Türkiye’de Gravite ve Nivelman Ağları ile Jeoidin Depremsel Deformasyonu

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 3, 1041 - 1047, 29.12.2017

Bahadır Aktuğ Begüm Çıvgın

Öz

Bir deprem ülkesi olan ülkemizin ulusal ağlarının tasarımı ve uzun dönemli idamesi için depremlerin ülkemiz ağları üzerindeki etkilerinin periyodik olarak belirlenmesi ve buna bağlı olarak revizyon ölçümlerinin planlanmasına ihtiyaç vardır. Bu çalışmada son 80 yılda meydana gelen depremlerin ulusal gravite ve nivelman ağları ile jeoid üzerindeki kümülatif etkisi araştırılmıştır. 1938-2008 yılları arasında moment tensör çözümü olan 738 adet deprem kullanılarak yapılan hesaplamalar gravite değişimlerinin -58 ile +69 μGal mertebesinde, yükseklik değişimlerinin ise -47 cm ile +49 cm aralığında olduğu görülmektedir. Buna karşın jeoidin değişimi ±1 mm düzeyindedir.

Anahtar Kelimeler

Sismik Deformasyon, Jeoid, Gravite Ağları, Nivelman Ağları;

Kaynakça

• Aktuğ, B., 2003. Elastik Yarı-Uzay Modelleri ve Depremsel Koordinat Değişimlerine Dinamik Bir Yaklaşım. Harita Dergisi, 129, 1-16
• . Aktuğ, B. , Sezer, S., Özdemir, S., Lenk, O., Kılıçoğlu, A., 2011. Türkiye Ulusal Temel GPS Ağı Güncel Koordinat ve Hızlarının Hesaplanması, Harita Dergisi, 145, 1-14.
• Aktuğ, B. (2017). Gravite ve Nivelman Ağları ile Jeoidin Depremsel Deformasyonu, 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 03.05.2017 - 06.05.2017, Beytepe Kültür ve Kongre Merkezi, Ankara.
• Ayhan, M.E., Demir, C. Ve Alas, B., 1992. Türkiye Temel Gravite Ağı 1956 (TTGA-56)’nın Yeniden Dengelenmesi, Harita Dergisi, 108, 43-58.
• Demir, C. Ve Cingöz, A., 1999. Türkiye Ulusal Düşey Kontrol Ağı (TUDKA-99). İç Rapor No: Jeof-99-2, Jeodezi Dairesi Başkanlığı, HGK, Ankara (yayımlanmamış), 1999.
• Demir, C., Kılıçoğlu, A. ve Fırat, O., 2006. Türkiye Temel Gravite Ağı-1999 (TTGA-99). Harita Dergisi, 136, 49.
• GeodSuit, 2017. GeodSuit Dislokasyon Modülü Kullanım Kılavuzu, Ankara.
• Hanks, T.C. and Kanamori, H., 1979. A moment magnitude scale. Journal of Geophysical Research, 84, 2348-2350.
• Kalafat, D., Güneş, Y., Kekovalı, K., Kara, M., Deniz, P. and Yılmazer, M., 2011. A revised and extented earthquake cataloque for Turkey since 1900 (1900-2010; M>4.0), Bogaziçi University Publication No: 10499, Bebek-İstanbul, 1-640
• . Kalafat, D., Kekovalı, K. and Pınar, A., 2008. A Catalogue of Source Parameters of Moderate and Strong Earthquakes for Turkey and Surrounding Area. Geophysical Research Abstracts, 10, EGU2008-A-07256, 2008, EGU General Assembly 2008, 13-18 April 2008, Vienna, Austria.
• Kanamori, H. and Anderson, D.L., 1975. Theoretical basis of some empirical relations in seismology. Bulletin of the Seismological Society of America, 65, 1073-1095.
• Kılıçoğlu, A., Direnç, A., Yıldız, H., Bölme, M., Aktuğ, B., Simav, M. and Lenk, O., 2011. Regional gravimetric quasi-geoid model and transformation surface to national height system for Turkey (THG-09), Studia Geophysica et Geodaetica, 55, 557-578.
• Kılıçoğlu, A., Lenk, O., Direnç, A., Simav, M., Yıldız, H., Aktuğ, B., Türkezer, A., Göçmen, C., Paslı, E. ve Akçakaya, M., 2010. Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. Harita Dergisi, 144, 1-19.
• Morelli, C., Gantar, C., McConnell, R.K., J.G., Szobo, B., Uotila, U. and Whalen, C.T., 1974. The International Gravity Standardization Net 1971 (I.G.S.N. 71), IAG Special Publication No. 4, Paris, France. Okada, Y., 1985. Surface Deformation Due to Shear And Tensile Faults in a Half-Space. Bulletin of the Seismological Society of America, 75, 1135-1154.
• Okubo, S., 1993. Reciprocity theorem to compute the static deformation due to a point dislocation buried in a spherically symmetric earth. Geophysical Journal International, 115, 921-928.
• Wells, D.L., and Coppersmith, K.J., 1994. New empirical relationships among magnitude, rupture length, rupture width, rupture area and surface displacement. Bulletin of the Seismological Society of America, 84, 974–1002.
• Wessel, P. and Smith, W.H.F., 1991. Free software helps map and display data. Eos Transactions American Geophysical Union, 72, 441.
• Wessel, P. and Smith, W.H.F., 1995 New version of the Generic Mapping Tools released. Eos Transactions American Geophysical Union, 76, 329.
• Wessel, P. and Smith, W.H.F., 1998. New, improved version of the Generic Mapping Tools released. Eos Transactions American Geophysical Union, 79, 579.
• Wessel, P., Smith, W.H.F., Scharroo, R., Luis, J.F. and Wobbe, F., 2013. Generic Mapping Tools: Improved version released. Eos Transactions American Geophysical Union, 94, 409-410.