Incedayı

Öz

The objective of this study was to determine the current situation of Vaccinium myrtillus L. population which is endemic to Mount Olympus in Bursa, Turkey. The samples were taken from different regions of Uludag (Kirazlıyayla, Sarıalan, Çobankaya, Bakacak and Alaçam) and investigated for various properties including information about the descriptions of blueberry plants, ecology and soil structure. In addition, fruit samples were taken and various chemical (ascorbic acid, total acidity, pH and total soluble solid) and physical (100 fruit-weight and fruit color) analyses were conducted. Observations in the different regions of the Uludag Mountain showed that Vaccinium myrtillus L. populations were usually located under Abies nordmanniana subsp. bornmüelleriana trees in humid northern regions of the mountain at 1250-1900 m elevation. The pH of the soil where Vaccinium myrtillus L. populations have been growing ranged from 4.9 to 6.6. Although the fruits of these plants were small, the ascorbic acid level was high. Our study revealed that valuable Vaccinium genetic resources are present in Mount Olympus (Uludag) region which may have exceptional horticultural characteristics.

Anahtar Kelimeler

Blueberry, Vaccinium myrtillus L., Bursa, Uludag

Bursa -Uludağ (Mount Olympus)’daki Yaban Mersini (Vaccinium myrtillus L) Popülasyonları Üzerinde İncelemeler

Öz

Bu çalışma, 2005 yılında Bursa-Uludağ’ da yayılışı saptanan “Çoban üzümü” veya “yabani mersini” olarak bilinen Vaccinium myrtillus L. popülasyonlarının durumunu tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle, türün Uludağ’ın farklı yörelerinden (Kirazlıyayla, Sarıalan, Çobankaya, Bakacak ve Alaçam) alınan örneklerde incelemeler yapılmıştır. Çalışmada yaban mersininin tanımlaması, yayılışı, ekolojisi ve toprak yapıları hakkında bilgiler verilmiştir. Ayrıca bu bitkilerden meyve örnekleri alınarak, bazı fiziksel (100 tane ağırlığı, meyve rengi) ve kimyasal (askorbik asit, toplam asit, pH ve suda çözünür kuru madde) analizler yapılmıştır. Uludağ’ın farklı yörelerinde yapılan gözlemler sonucunda bitkinin, dağın kuzey yönündeki nemli bölgelerde, 1250-1900 m yüksekliklerde ve çoğunlukla göknar (Abies nordmanniana subsp. bornmüelleriana) ağaçları altında yoğun populasyonlar halinde yayılış gösterdiği saptanmıştır. Bitkinin incelenen populasyonlarındaki toprakların pH düzeyinin 4.9-6.6 arsında değiştiği görülmüştür. Bu yörelerden derimi yapılan meyvelerin askorbik asit düzeylerinin de oldukça yüksek olduğu saptanmıştır. Çalışmamız, yaban mersini genetik kaynakları açısından Uludağ yöresinin önemli özelliğe sahip olduğunu ortaya koymuştur

Anahtar Kelimeler

Yaban Mersini, Vaccinium myrtillus L, Bursa, Uludağ

Kaynakça

• Ağaoğlu, Y.S. (1986). Üzümsü meyveler. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 984, 377 p.
• Aragon, M.S; Basabe B; Benedi JM; Villar AM (1998). Antioxidant action of Vaccinium myrtillus L. Phytotherapy Research, 12:S104S106.
• Çelik, H. (2003). Bazı yüksek yaban mersini çeşitlerinin Rize’deki performanslarının saptanması üzerine araştırmalar-1. In: Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Ordu Ziraat Fakültesi (23-25 Ekim 2003), pp 454- 460.
• Çelik, H. (2004). Üzümsü meyvelerin kralı Likapa (Yaban mersini). Hasad Dergisi, 20 (235): 42-51
• Çelik, H. (2005). Yaban mersini (Likapa) yetiştiriciliği. Hasad Yayıncılık, 128 p.
• Çelik, H. (2006). Karadeniz Bölgesi için yeni bir meyve türü yabanmersini (Likapa). II.Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 14-16 Eylül, Tokat .124-128
• Davis, P.H. (1978). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, 6:89-108.
• Duy, J.C. (1995). A survey of quantitative intraspecific variation of anthocyanins, phenolics and antioxidant capacity in leaves and fruit of vaccinium angustifolium aiton clones in Nova Scotia, Master of Science (Biology) Thesis, McGill University.
• Gough, R.E. (1996). Blueberries, North and South. In: Small fruits in home garden. food products. (Eds.: Gough R.E. and Poling E.B.). The Haworth Pres, Inc., 10 Alice Street, Binghamton NY 1 3904-1580,USA , pp 71-106.
• Häkkinen, S.H. and Törrönen, A.R. (2000). Content of flavonols and selected phenolic acids in strawberries and Vaccinium species: influence of cultivar, cultivation site and technique. Food Res. Int. 33, 517-524.
• Jackson, E. D. Sanford, K. A. , Lawrence, R. A, McRae, K. B., Stark, R. (1999). Lowbush blueberry quality changes in response to prepacking delays and holding temperatures. Postharvest Biology and Technology 15 (1999). 117- 126.
• Kılıç, O., Başoğlu, F., Çopur, Ö.U. (1997). Meyve ve Sebze İşleme Teknolojisi 1. U.Ü. Ziraat Fak. Ders Notları: 74, Bursa. 192 p.
• Prior, R.L., Cao, G., Martin, A., Sofic, E., McEven, J., O’Brien, C., Lischner, N., Ehlenfelt, M., Kalt, W., Krewer, G., Mainland, M. (1998). Antioxidant capacity as influenced by total phenolic and anthocyanin content, maturty, and variety of Vaccinium species. J. Agric. Food Chem. 46, 2686-2693.
• Rauha, J.P., Remes, S., Heinonen, M., Hopia, A., Kähkönen, M., Kujala, T., Pihlaja, K., Vuorela H., Vuorela, P. (2000). Antimicrobial effects of Finnish plant extract containing flavonoids and other phenolics compounds. Int. J. Food Microbiol. 56, 3-12.
• Rodbotten, M., Martinsen, B.K., Rosenfeld, H.J., Lea, P., Haffner, K. (2006). Quality of Highbush Blueberry (Vaccinium corymbosum L. ) and Bilberry (Vaccinium myrtillus L.) Jam. Int.J. of Fruit Science, 5(2), 61-71.
• Smith, M. (2001). Backyard fruits and berries. Chartwell Books, 114 Northfield Avenue Edison, New Jersey 08837 USA, 160 p.