KIYMETLİ MADENLERİN BİRBİRLERİYLE İLİŞKİSİ: ASİMETRİK NEDENSELLİK

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 28 - 37, 26.03.2020

Ayşe Açacak Elf Gülsar Ekrem Meriç

Öz

Kıymetli madenler doğada çok az bulunan, insanlar tarafından tasarruf aracı olarak kullanılan bir emtia çeşididir. Kıymetli madenler içerisinde işlem hacmi en fazla olan altın, platin ve gümüştür. Toplum tarafından en çok bilinen madenlerden olan altın, yatırımcılar tarafından da en çok tercih edilen yatırım aracıdır. 1980’li yıllardan sonra küreselleşmenin artmasıyla ülkeler arası ticaret hacmi ve buna bağlı olarak kıymetli madenlere olan talep de artmıştır. Portföyünü çeşitlendirmek isteyen yatırımcılar son zamanlarda kıymetli taşlara yönelmiş ve portföylerin de yer vererek kazanç elde etmişlerdir. Ülkelerin büyümelerinde önemli katkıları olan madenlerin ithalat ve ihracat gibi ekonomik göstergeler üzerinde de etkileri bulunmaktadır. Altın, gümüş, paladyum gibi madenlerin fiyatlarında meydana gelen değişiklikler ülkelerin dış ticaret gücünü de etkilemektedir.
Çalışmanın amacı 08.09.2009-12.02.2019 tarihleri arasındaki haftalık verileri kullanarak kıymetli madenlerden olan altın, gümüş, iridyum, osmiyum, paladyum, platin, renyum, rodyum ve rutenyumun aralarındaki ilişkilerin Granger ve asimetrik nedensellik modelleri kullanılarak analiz edilmesidir. Çalışmada kıymetli madenlerin arasında nedensellik olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kıymetli madenler, Emtialar, Granger Nedensellik Testi, Hatemi-J asimetrik nedensellik modeli

Kaynakça

• Aksoy, M., Topcu, N. (2013), Altın İle Hisse Senedi ve Enflasyon Arasındaki İlişki, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1), 59-78. Avcı, Ö. (2015), Petrol Fiyatlarının Hisse Senedi Piyasasına Etkisi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 27-34. Cingöz, F., Kendirli, S. (2019), Altın Fiyatları, Döviz Kuru ve Borsa İstanbul Arasındaki İlişki, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 545-554. Çelik, İ, Özdemir, A., Gürsoy, S., Ünlü, H. (2018), Gelişmekte Olan Hisse Senedi Piyasaları İle Kıymetli Madenler Arasındaki Getiri ve Volatilite Yayılımı, Ege Akademik Bakış, 18(2), 217-230. Çelik, İ., Akkuş, H., Gülcan, N. (2019), Emtia Piyasalarında Rasyonel Balonlar ve Volatilite Yayılımlarının Araştırılması: Değerli Metallerden Kanıtlar, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(3), 937-951. Çetinkaya, M., Yenice, S. (2017), Terörizm Temalı Haberlerin Kıymetli Maden Piyasaları Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul A.Ş. Kiymetli Maden ve Kıymetli Taşlar Piyasası Üzerine Bir Uygulama, İşletme Araştırma Dergisi, 9(1), 45-60 Elmas, B., Polat, M. (2013), Gümüş Fiyatları ve Dow Jones Endeksi’nin Altın Fiyatlarına Etkisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(6), 33-4 Gazel, S. (2018), Değerli Metaller ve Makroekonomik Değişkenler: Türkiye İçin Bir Fourier Eşbütünleşme Testi Uygulaması, Yönetim ve Ekonomi, 25(2), 527-542. Göçer, Ş., Deniz, M., Bursal, M. (2019), Türkiye’de Dış Ticaret Hadlerinin Altın, Gümüş, Dolar, Petrol ve Doğalgaz Fiyatlarıyla İlişkisi: Eşbütünleşme Analizi, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(20), 191-203. Gültekin, Ö., Hayat, E. (2016), Altın Fiyatını Etkileyen Faktörlerin VAR Modeli İle Analizi: 2005-2015 Dönemi, Ege Akademik Bakış, 16(4), 611-625. Kamışlı, M., Kamışlı, S., Temizel, F. (2017), Emtia Fiyatları Birbirlerini Etkiler mi? Asimetrik Frekans Nedensellik Analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(5), 1079-1093. Kayral, İ. (2017), Koşullu Değişen Varyans Modelleri İle Türkiye Altın Piyasası Endeksi Volatilitelerinin Tahmin Edilmesi, Yönetim ve Ekonomi Araştırma Dergisi, 15(2), 163-181. Moralı, T., Uyar, U. (2018), Kıymetli Metaller Piyasasının Fraktal Analizi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2203-2218.