The Role of Gender in TheRelationshipBetweenPerson-Organization Fit andOrganizationalCommitment: Example of Kayseri

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 3, 17 - 30, 01.07.2016

İlhami Yücel Buket Çetinkaya

Öz

Person-organization fit is generally defined which compatibility between person and the organization is issue a basic and important that organization have to take into consideration in the selection process. While researchers have used several different dimensions along which to conceptualize person-organization fit, the most widely used dimensions are values and goals. In this study, on the size of values and goals are viewing this topic. The purpose of this study is to investigate “the role of gender in the relationship between person-organization fit and organizational commitment” using a sample of 431 teachers in Kayseri. Besides, we enounced that person-organization fit and organizational commitment have strengthened the relationship between employees and an organization. Data analysis of the research were made by SPSS by denotes of running different statistical methods and techniques such as Pearson correlation, t-tests, One-Way ANOVA, MANOVA (Multivariate Analysis of Variance) and regression analyses. The analysis and the findings showed that teachers who participated in the survey had a statistically positive relationship between person-organization fit and affective commitment, normative commitment; but there is a negative correlation between person-organization fit and continue commitment. Further, the gender of the teachers doesn’t affect relationship between person-organization fit and organizational commitment.

Anahtar Kelimeler

Values, Person-Organization Fit, OrganizationalSocialization, OrganizationCommitment, Gender

Birey-Örgüt Uyumu ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkide Cinsiyetin Rolü: Kayseri Örneği

Öz

Genellikle, birey ve örgüt arasındaki uyum olarak tanımlanan birey-örgüt uyumu, örgütlerin seçim sürecinde dikkate almak zorunda oldukları temel ve önemli bir konudur. Birey-örgüt uyumunu kavramsallaştırmak için birkaç farklı boyut üzerinde duran araştırmacıların, en sık kullandıkları boyut değerler ve hedefler olmaktadır. Bu çalışma da, değerler ve hedefler boyutu üzerinden bu konuyu incelemektedir. Bu çalışmanın amacı, “Birey-Örgüt Uyumu ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiyi ve Bu İlişkide Cinsiyetin Rolünü” Kayseri’ deki 431 öğretmen örneklemiyle incelemektir. Ayrıca, birey-örgüt uyumu ve örgütsel bağlılığın birey ve örgüt arasındaki ilişkiyi güçlendirdiği de incelemeye tabi tutulmuştur. Araştırmanın bulguları, SPSS istatistik programı kullanılarak; Pearson Korelasyon analizi, regresyon analizi, t testi, One-Way ANOVA ve MANOVA (Çok Değişkenli Varyans Analizi) analizleriyle test edilmiştir. Yapılan analiz ve bulgular sonucunda; araştırmaya katılan öğretmenlerin birey-örgüt uyumu ile duygusal ve normatif bağlılığı arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu, fakat birey-örgüt uyumu ile devam bağlılığı arasında negatif yönlü ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmenlerin cinsiyeti, birey-örgüt uyumu ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiyi etkilememektedir.

