KAMU YÖNETİMİ PERSPEKTİFİNDEN OTONOM ARAÇ TEKNOLOJİSİ

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 2, 364 - 386, 29.06.2023

Oğuzhan Gürsoy

https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1148589

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojileri alanlarında yaşanan hızlı değişim ve dönüşüm dalgası hareketlilik çeşitlerini de etkilemiştir. Bu çalışma ile sürücüsüz araç teknolojisinin kamu politikası alanındaki sınırlarının saptanması; aktörlerinin ve market büyüklüğünün incelenmesi; kentsel alanlarda karşılaşılan ölümlü kaza, trafik kaynaklı sera gazı emisyonu vb. olumsuzlukların azaltılmasına araç olup olamayacağı; sebep olacağı makineleşme sebebiyle karşılaşılabilecek hukuki sorunların neler olduğu ve olumlu-olumsuz dışsallıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Otonom araç teknolojisinin yaygınlaşması ile gözetim, mahremiyet, veri güvenliği, siber saldırı ve otonom saldırı taktiği geliştirilmesi gibi potansiyel güvenlik sorunları gündeme gelmektedir. Bu güvenlik sorunlarının yanı sıra otonom araçların taraf olduğu kazalardaki hukuki durum ve otonom araçların olası kaza durumunda alacağı yapay zekâ destekli kararlar ahlaki açıdan tartışılmaktadır. Bu çalışmada, güncel hukuki ve ahlaki ikilemler ışığında söz konusu teknolojiye ilişkin kamu politikalarının neler olabileceğinin saptanması amacıyla, Alman Otonom Sürüş Etik Komisyonu tarafından otonom araç teknolojisine yönelik standart bir etik anlayış ortaya koyan yirmi maddelik ilkeler bütününe yer verilmiştir. Zira dünyadaki öncü çalışmalardan birisi olan bu etik kodlama çalışması, otonom araç sistemlerinin geliştirilmesi sürecinde dikkate alınması gerekenleri düzenlemektedir. Kamu sektörüne düşen sorumlulukların özeti niteliğindeki etik kodlama çalışmasından yola çıkılarak çalışmanın sonuç bölümünde Türkiye için öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Otonom Araç, Sürücüsüz Araç, Teknoloji, Kamu Politikası, Etik

Teşekkür

Bu makale, Hacettepe Üniversitesi bünyesindeki KAY769 kodlu “Bilgi ve İletişim Teknolojileri Politikaları” dersi kapsamında hazırlanmıştır. Desteği ve yönlendiriciliği sebebiyle Prof. Dr. Mete YILDIZ’a teşekkür ederim

AUTONOMOUS VEHICLE TECHNOLOGY FROM A PUBLIC ADMINISTRATION PERSPECTIVE

Öz

The wave of rapid change and transformation in the fields of information and communication technologies has also affected the types of mobility. This study determines the limits of driverless vehicle technology in the field of public policy; analysis of its actors and market size; fatal accidents in urban areas, greenhouse gas emissions from traffic, and problems similar to them. Whether it can be a tool to reduce negatives; It is aimed to determine the legal problems that may be encountered due to the mechanization that it will cause and its positive and negative externalities. With the widespread use of autonomous vehicle technology, potential security problems such as surveillance, privacy, data security, cyber attack and the development of autonomous attack tactics come to the fore. In addition to these safety problems, the legal situation in accidents involving autonomous vehicles and the artificial intelligence-supported decisions that autonomous vehicles will take in case of a possible accident are morally discussed. In this study, to determine what public policies regarding the technology in question might be in the light of current legal and moral dilemmas, the German Ethics Commission on Automated and Interconnected Driving has been mentioned twenty-item principles that reveal a common ethical understanding of autonomous vehicle technology. Because this ethical coding study, which is one of the pioneering studies in the world, regulates what should be considered in the development of autonomous vehicle systems. In the conclusion part of the study, recommendations for Türkiye have been developed based on the ethical coding, which is a summary of the responsibilities of the public sector.

