ÖDÜNÇ VERİLEBİLİR FONLAR KURAMI VE FAİZ ORANLARI

Yıl 1993, Cilt: 11 Sayı: 1, 87 - 108, 30.06.1993

Gülten Demir

Öz

Faiz oranları, ekonomik birimlerin tüketim, birikim ve yatırım kararlarını etkileme yoluyla önemli işlevler üstlenen temel bir iktisadi değişkendir. Ülkemizde son yıllarda girişilen finansal serbestleştirme uygulamaları, faizlere geleneksel işlevlerinin ötesinde yeni işlevler yüklemiştir. Faiz oranları ile birikim ve yatırım ilişkilerini zayıflatıcı ve genellikle faiz oranlarını yükseltici etkiler taşıyan bu uygulamalar faiz oranlarını zaman zaman yatırımların getirisinin karşılayamayacağı düzeylere yükseltmiştir. Yüksek faizler ekonomide
önemli sıkıntılar yaratmış, bu faizlerle borçlanmak zorunda kalan kamu kesimi de sıkıntılardan payını almıştır. 1993 yılı başlarında hazine kamu barçlanma politikasında birtakım düzenlemelere gitmiştir. İç borçlanmada vadelerin uzatılması ve kamu finansmanının bankacılık kesimi dışına çekilmesiyle fon maliyetlerinin düşürülmesine yönelik düzenlemelerin kamu kesiminin fon talebini buna bağlı olarak da faiz oranlarını düşürmesi beklenmektedir.
Bu beklenti ödünç verilebilir fonlar talebindeki değişmeleriri faiz oranları ile ilişkilendirildiğini düşündürmektedir. Buradan hareketle çalışmamız faiz oranlarını düşürme çabalarını ödünç verilebilir fonlar kuramı çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Bu amaçla önce Klasik ve Keyrnesci faiz kurarnları ile klasik kuramın uzantısı olarak görülen ödünç verlebilir fonlar kuramına değinilmiştir. Daha sonra Türkiye'de ödünç verilebilir
fon arz ve talebinin kaynakları ile fon arz ve talebindeki gelişmelerin, faiz oranları ile ilişkisi incelenmiş böylece 1993 yılı başlarında faiz oranlarını düşürme çabalarınm, ödünç verilebilir fon arz ve talebindeki gelişmelerle ne ölçüde desteklendiği araştırılmıştır. Genel çerçevesi bu şekilde çizildiğinde. faiz oranlarındaki değişmelerin ekonomik etkileri ve faiz oranlarının gelecekteki düzeyine ilişkin öngörülerde bulunulması, çalışmanın kapsamı dışında kalmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Faiz Oranları, Ödünç Verilebilir Fonlar

Kaynakça

• AREN Sadun, İstihdam Para ve Faiz Politikası, İstanbul 1975.
• BORATAV Korkut, TÜRKCAN Ergun (Editörler), Türkiye'de Sanayileşmenin Yeni Boyutları ve KiTler. İstanbul 1993.
• CAPITAL Aylık Ekonomi Dergileri.
• ÇİLLER Tansu, ÇİZAKÇA Murat, Türk Finans Kesiminde Sorunlar ve Reform Önerileri, ıso Araştırma Dergisi Yay. No: 1987/7.
• ERGiN Feridun, Para ve Faiz Teorileri. İstanbul 1983.
• FRIEDMAN Milton, "Para Teorisinde Karşı Devrim", çev: Suat ÖKSÜZ, Para Teorisinde Devrim ve Karşı Devrim, Eskişehir 1983.
• İKTİSAT DERSLERİ, İ. Ü. İktisat Fakültesi Mezunları Cemiyeti Yayın Organı.
• İSO, 1993 Yılı Başında Türkiye Ekonomisi. İSO Aııaştırma Dairesi Yayın No. 1993 - 4.
• JAMES C. Van HORNE, Financial Market Rates and Flows, 3'üncü Baskı, Prentice- Hall, Ine., New Jersey, 1990.
• ÖNDER İ., TÜREL O., EKİNCİ N., SOMEL C., Türkiye'de Kamu Maliyesi, Finansal Yapı ve Politikalar, İstanbul 1993.
• ÖKSÜZ, Suat, Para Teori Politika Seçme Yazılar, Çeviri, Eskişehir 1983.
• PARASIZ İlker, Para Banka ve Finansal Piyasalar, Bursa 1992.
• TCMB Yıllık Raporlar 1991-1992.
• TCMB Üç Ayhk Bültenler.
• TCMB Aylık İstatistik Bültenleri.