ÇAĞDAŞ MUHASEBE ANLAYIŞI VE GELİŞMİŞ ÜLKELERDEKİ MUHASEBE UYGULAMALARI

Yıl 1991, Cilt: 9 Sayı: 1, 63 - 75, 30.06.1991

Hüseyin Özgen

Öz

Muhasebe, işletmelerin geçmiş dönemlerine ilişkin ticari, sınai ve ekonomik olayları birtakım belgelere dayanarak tespit ve kayıt etme tekniği olma niteliğini çoktan aşmış bulunmaktadır. Bugün muhasebe, aynı zamanda işletme yönetiminin ihtiyaç duyduğu, gerek işletme içi ve gerekse işletme dışı bilgileri derleyerek etüd eden, yorumlayan ve bunları kolay anlaşılabilen finansal tablo ya da raporlar halinde firma yöneticileri, pay sahipleri ve diğer işletme dışı grup ya dakişilere sunan bir dizi faaliyetlerden oluşmaktadır.
Bu yönüyle muhasebe, gelişmiş batı ülkelerinde, hem ülke ekonomisi ve hem de işletme yönetimi açısından ekonomik sistemin akışını düzenlibir şekilde sağlayan vazgeçilmez bir sistem olarak karşımıza çıkmaktadır.
Türkiye'de de ülke ekonomisinin büyük bir dinamizm kazanıp, sanayileşme ve dış pazarlara açılma konusunda önemli mesafelerin alınmış olması, muhasebeyi tıpkı gelişmiş ülkelerde olduğu gibi, bir yandan firma yöneticilerinin planlama, kontrol ve karar alma işlemlerinde bilgi kaynağı olarak yardımcı olan çok önemli bir yönetim aracı haline getirirken; diğer yandan da serbest piyasa ekonomisi içerisinde faaliyet gösteren ve yaşayanişletme dışı grup ya da kişiler için aydınlarıcı ve yol gösterici olma konusunda başlıca bilgi kaynağ;ı haline getirmiş bulunmaktadır. Tüm bu gelişmeler, muhasebenin ve dolayısıyla bu işi yapan meslek mensuplarının önemini artırmış ve muhasebecilik mesleğini toplumda geçerli mesleklerden birisi haline getirmiştir.
Bu çalışmada, gelişmiş batı ülkelerindeki muhasebe uygulamalan özellikle işletme yönctimluçısındanele alınarak genel hatlarıyla sunulacak ve analiz edilecektir. Bilindiği gibi, gelişmiş batı ülkelerindeki muhasebe uygulamaları çok geniş boyutlu olup, bunun ne bir sempozyum ve ne de böyle bir çalışmayla tümüyle ele alınması mümkündeğildir. Bu nedenle, bu ülkelerdeki muhasebe uygulamalarının sadece belirli bir kesiti, kısaca gelişmis ülkelerdeki muhasebe uygulamalarının yônetimle ilgili yönüne burada değinilecektir. Özellikle ABD'deki muhasebe uygulamalarının kapsam itibariyle nasıl ve hangi ölçüde yerine getirildiği takdim edilerek, ülkemizdeki mevcut muhasebe uygulamalarına yönelik bazı
tespit, değerlendirme ve öneriler yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe, Gelişmiş Ülkeler

Kaynakça

• Aysan, Mustafa A.: «Muhasebe Uzmanı ve Halka Karşı Sorumluluğu», Türkiye'deki Muhasebe Uzmanlığı Mesleği, Muhasebe Uzmanları Derneği Yayın No: 3, İstanbul 1974, s. 3-8.
• Brooks, J.P.: «Çeşitli Ülkelerdeki Bağımsız İşletme Dışı Denetim Sistemlerinin Fonksiyon ve İşleyiş Özellikleri», İşletmelerde Bağımsız Dış Denetim Semineri, Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları No: 3, Ankara 1985, s. 34-68.
• Carrisorı, R.H.: Manegerial Accounting, Business Publications, Inc., Texas 1977.
• Çakıcı, Latif: «Yeminli Mali Müşavirlik Mesleği ve Muhasebe Eğitimi » VIII. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayın No. 556, Ankara 1986, s. 3-28.
• Ervardar, Fehameddin: "neri Garp Memleketleri Anlayışı ile Serbest Hesap Mütehassıslığı Mesleğİ», Türkiye'deki Muhasebe Uzmanlığı , s. 27-35.
• Ferman, Cumhur: «Amerika Birleşik Devletlerinde Hesap UzmanIığı » Türkiye'deki Muhasebe Uzrnanlığı ...... , s. 88··102.
• Gaertner, ı.F. ve Cooper, S.K.: Financial Accounting, Prentice Hall, Inc., N.I. 1985.
• Grinaker, R.L. ve Barr, RB.: Auditing, R.D. Irwirı, Irıc., Illinois 1972.
• Horngren, C.T.: Introduction to Marıagement Accounting, Prentice Hall, Inc., N.I. 1981.
• Kaplan, Robert S., Advanced Managemerıt Accounting, Prentice Hall, Inc., N.I. 1982.
• Kell, W.G. ve Ziegler, R.E.: Modern Auditing, W.G. and Lamont, Boston, 1980.
• Muhasebe Uzmanları Derneği, «Muhasebe Uzmanlığının Önemi» Türkiye'de Muhasebe Uzrnarılığı ...... , s. 3-8.
• Muhasebe Uzmanları Derneği, «Batı ülkelerinde ve Türkiye'de Muhasebe Uzmanlığı», Türkiye'de Muhasebe Uzmanlığı , s. 43-61.
• Peker, Alparslan: Modern Yönetim Muhasebesi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayın No: 53, İstanbul, 1988.
• Şanlı, çetin: «Ekonomik Gelişmeler ışığında Muhasebe Uzrnanlığı Mesleğinin Artan Önemi ve Önceliği», V. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyurnu, Marmara Üniversitesi Yayını, İstanbul 1983, s. 9-15.
• Tuan, A. Kadir: Yönetim Muhasebesi, Adana 1979.
• Uman, Nuri: «Bağımsız İşletme Dışı Denetiminin Ekonomilerdeki Özellikle Sermaye Piyasalarındaki Rolü ve Önemi, İşletmelerde Denetim Semineri, Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları No: 3, Ankara 1985, s. 15-33.