Anahtar Kelimeler

Autonomous Vehicle, Driverless Vehicle, Technology, Public Policy, Ethics

Kaynakça

• Achtes Gesetz zur Änderung des Straßenverkehrsgesetzes. (Haziran 2017). BGBI. I S. 1648 (Nr. 38). https://www.bgbl.de/xaver/bgbl/start.xav#__bgbl__%2F%2F*%5B%40attr_id%3D%27bgbl117s1648.pdf%27%5D__1675703540310 (Erişim tarihi: 02.02.2023).
• Ajuntament de Barcelona. (Ekim 2014). Pla De Mobilitat Urbana de Barcelona PMU 2013-2018. https://ajuntament.barcelona.cat/ecologiaurbana/sites/default/files/PMU_Sintesi_Catala.pdf (Erişim tarihi: 01.02.2023).
• Ajuntament de Barcelona. (t.y.). New Urban Mobility Plan for 2019-2024, https://www.barcelona.cat/mobilitat/en/news-and-documents/new-urban-mobility-plan-2019-2024 (Erişim tarihi: 01.02.2023).
• Anderson, J. M., Kalra, N., Stanley, K. D., Sorensen, P., Samaras, C. and Oluwatola, T. A. (2016). Autonomous Vehicle Technology: A Guide for Policymakers. Santa Monica: RAND Corporation.
• Bagloee, S. A., Tavana, M., Asadi, M., & Oliver, T. (2016). Autonomous vehicles: Challenges, opportunities, and future implications for transportation policies. Journal of Modern Transportation, 24(4), 284–303.
• City of Vienna. (2015). STEP 2025: Urban Mobility Plan Vienna, https://www.wien.gv.at/stadtentwicklung/studien/pdf/b008444.pdf (Erişim tarihi: 01.02.2023).
• Cochran, C. L. & Malone, E.F. (2014). Public Policy: Perspectives and Choices. Boulder, Colorado: Lynne Rienner Publishers.
• Czech, P., Turoń, K., & Barcik, J. (2018). Autonomous vehicles: Basic issues. Scientific Journal of Silesian University of Technology. Series Transport, 100, 15-22.
• European Parliament (2015). Ten technologies which could change our lives (Rapor No: PE 527.417). Brüksel. GlobeNewswire. (6 Mayıs 2022). Autonomous vehicle global report 2022 featuring key players - BMW, Ford, General Motors, Tesla and Volkswagen. https://www.globenewswire.com/en/news-release/2022/05/06/2437634/28124/en/Autonomous-Vehicle-Global-Report-2022-Featuring-Key-Players-BMW-Ford-General-Motors-Tesla-and-Volkswagen.html (Erişim tarihi: 10.07.2022).
• Goodall, N. J. (2014). Ethical decision making during automated vehicle crashes. Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, 2424(1), 58–65.
• Gürsoy, O. (2019). Akıllı kent yaklaşımı ve Türkiye’deki büyükşehirler için uygulama imkânları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürsoy, O., & Ömürgönülşen, U. (2019). Akıllı kent bileşeni olarak “akıllı vatandaş” bağlamında bir test sahası olarak üniversite kampüsleri. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(1), 19-28.
• Gürsoy, O., & Ömürgönülşen, U. (2020). Yeni Teknolojiler ve Yerel Hizmetlere Yansımaları. C. Babaoğlu, L. Memiş, & O. Erdoğan (Ed.). Yerel Yönetimlerde Teknoloji ve Katılım içinde (s. 17-50). Ankara: Orion.
• Howard, D., & Dai, D. (2013). Public perceptions of self-driving cars: The case of Berkeley, California. 93rd Annual Meeting of the Transportation Research Board.
• Kennerly, E. (2017). Reducing traffic deaths. CQ Researcher, 27(7), 145-168.
• Khurana, A., & Rajpoot, S. (2018). Autonomous car future of driverless car or self driving car. International Journal of Electrical, Electronics and Data Communication, 6(4), 36-37.
• Kriebitz, A., Max, R., & Lütge, C. (2022). The German act on autonomous driving: Why ethics still matters. Philosophy & Technology, 35(2), 1-13.