Anahtar Kelimeler

Değerler, Birey-Örgüt Uyumu, Örgütsel Sosyalizasyon, Örgütsel Bağlılık, Cinsiyet

Kaynakça

• AKAR, C., YILDIRIM, Y. T. (2008), “Yöneticilerin Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve Rol Stres Kaynakları Arasındaki İlişkiler: Yapısal Denklem Modeliyle Beyaz Et Sektöründe Bir Alan Uygulaması”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2): 97-113 AKBAŞ, T. T. (2011), “Algılanan Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Etkisi: Görgül Bir Araştırma”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(1): 55-81 ALLEN, N. J., MEYER, J. P. (1990), “TheMeasurementandAntecedens of Affective, ContinuanceandNormativeCommitmenttotheOrganization”, Journal of OccupationalPsychology, 63(1): 1-18 ALLEN, N. J.; MEYER, J. P. (1993), “OrganizationalCommitment: Evidence of CareerStageEffects?”, Journal of Business Research, 26: 49-61 ALNIAÇIK, E., ALNIAÇIK, Ü., ERAT, S., AKÇİN, K. (2013), “DoesPerson-Organization Fit ModerateTheEffects of AffectiveCommitmentandJobSatisfaction on TurnoverIntentions?”, Procedia-ScialandBehavioralSciences, 99: 274-281 AMBROSE, M. L., ARNAUD, A., SCHMINKE, M. (2008), “Individual Moral Development andEthicalClimate: TheInfluence of Person-Organization Fit on JobAttitudes”, Journal of Business Ethics, 77: 323-333 A KS A RA Y Ü N İV E R S İ T E S İ İ İ B F D E RG İ S İ , Eylül, 2016, Cilt 8, Sayı 3 Sayfa | 29 ARSLAN, R., EFE, D., AYDIN, E. (2013), “Duygusal Zekâ ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(3): 169-180 ARSLAN, H., ÖNCE, M. (2014), “Yerel Yönetimlerde Çalışanların Örgütsel Bağlılığı Üzerine Bir İnceleme: Çankırı Belediyesi Örneği”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(3): 571-587 ARSLAN, R., DEMİRCİ, K. (2015), “Örgütlerde Öğrenen Örgüt Kültürüne İlişkin Algıların Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi ve Kamu Kurumunda Bir Uygulama”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 43: 24-38 BALAY, R. (1999), “İşgörenlerin Örgütsel Bağlılık Etkenleri ve Sonuçları”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 32(1): 237-246 BALCI, A., BALTACI, A., FİDAN, T.,CERECİ, C., ACAR, U. (2012), “Örgütsel Sosyalleşmenin, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel vatandaşlıkla İlişkisi”, Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(2): 47-74 BAYSAL, A. C. (1985), “Birey-Örgüt Bütünleşmesinde Davranışsal Yaklaşımlar”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 14(1): 63-83 BİNGÖL, D. (1998),İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul BULUÇ, B. (2009), “Sınıf Öğretmenlerinin Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(5): 5-34 CABLE, D. M., EDWARDS, J. R. (2004), “ComplementaryandSupplementaryFit:ATheoreticalandEmpirical Integration”, Journal of AppliedPsychology, 89(5): 822-834 CHATMAN, J. A. (1989), “ImprovingInteractionalOrganizationalResearch: A Model of PersonOrganization Fit”, Academiy of Management Review, 14(3): 333-349 COOK, J., WALL, T. (1980), “New WorkAttitudeMeasures of Trust, OrganizationalCommitmentandPersonalNeedNon-Fulfilment”, Journal of OccupationalPsychology, 53: 39-52 ÇERİK, Ş., BOZKURT, S. (2010), “Çalışanların Örgütsel Sosyalizasyon ve Kariyer Çabalarına Yönelik Algılamaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ve Banka Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Erciyes Üni. