PARA ARZI İLE ENFLASYON ARASINDAKİ NEDENSEL İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASINDA ÇAPRAZ KORELASYON ÇÖZÜMLEMESİ VE TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2000, Cilt: 16 Sayı: 1, 539 - 559, 01.12.2000

Ahmet Özmen

Öz

Enflasyon günümüzde Türkiye ekonomisinin en önemli sorunudur. Sorunun çözümü için ilgilenilmesi gereken değişkenlerin başında para arzı değişkeni gelir. Para arzı ile enflasyon arasında para arzından enflasyona, enflasyondan para arzına doğru tek yönlü veya bu iki değişken arasında karşılıklı ilişkinin bulunduğu yönünde hem çeşitli yaklaşimlar geliştirilmiş, hem de çözümleme sonuçları bulunmaktadır.
Enflasyon ve para arzı arasındaki nedensel ilişkinin açıklanabilmesi için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Bu çalışmada bu yöntemlerden birisi olan çapraz korelasyon fonksiyonu uygulanmıştır.
Ocak 1992-Haziran 1999 dönemine ilişkin aylık para arzı ve enflasyon zaman serileri kullanılarak yapılan çözümleme de %99 güven düzeyinde para arzı ile enflasyon arasında yönü enflasyondan para arzına doğru olan tek yönlü bir ilişki olduğu sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Para arzı, Türkiye, Matematiksel modeller, Enflasyon

Kaynakça

• A.ÖZMEN, M. ÖZER, S.TÜRKYILMAZ " Türkiye 'de ihracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedenselliğe ilişkin Bir Uygulama Denemesi," Marmara Üniversitesi Kurucu Rektörümüz Prof. Dr. Orhan OÖUZ 'a Armağan ,Marmara Üniversitesi Yayın No:640 İSTANBUL 1999.
• A.YÜCEL "Türkiye' de Para Politikası ve Fiyatlar" , Türkiye Ekonomisinin 50 Yılı Semineri, B.İ.T.İ.A: Yayın No:4, İstanbul, 1973
• B.B.Aghevli , Khan ,M.S." Goverment Deflcits and the lnflationary Process in Developing Countries", IMF Staff Papers, 25: (1978).
• B.L.BOWERMAN, R.T. O'CONNEL , Forecastıng and Tıme Serıes an Applıed Approach Thırd Edıtıon , Wadsworth 1993.
• B.HACIHASANOÖLU, "Türkiye'de Para Arzı ile Enflasyon Arasında Nedensellik ilişkisi," Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 2: 1, Sayı:l, 1983
• C.CHATFIELD, " The Analysis of Time Series, Theory and Practice" Chapman and Hall, London, 1975
• C.W.J. GRANGER, " Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods" Economertica, (37) , 1969
• E. ALKİN, " Para Arzındaki Değişmelerin Fiyatlar Üzerindeki Etkisi" , Türkiye Ticaret Odaları Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği, Özel Sektörün Finansman İhtiyaçları ve İzlenen Para Kredi Politikası ve Alınması Gereken Tedbirler. Ankara. 1975.
• E.GÖNENSAY, " Türkiye 'de Para ve Enflasyon" Bulgu. 2: 1978
• E.IŞIGIÇOK, Zaman Serilerinde Nedensellik Çözümlemesi Türkiye'de para Arzı ve Enflasyon Üzerinde Ampirik Bir Araştırma, Uludağ Üniversitesi Basım Evi 1994
• K.ATAÇ, "Türkiye' de Enflasyonun Nedenleri 1963-77", Hacettepa Üniversitesi İdari Bilimler Dergisi, 1: 1980
• N. GÜRSAKAL, "Rasyonel Bir Kavram Olarak Nedensellik ve Bu Kavrama Dayandırılan Bir Uygulama", Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , Cilt:VII, 1986
• N. KARACAN , "Az Gelişmiş Ülkelerde Para Arzı, Enflasyon ve Bilyüme: Teorik ve Ampirik Bir Araştırma" , Refıi şükrü Suvla' ya Armağan, İstanbul Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayın No:295, İstanbul 1971.
• P.NEWBOLD, " Causality Testing in Economics", Time Series Analysis: Theory and Practice 1, North Holland Publishing Company. 1982
• P.NEWBOLD, "Causality testing in Economics" , Time Series Analysis: Theory and Practice 1, North Holland Publishing Company, 1982
• R.C. NELSON , " Granger Causality and Natura/ Rate Hypothesis ", Journal ofMonetary Economics, 1982
• S.ÖKSÜZ, " Türkiye 'de Para ve Dış Denge" Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayını, ESKİŞEHİR 1980
• Y. AKYÜZ , Money and Intlation in Turkey 1950-1968, Ankara Üniversitesi SBF yayını, Ankara , 1973