• Levinson, D. (29 Haziran 2017). On the differences between autonomous, automated, self-driving, and driverless cars. https://transportist.org/2017/06/29/on-the-differences-between-autonomous-automated-self-driving-and-driverless-cars/ (Erişim tarihi: 01.07.2022).
• Lin, P. (8 Ekim 2013). The ethics of autonomous cars. https://www.theatlantic.com/technology/archive/2013/10/the-ethics-of-autonomous-cars/280360/ (Erişim tarihi: 11.06.2022).
• Litman, T. (20 Temmuz 2022). Autonomous vehicle implementation predictions implications for transport planning. https://www.vtpi.org/avip.pdf (Erişim tarihi: 20.07.2022).
• Luetge, C. (2017). The German ethics code for automated and connected driving. Philosophy & Technology, 30(4), 547–558.
• Machado, J.P.S. (2019). Self-guided vehicles impacts in supply chain. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Carcavelos: Nova School of Business & Economics.
• Moriarty, P., & Wang, S.J. (2017). Could automated vehicles reduce transport energy?. Energy Procedia, 142, 2109–2113.
• Müller, V. C. (30 Nisan 2020). Ethics of artificial intelligence and robotics. https://plato.stanford.edu/entries/ethics-ai/#ManiBeha (Erişim tarihi: 07.06.2022). NHTSA. (10 Nisan 2020). Coronavirus: Innovative automotive technologies. https://www.nhtsa.gov/coronavirus-resources-nhtsa/coronavirus-innovative-automotive-technologies (Erişim tarihi: 07.06.2022).
• Ondrus, J., Kolla, E., Vertal, P., & Saric, Z. (2020). How do autonomous cars work?, Transportation Research Procedia, 44, 226–233.
• Ornes, S. (2019). Self driving car. CQR - CQ Press Library, 29(5), 1-27.
• Pakusch, C., Stevens, G., Boden, A., & Bossauer, P. (2018). Unintended effects of autonomous driving: A study on mobility preferences in the future. Sustainability, 10, 1-22.
• Ross, C., & Guhathakara, S. (2017). Autonomous vehicles and energy impacts: A scenario analysis. Energy Procedia, 143, 47-52.
• Ruttloff, M. (2017). New legal rules on automated driving (Rapor No: Gleiss Lutz 13147). Berlin.
• Statista (3 Mayıs 2021a). Projected number of autonomous cars globally from 2019 to 2024. https://www.statista.com/statistics/1230664/projected-number-autonomous-cars-worldwide/ (Erişim tarihi: 05.06.2022).
• Statista (22 Nisan 2021b). Projected sales of autonomous vehicles worldwide from 2019 to 2030. https://www.statista.com/statistics/1230733/projected-sales-autonomous-vehiclesworldwide/#:~:text=Sales%20of%20autonomous%20vehicles%20are,of%20around%2058%20million%20units. (Erişim tarihi: 05.06.2022).
• Şahin, A.D. (2020). Otonom araçların hukuki sorumluluğunun türk ve alman hukuku kapsamında değerlendirilmesi. Suç ve Ceza, 4, 998-999.
• Thomas, E., McCrudden, C., Wharton, Z., & Behera, A. (2015). The perception of autonomous vehicles by the modern society: A survey. IET Research Journals, 1-12.
• Thinktech. (8 Ekim 2018). Sürücüsüz Otomobiller: Hangi Ülke Ne Yapıyor?. https://thinktech.stm.com.tr/tr/surucusuz-otomobiller-hangi-ulke-ne-yapiyor (Erişim tarihi: 06.02.2022).
• Tuffley, D. (3 Eylül 2017). At last! The world’s first ethical guidelines for driverless cars. the conversation. https://theconversation.com/at-last-the-worlds-first-ethical-guidelines-for-driverless-cars-83227 (Erişim tarihi: 20.06.2022).
• Yiğit, M. (2020). Otonom Araçlar ve Otonom Araçlarla İlgili Uluslararası Düzenlemeler (MFV & YIGIT Law Office). İstanbul