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35: 77-97 ÇOLAKOĞLU, Ü., AYYILDIZ, T., CENGİZ, S. (2009), “Çalışanların Demografik Özelliklerine Göre Örgütsel Bağlılık Boyutlarında Algılama Farklılıkları”, Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1): 77-89 DEMİREL, Y. (2009), “Örgütsel Bağlılık ve Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Arasındaki İlişkiye Kavramsal Yaklaşım”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15): 115-132 DEMİRKOL, A. Y. (2014), “Eğitim Kurumlarında Örgütsel Bağlılık: Meslek Yüksekokulları Üzerine Bir Araştırma”, Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 4(1): 1-15 DOĞAN, S., KILIÇ, S. (2007), “Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel güçlendirmenin Yeri ve Önemi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29: 37-61 ERGÜN, E., TAŞGİT, Y. E. (2011), “Örgütsel Sosyalleşme Taktiklerinin Sosyalleşme Çıktıları Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31: 97-112 ERKMAN, T., ŞAHİNOĞLU, F. (2012), “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerine İlişkin Çalışan Algıları ile Örgütsel Bağlılığın Hizmet Sektöründe İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, XXXIII(II): 267-294 GENÇ, N. (2007), Yönetim ve Organizasyon (Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar), 3.bs.,Ankara GÜL, H. (2002), “Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirilmesi”, Ege Akademik Bakış, 2(1): 37-56 GÜNDOĞAN, T. (2009),Örgütsel Bağlılık: Türkiye Cumhuriyet Merkezi Bankası Uygulaması, (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Halil B. Arslan), Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TC Merkez Bankası İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, Ankara, s. 28 HÜSEYNİKLİOĞLU, B. (2010),Bireysel Değerler ve Örgütsel Bağlılık Düzeyi İlişkisi: Asker Hastanesi Çalışanları Üzerinde Bir İnceleme, (Danışman: Prof. Dr. Ünal Ay), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi IRAK, D. U. (2012), “İş Yerinde Birey-Çevre Uyumu: Kuramsal Yaklaşımlar ve Örgüt Psikolojisindeki Yeri”, Türk Psikoloji Yazıları, 15(30): 12-22 İNCE, M., GÜL, H. (2005),Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık, 1.bs., Ankara İPÇİOĞLU, İ., UYSAL, G. (2009), “İnsan Kaynakları Uygulamaları ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satış Gücü Üzerine Bir Analiz", İş, Güç; Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 11(3): 131-148 KAVACIK, M., BALTACI, F., YILDIZ, A. (2013), “Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Çatışma ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(3): 73-85 KILIÇ, K. C. (2010), “Bireysel ve Örgütsel Değerler Arasındaki Uyumun Çalışanların İş davranışlarına Etkileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1): 20-35 KÖK, S. B., ÖZCAN, B. (2012), “Örgüt Kültürünün Oluşumunda Etkili Olan Faktörler ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 7(2): 113-129 KRISTOF, A. L. (1996), “Person-Organization Fit: An IntegrativeReview of ItsConceptualizations, Measurement, andImplications”, PersonnelPsychology, 49(1): 1-49 KURŞUNOĞLU, A., BAKAY, E., TANRIÖĞEN, A. (2010), “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28: 101-115 YÜCEL, ÇETİNKAYA / Birey-Örgüt Uyumu ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkide… Sayfa | 30 KÜÇÜKÖZKAN, Y. (2015), “Örgütsel Bağlılık ve Cinsiyet Arasındaki İlişki: Hastanelerde Çalışan Sağlık Personeli Üzerinde Bir Araştırma”, Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1): 14-37 MEMDUHOĞLU, H. B. (2008), “Örgütsel Sosyalleşme ve Türk Eğitim Sisteminde Örgütsel Sosyalleşme Süreci”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2): 137-153 MITCHELL, M. J. (2006),Person-Organization Fit, OrganizationalCommitment, andIntenttoLeaveAmongNursingLeaders, Nova SoutheasternUniversity, UMI Microform NETEMEYER, R. G., BOLES, J. S., McKEE, D. O.,McMURRIAN, R. (1997), “An InvestigationIntotheAntecedents of OrganizationalCitizenshipBehaviors in a PersonalSellingContext”, Journal of Marketing, 61: 85-98 ÖZCAN, H. U. (2012), “Birey-Örgüt Değerleri Arasındaki Uyumun Örgütle Özdeşleşme ile İlişkisi”, Türk Psikoloji Yazıları, 15(29): 25-39 ÖZDEMİR, S., SEZGİN, F. (2011), “Öğretmen Adaylarının Bireysel ve Örgütsel Değerleri ile Öğrencilerde Görmek İstedikleri Değerlere İlişkin Önem Sırası Algıları”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2): 1-21 ÖZUTKU, H. (2008), “Örgüte Duygusal, Devamlılık ve Normatif Bağlılık