MUAMMER SUN’UN EŞLİKSİZ KARMA KORO ESERLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME: KORO İÇİN BEŞ TÜRKÜ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: IX Sayı: 17, 1 - 29, 23.02.2023

Fulya Açıksöz Murat Çamlıtepe

Öz

Bu araştırmada, üçüncü kuşak Türk bestecilerimizin en önemli isimlerinden Muammer Sun’un koro müziğine yaklaşımı ele alınmış, eşliksiz koro için bestelediği “Koro İçin Beş Türkü” (1963-1964) albümündeki eserlerin incelemesi yapılarak koro icracılarına, koro şeflerine ve bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlamak ve kaynak oluşturmak hedeflenmiştir. Muammer Sun, ulusal koro repertuvarımızın gelişimine önemli katkılar sağlamış, yaşamı boyunca koro müziği ve koroların yaygınlaşması için çalışmalarda bulunmuş, koro eserleri ile geniş kitlelere ulaşmış bir bestecimizdir. Koro müziğine bu denli önemli katkıları olmuş bestecimizin eşliksiz koro müziklerinin incelendiği kapsamlı bir çalışmanın olmaması, bu alanda yapılacak bir çalışmanın ihtiyaç olduğu fikrini doğurmuş ve bu çalışmayı önemli kılmıştır. Araştırma sürecinde Sun’un, düşün hayatı ve koro müziğine verdiği önemin daha iyi anlaşılabilmesini sağlamak amacıyla, Sun hakkında yapılmış ulusal ve uluslararası çalışmalar için literatür taraması yapılmış, Sun’un yazdığı ve hakkında yazılmış çok sayıda kitap, bildiri, tez, sesli ve yazılı röportaj, makale ve bildiriye ulaşılmıştır. Betimsel tarama modeliyle gerçekleştirilen bu çalışmada, Sun’un en çok seslendirilen koro eserlerinden bir kısmını içeren “Koro için Beş Türkü”, döküman analizi ve müziksel analiz teknikleriyle incelenmiş, tüm eserler “konusu ve sözleri, armonik yapısı ve formu, ses gruplarının rolü ve icraya yönelik öneriler” alt başlıklarıyla ele alınmıştır. Bu çalışma sonucunda Muammer Sun’un koro eserlerinin çoğunluğunda olduğu gibi bu albümde de halk türkülerimizi işlediği, bu bağlamda eserlerin konusu ve sözlerinin halk kültürümüzü yansıttığı, armoni yapısına bakıldığında çoğunlukla Kemal İlerici’nin dörtlü armoni sisteminin ve karşı-ezgilerin kullanıldığı kontrapuntik yapının kullanıldığı, form açısından bakıldığında cümlelerin tekrar eden ezgilerden oluştuğu, melodik ağırlığın genelde tek bir partide toplanmadığı, eserin farklı bölümlerinde, farklı partilerce kullanıldığı, ses gruplarının rolüne bakıldığında vokal müziğin özelliklerine ve ses sınırlarına dikkat edildiği, prozodi kurallarına uyulduğu ve böylelikle herkesin kolayca anlayabileceği, karmaşadan uzak, sade ve açık bir bestecilik anlayışının benimsendiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Eşliksiz Koro, Koro İçin Beş Türkü, Koro Müziği, Muammer Sun

Kaynakça

• Aydın, Y. (2011). Müzik ve Düşün İnsanı, Eğitimci, Dost, Mentor. S. A. Sun içinde, Karnında Güneş Olan Adam
• Bayraktarkatal, E. (2011). Muammer Sun'un Müziği Hakkındaki Görüşleri. S. A. Sun içinde, Karnında Güneş Olan Adam Muammer Sun (s. 237-279). Ankara: Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
• Besom Buluşmaları-3 "Muammer Sun'un Düşünce Dünyası. (2020, Haziran 6). BESOM Derneği Youtube Kanalı: https://youtu.be/UL0RhRkL0JM (Erişim T. 12.4.2022).
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Değer, A. Ç. (2012). Çocuk Korolarının Eğitiminde Bir Yaklaşım Olarak Eğitsel Oyun Kullanımının Öğrencilerin Müziksel Erişi Düzeylerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Müzik Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Gütekin, M., & Kılıç, O. (2020, 04, 24). Meclis'in 100'üncü Yılında Çocuklara Armağanım. Nisan 09, 2022 tarihinde BirGün Gazetesi: https://www.birgun.net/haber/meclis-in-100-uncu-yilinda-cocuklara-armaganim-298009. (Erişim T. 9.4.2022).
• İlyasoğlu, E. (2011). Sun İle Bir Röportaj. S. A. Sun içinde, Karnında Güneş Olan Adam Muammer Sun (s. 280-282). Ankara : Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
• Kütahyalı, Ö. (2004). "Muammer Sun". T. Özakman içinde, İzmir Devlet Opera ve Balesi Deli Oğlan Müzikali (s. 9-14). İzmir: İzmir Devlet Opera ve Balesi Program Dergisi.
• Özerk, M. (2018). Muammer Sun'un Orkestra ve Oda Müziği Eserlerinde Obua Kullanımının Müzikal ve Teknik Açıdan İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Ensititüsü Üflemeli ve Vurmalı Çalgılar Anasanat Dalı. Ankara.
• Özsan, S. (2011). Bir Türkiye Sevdalısı: Muammer Sun. S. A. Sun içinde, Karnında Güneş Olan Adam Muammer Sun (s. 452). Ankara: Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
• Say, A. (2011). Muammer Sun'un Sanatçı Kimliği Üzerine. S. A. Sun içinde, Karnında Güneş Olan Adam Muammer Sun (s. 337-344). Ankara: Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
• Say, A. (2002). Müzik Sözlüğü. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları. Sun, M. (1969). Geleneksel Türk Sanat Müziği Öğretimi ve Sorunları. M. Sun içinde, Türkiye'nin Kültür-Müzik-Tiyatro Sorunları (Cilt 2, s. 154-172). Ankara: Ajans Türk Kültür Yayınları.
• Sun, M. (1969). Türkiye'nin Kültür Müzik Tiyatro Sorunları. Ankara: Ajanstürk Kültür Yayınları. Sun, M. (1977). Kır Çiçekleri 100 Türkü. Ankara: Evrensel Müzikevi.
• Sun, M. (1981). Okullar İçin Çoksesli Türküler 1. Defter Çocuk Koroları ve Gençlik Koroları İçin Hazırlanmış İki Sesli 20 Halk Türküsü. İstanbul: Çağdaş Müzik Yayınevi.
• Sun, M. (2009). Büyük Hedef ve Korolar Çalıştayı Üzerine. K. E. Derneği içinde, 2. Uluslararsı Koro Çalıştayı Koro Şefliği Kursu ve Seminerleri (s. 1-2). Ankara: Punto Ajans.
• Sun, M., & Katoğlu, M. (1993). Türk Kalarak Çağdaşlaşma - Türkiye'nin Kültür Sanat Sorunları. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Sun, S. A. (2011). Karnında Güneş Olan Adam "Muammer Sun". Ankara: Sevda-Cenap And Müzik Vakfı.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldız, D. (2011). Bestecimiz Muammer Sun Üzerine . S. A. Sun içinde, Karnında Güneş Olan Adam Muammer