Analysis of Folklorical Elements in Local Cartoons Named “Pepe” and “Maysa and Bulut”

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 34, 145 - 168, 30.09.2024

Ayfer Alataş

https://doi.org/10.31126/akrajournal.1541947

Öz

Folklore is the totality of material and spiritual elements that transmit the cultural values of the past to future generations. The formation of basic human values and cultural structures in the process called ‘childhood’ has made it valuable to transmit cultural codes to children in this process. In the study, the cartoons Maysa and Bulut and Pepe on the TRT children's channel were the subject of our study, based on the fact and purpose that people who know their past rule the future. Of the cartoons that were the subject of the study, “Maysa and Bulut” were examined in 30 episodes and “Pepe” in 45 episodes using the content analysis method. In the cartoons in question, meaning readings were made on what the folkloric elements were and how they were represented using the content analysis method. Electronic resources such as films and videos and written materials containing information about the phenomenon aimed to be investigated were examined. Cartoons, which have an important place in the child's growth and individualization process, were analyzed and the extent to which they contained cultural codes was determined. The aforementioned cartoons were evaluated with a scientific and objective perspective in terms of meeting the interests, needs and curiosities of children and containing folkloric elements and cultural codes. The continuation of the cultural heritage inherited from ancestors is important for a nation to exist. Cartoons contribute to the development of children by transferring cultural codes, and the analysis of the identified symbols will reveal this importance. At the end of this evaluation, it was concluded that the cartoons in question represent Turkish folklore elements in different dimensions. In addition to positive behaviors such as respect for mothers, fathers and elders, eating and drinking etiquette, it was determined that they also taught negative behaviors such as sulks and not eating, pretending to be sick and not going to school.

Anahtar Kelimeler

Folklore, culture, child, cartoon

“Pepe” ile “Maysa ve Bulut” Adlı Yerli Çizgi Filmlerdeki Folklorik Unsurların İncelenmesi

Öz

Folklor, geçmişin kültürel değerlerinin gelecek nesillere aktarılarak yaşatıldığı maddi ve manevi unsurların tümüdür. Temel insani değerlerin ve kültürel yapının ‘çocukluk’ adı verilen süreçte şekillenmesi, kültürel kodların bu süreçte çocuklara aktarılmasını değerli kılmıştır. Çalışmada, geçmişini bilen kişilerin geleceğe hükmetmesi gerçeğinden ve amacından hareketle TRT çocuk kanalında yer alan “Maysa ve Bulut” ile “Pepe” çizgi filmleri çalışmamızın konusu olmuştur. İçerik analizi yöntemi ile çalışmaya konu olan çizgi filmlerden “Maysa ve Bulut” 30 bölüm ve “Pepe” 45 bölüm olarak incelenmiştir. Söz konusu çizgi filmlerde içerik analizi yöntemi kullanılarak folklorik unsurların neler olduğu ve bunların nasıl temsil edildiği üzerine anlam okumaları yapılmıştır. Araştırılması amaçlanan olgu hakkındaki bilgi içeren film, video gibi elektronik kaynaklar ve yazılı materyaller incelenmiştir. Çocuğun büyüme ve bireyselleşme sürecinde önemli bir yeri olan çizgi filmler tahlil edilerek kültürel kodları ne kadar barındırdığı tespit edilmiştir. Adı geçen çizgi filmlerin çocukların ilgi, ihtiyaç ve meraklarını karşılayarak folklorik öğeleri ve kültürel kodları barındırması yönüyle bilimsel ve nesnel bakış yöntemiyle değerlendirilmiştir. Atalardan kalan kültürel mirasın varlığını devam ettirebilmesi, bir milletin var olabilmesi için önemlidir. Çizgi filmler, kültürel kodları aktarması yönüyle çocukların gelişimlerine katkı sağlamakta olup tespit edilen sembollerin tahlili bu önemi ortaya koyacaktır. Bu değerlendirmenin sonunda söz konusu çizgi filmlerin Türk folklor ögelerini farklı boyutta temsil ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Anneye –babaya ve büyüklere saygı, yeme içme adabı gibi olumlu davranışların yanı sıra çocuğa küsüp yemek yememe, hasta numarası yapıp okula gitmeme gibi olumsuz davranışları da kazandırdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Folklor, kültür, çocuk, çizgi film

Kaynakça

• Aksan, D. (2009). “Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim”, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Alsaç, F. ve G. Alsaç (2023). “Değerler Eğitimi ve Kesişme: İyi ki Varsın Eren Sinema Filmi”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla Trabzon (Ed. Temel Öztürk ve diğerleri), Trabzon Bü-yükşehir Belediyesi Kültür Yayınları. s. 1687-1708.
• Baki, Y. ve N. Karakuş (2012). “Türkçe Öğretiminde Kaynak metin Kullanımı”, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bal, H. (2001). “Bilimsel Araştırma Yöntem ve Teknikleri”, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları.
• Çoruhlu, Yaşar. (2000). Türk Mitolojisinin Anahatları, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Dursun, Aysun (2016), Türk Halk Hukuku, İstanbul: Ötüken Yayınları.
• İnanlı, M. S. (2009). “Televizyondaki Çocuk Programlarının Beş-Altı Yaş Çocukları İçin-Sözel Şiddet ve Antisosyal Sözcükler İçerme Durumunun İncelenmesi”, Ankara (Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Karakuş, N. (2016). “Maysa ve Bulut İsimli Animasyon Çizgi Filmin Kültürel Öğeler Açısından İncelenmesi,” Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2016, Cilt:13, Sayı: 34, s. 134-149.
• Karkın, M. ve Ü. İmik, (2013), “Sosyo-Kültürel Yönüyle Çizgi Film Müziği”, Sanat Dergisi, Sayı:24, s.1-16.
• Şenocak, Ebru (2009), “Köroğlu Destanı'nda Simgesel Değerler”, 21. Yüzyılda Köroğlu ve Bolu Araştırmaları, Uluslar Arası Köroğlu, Bolu Tarihi ve Kültürü Sempozyumu Bildirileri 17-18 Ekim, Bolu 2009, s. 140-157.
• Şeker T. ve E. Balcı (2012). “Yeni Türk Çocuk Dizi Fenomeni “Pepee” Çizgi Dizisinin Alımlama Analizi”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, s. 243-263.
• Uçar, T. F. (2004), Görsel İletişim ve Grafik Tasarım, İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Türkmen, Nilgün (2012). “Çizgi Filmlerin Kültür Aktarımındaki Rolü ve Pepee”, Cumhu-riyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık, Cilt: 36, Sayı: 2, s.140-158.
• Yağlı, A. (2013). “Çocuğun Eğitiminde ve Sosyal Gelişiminde Çizgi Filmlerin Rolü: Caıllou Ve Pepee Örneği”, Turkish Studies, İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkishor Turkic, Volume 8/10 Fall, s. 707-719.
• Yıldırım, A. (2006). “Renk simgeciliği ve Şeyh Galibin Üç Rengi”, Milli Folklor, Yıl: 18, Sayı: 72, s. 129-140.
• Yorulmaz, B. (2013). “Pepee Çizgi Filminin Din Ve Değerler Eğitimi Açısından Değer-lendirilmesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal Of International Social Research, Cilt: 6, Sayı: 24, s. 439