ile İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2): 79-97 PELİT, E., KILIÇ, İ. (2012), “Mobbing ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(2): 122-140 POLATÇI, S., CİNDİLOĞLU, M. (2013), “Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Duygusal Bağlılığın Aracılık Rolü”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B Dergisi, 18(3): 299-318 RANDALL, D. M. (1987), “CommitmentandtheOrganization: TheOrganization Man Revisited”, The Academy of Management Review, 12(3): 460-471 SABUNCUOĞLU, Z., TÜZ, M. (2001),Örgütsel Psikoloji, 3.bs., s. 19-20 SAĞNAK, M. (2004), “Value CongruenceandResults in Organizations”, Educational Administration in Theory&Practice, 37: 72-95 SARAÇ, M., MEYDAN, B. (2013), “Birey-Örgüt Uyumunun Bireysel Düzeydeki Sonuçlarının İncelenmesine Yönelik Boylamsal Bir Çalışma”, Sakarya Üniversitesi 1. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Sakarya, s. 210-214 SEKIGUCHI T. (2004), “Person-Organization Fit andPerson-Job Fit in EmployeeSelection: A Review of the Literatüre”, Osaka KeidaiRonshu, 54(6): 179-196 SENCAN, N., YEGENOĞLU, S., AYDINTAN, B. (2013), “Sağlık Çalışanları ve Eczacılar Üzerinde Yapılan İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Araştırmaları”, Marmara PharmaceutialJournal, 17: 104-112 SERİN, M. K., BULUÇ, B. (2012), “İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları ile Öğretmenlerin örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(3): 435-459 SEZGİN, F. (2006), “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Birey-Örgüt Değer Uyumuna İlişkin Algıları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,48: 557-583 SIĞRI, Ü. (2007), “Kamu ve Özel Sektördeki Kişisel ve Örgütsel Değerlerin Uyumlaştırılması Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, Muğla Üniversitesi S. B. E. Dergisi(İLKE), 18 SILVERTHORNE, C. (2004), “TheImpact of OrganizationalCultureandPerson-Organization Fit on OrganizationalCommitmentandJobSatisfaction in Taivan”, TheLeadership&Organization Development Journal, 25(7): 595 TEKİN, Ö. A., AYDIN, A., ÖZMEN, M., YAYKAŞLI, M. (2014), “Tükenmişlik Sendromu ve Örgütsel Bağlılık: Su Ürünleri İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1): 135-158 ULUTAŞ, M. (2010),Birey-Örgüt Uyumu Kuramı ve Dalaman Havalimanı Çalışanları Üzerine Bir Alan Araştırması, (Danışman: Prof. Dr. M. Şerif Şimşek), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi ULUTAŞ, M. (2011),Harmonik Yönetim, 1.bs., Konya UYGUÇ, N., ÇIMRIN, D. (2004), “DEÜ Araştırma ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuvarı Çalışanlarının Örgüte Bağlılıklarını ve İşten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörler”, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1): 91-99 VALENTINE, S., GODKIN, L., LUCERO, M. (2002), “EthicalContext, OrganizationalCommitment, andPerson-Organization Fit”, Journal of Business Ethics, 41: 349-360 VILELA, B. B., GONZALES, J. A. V., FERRIN, P. F. (2008), “Person-Organization Fit, OCB andPerformanceAppraisal: EvidenceFromMatchedSupervisor-Salesperson Data Set in A Spanish Context”, Industrial Marketing Management, 37: 1005-1019 YAHYAGİL, M. Y. (2005), “Birey ve Organizasyon Uyumu ve Çalışanların İş Tutumlarına Etkisi”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 6(24): 137-149 YALÇIN, A., İPLİK, F. N. (2005), “Beş Yıldızlı Otellerde Çalışanların Demografik Özellikleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Adana İli Örneği”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1): 395-412 YAZICIOĞLU, İ., TOPALOĞLU, I. G. (2009), “Örgütsel Adalet ve Bağlılık İlişkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1): 3-16 YILDIZ, M. L. (2013), “Algılanan Kişi-Örgü Uyumu, Tanınırlık, İmaj, Örgütsel Çekicilik ve İşe Başvurma Arasındaki İlişkilerin Yapısal eşitlik Modellemesi ile İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, XXXIV(1): 153-173