Dünya ve Türkiye Ölçeğinde Akış Güvenliğinin Değerlendirilmesi

Yıl 2009, Cilt: 17 Sayı: 2, 27 - 33, 23.03.2012

Aynur Fayrap Aydın Balı

Öz

Küresel iklim değişikliği dünyanın değişik yerlerinde su kaynaklarının konum ve
miktarlarında belirsiz azalma ve artışlara yol açarak su çevriminde değişkenliklere yol
açmaktadır. Bu oluşumlar ‘Akış Güvenliği’ kavramını gündeme getirmiştir. Su miktarının
yanında kalitesi de bu günün önemli su konuları arasına girmektedir. Değişen toprak kullanımı
ve toprak yönetim uygulamaları (tarım kimyasallarının kullanılması gibi) hidrolojik
düzeni değiştirmektedir. Sonuç olarak, su kaynaklarının miktar ve kalitesi olumsuz yönde
etkilenmektedir.
Su kıtlığı bir bölgede kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarının 1.000 m³’ün altına
düştüğü durum olarak tanımlanır. Fert başına 2.000 m³ eşik değeri ise su problemi yaşandığının göstergesidir.
Sanıldığı gibi Türkiye su zengini bir ülke değildir. Aksine gerekli önlemler alınmaz ise
gelecekte su sıkıntısı çeken bir ülke olacaktır. Ülkemizin coğrafik yapısından kaynaklanan
nedenlerle su kaynaklarını kontrol etme güçlüğü; yağış ve su kaynaklarının dengesiz dağılımı; kısa vadeli, bölgesel, ayrı planlar vasıtasıyla su kaynaklarından yararlanılması gibi
nedenlerle ülkemizin akış güvenliği risk altına girecektir. Su havzasına dayalı bütünleştirilmiş
su yönetimi uzun vadeli planlamaları uygulanmalıdır.
Bu çalışmada, Dünya ve Türkiye ölçeğinde akış güvenliği değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akış güvenilirliği, küresel iklim değişikliği

Kaynakça

• Aküzüm T., Çakmak B., Gökalp, Z., 2003. Dünyada Su ve Yaklaşan Su Krizi. 2. Ulusal Sulama Kongresi. 16-19 Ekim 2003, Aydın, s.145-154.
• Anonim, 1972. Sulama ve Drenaj Teknik Lügati. Uluslararası Sulama ve Drenaj Komisyonu Türk Milli Komitesi. Ankara. s.1134–1135.
• Anonim, 2005. DSİ Haritalı İstatistik Bülteni, Ankara.
• Anonim, 2007. Küresel ısınmanın gölgesinde kuraklık ve su kıtlığı. Su Dünyası, sayı:44, Devlet Su İşleri Vakfı Yayını, Ankara, s.44–48.
• Anonim, 2009a. http://www.dsi.gov.tr/topraksu.htm
• Anonim, 2009b. DSİ Teknik Ajandası 2009. Özet Bilgiler, Ankara, s.9.
• Anonim, 2009c. Turkey Water Report 2009, DSİ Genel Müdürlüğü, Ankara, 52 s.
• Cole, J.A., Slade, S., Jones, P.D.,Geregory J.M., 1991.Reliable yield of reservoir and possible effect of climatic change. Hydrolojical Sciences, 36 (6), 579–589.
• Demir, İ., Kılıç, G., Coşkun, M., Sümer, U.M., 2008.Türkiye’de maksimum, minumum ve ortalama hava sıcaklıkları ile yağış dizilerinde gözlenen değişiklikler ve eğilimler. TMMOB İklim Değişimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 13-14 Mart 2008, Ankara, s.69-84.
• Kadıoğlu, M., 2008. Kuraklık risk yönetimi. Konya Kapalı Havzası Yeraltısuyu ve Kuraklık Konfe- ransı, 11–12 Eylül 2008, Konya, s:1-16.
• Seckler , D., Amarasinghe, U., Molden, D., Siva, R., Barker, R. 1998. World Water Demand and supply, 1990-2025: Scenarios and Issues. Research Report, International Water Management Institute, Colombo.
• Şen, Z. 2003. Su Bilimi ve Yöntemleri. Su Vakfı Yayınları. İstanbul, s:243.
• Okman, C. 1994. Hidroloji. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:1388, Ders Kitabı:402, Ankara. Türkeş, M. 2009.
• http://www.enerji2023.org/index.php?option=com_content&view=article&id=121:kueresel-klm-dekl- ve-etkler&catid=14:cevre&Itemid=138
• Varınca, K.B. 2008. İklim değişikliği özelinde su kaynakları üzerindeki baskılar. Su ve Enerji Konfe- ransı Bildiriler Kitabı, 25-26 Eylül 2008, Artvin, s:28-34.
• Yağcı, B. 2009. İklim Değişikliği ve Kuraklık Analizi.
• http://www.bitem.gazi.edu.tr/pdf/iklim%20degisikligi%20ve%20kuraklik%20analizi_17.05%20pdf.p df