Kardelenin (Galanthus elwesii) Doğal Yetiştirme Ortamında Soğandan Çoğaltılması Üzerinde Araştırmalar

Yıl 1996, Cilt: 9 Sayı: 1, 342 - 346, 01.12.1996

İbrahim Baktır

Öz

Kardelen Türkiye florasının nesli tükenmekte olan önemli bir bitkisidir. Dış pazarlarda fazla değer bulması ve çoğaltma zorlukları bu türün hem değerini artırmakta ve hem de doğadan sökümünü hızlandırmaktadır. İlkbaharın gelişinin simgesi olan kardelenin doğada en çok zarar göreni Batı Toroslarda yetişen türü Galanthus elwesii ’ dir.
Bu araştırma kardelenin doğal şekilde en yaygın olarak yetiştiği Antalya'nın Akseki ilçesinde yürütülmüştür. Deneme, çevre koşullarının olumsuz etkilerini elimine etmek için tam kontrollü koşullarda yürütülmüştür.
Araştırma sonunda yavru soğanlar dahil toplam soğan sayısında % 47’lik bir artış olurken ana soğan sayısında %16.5’lik bir azalma olmuştur. Tek yavru oluşturan soğanların oranı % 31.4 , üç yavru oluşturan soğanların sayısı ise %3.8 olarak bulunmuştur. Dikilen soğanların % 51,7’si iki yıl içerinde ihracat boyuna ulaşmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kardelen, Galanthus elwesii, bulb

A Research on Propagation of Snowdrop from Bulbs in Its Habitat

Öz

Snowdrops are endangerous native species of Turkish flora that have commercial importance. Increment of dıgging them out from the flora is mainly due to both its trading value and propagation difficulties. The most endangerous species of snowdrops is Galanthus elwesii L which is native of Westem Taurous Mountains.
This research was set in Akseki-Antalya in 1994 where it had been widespreadly grown under undisturbed conditions. The research plots were tidely secured by special construction against unfavorable environmental and other factors.
The number of harvasted bulbs including planted ones and bulblets increased 47.0 % in number in two years. However, the planted bulbs decreased 16,5 % in number because of various hazardous effects. One bulblet producing bulbs were 31.4 % compared to 3.8 % three bulblet producing ones. Exporting size bulbs were found 51.7 % in ratio excluding bulblets.

Anahtar Kelimeler

Snowdrop, Galanthus elwesii, bulb

Kaynakça

• 1. DAVIS, P.H., Flora of Turkey . I-VII, University Press, Edinburg. 1982.
• 2. ZEYBEK, N., und E. SAUSER, Beitrag zur keetnis der Türkischen schnee-glöckhen (Galathus L.) 1. Ege Üniversitesi Basımevi, Bomava. 1995.
• 3. EKİM, T„ M. KOYUNCU, A.GÜNER, S. ERİK, B. YILDIZ ve M. VURAL., Türkiye’nin ekonomik değer taşıyan geofitleri üzerinde taksonomik ve ekolojik araştırmalar. Orm. Gen. Md. Basımevi, Ankara. 1991.
• 4. GİRMEN, M., und K. ZIMMER, In vitro-Kultur von Galanthus elvesii I. Sterilisation, Regenerasyon, Phytohormone, 1988.
• 5. ALT AN, S., Galanthus elwesii, Anemone blanda, Eranthis hyemalis, Cyclamen neapolitanum’un Pozantı ve Adana koşullarında üretilebilmeleri ve sökümden etkilenmelerinin araştırılması. Dokrora Tezi (Basılmadı). 1982.
• 6. ALTAN, T, G.UZUN, S. ALTAN, M.F. ALTUNKASA, İ. BAKTIR, C. ÖNSOY, E. TANRISEVER ve M. YÜCEL Akdeniz kıyı bölgesinde doğal olarak yetişen çiçek soğanlarının ekolojileri ve yayılış alanlarının saptanması ile sökümden etkilenme durumlarının araştırılması. Türk. Jour.Agri.andFor.13 (478-486) 1989.
• 7. Tanın, Orman ve Köyişleri Bakanlığı ( TOKB) destekli geofit denemeleri, 1994.
• 8. BAKTIR, İ., N.ZEYBEK, H.SÜMBÜL, S. ÜLGER ve Ö. TEZCAN, Kardelenin (Galanthus elwesii) tohum ve çimlenmesine ilişkin bazı fizyolojik olayların saptanması üzerine bir araştırma. Doğal çiçeksoğancılar Demeği Projesi (devam ediyor) 1996.
• 9. BAKTIR, İ., Arazi çatışmaları ve incelemeleri. 1996.