KADINLARIN JİNEKOLOJİK KANSERLERE YÖNELİK FARKINDALIKLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: DENİZLİ İLİ ÖRNEĞİ*

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 20 - 29, 19.11.2024

Melike Karabaş , Ayden Çoban

Öz

Amaç: Araştırma kadınların jinekolojik kanserlere yönelik
farkındalıklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma analitik-kesitsel olarak, Aralık
2020-Aralık 2021 tarihleri arasında, Denizli il merkezine bağlı
65 adet Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı olan 20-65 yaşları
arasındaki 650 kadınla yürütülmüştür. Araştırmanın verileri
Tanıtıcı Bilgi Formu ve Jinekolojik Kanserler Farkındalık Ölçeği
kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verileri Statistical Package
For Social Science (SPSS) 25.0 paket programı ile analiz
edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı
istatistikler, değişkenlerin karşılaştırılmasında Pearson ki-kare,
Mann Whitney U, One Way ANOVA ve Kruskal Wallis testleri ile
post-hoc analizinde Bonferroni testi kullanılmıştır.
Bulgular: Kadınların yaş ortalaması 41,06±12,15, %37,80’i
ilkokul mezunu, %57,70’i bir işte çalışmaktadır. Jinekolojik
Kanserler Farkındalık Ölçeği toplam puan ortalaması
158,34±16,84, “Jinekolojik Kanserlerde Erken Tanı ve Bilgi
Farkındalığı” alt ölçek puan ortalaması 17,30±2,09, “Jinekolojik
Kanser Riskleri Farkındalığı” alt ölçek puan ortalaması
29,97±4,93, “Jinekolojik Kanserlerden Korunma Farkındalığı”
alt ölçek puan ortalaması 23,80±3,32, “Jinekolojik Kanserlerde
Rutin Kontrol ve Ciddi Hastalık Algısı Farkındalığı” alt ölçek puan
ortalaması 87,28±12,10 olarak bulunmuştur. Kadınların
jinekolojik kanserlere yönelik farkındalıklarını yaş, eğitim,
çalışma durumu, sosyal güvence, gebelik sayısı, menopoz
durumu, kanserlere ilişkin bilgi sahibi olması, tarama testi
yaptırma durumunun etkilediği tespit edilmiştir (p<0,05).
Sonuç: Bu çalışmadaki kadınların jinekolojik kanserlere yönelik
farkındalıklarının sosyo-demografik ve jinekolojik-obstetrik özelliklerinden etkilendiği tespit edilmiştir. Kadınların jinekolojik kanserlere yönelik farkındalığını artırmak için
toplumdaki kadınların statüsünün artırılması ve sağlıklı yaşama
yönelik davranışların kazandırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ebe, Farkındalık, Jinekolojik kanser, Kadın, kanser tarama

Kaynakça

• 1- T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (HSGM). THSK Kanser Daire Başkanlığı (2021). Türkiye Kanser İstatistikleri 2017, Ankara, 2021 ://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-istatistikleri/yillar/2017-turkiye-kanser-i-statistikleri.html (Erişim Tarihi:15.07.2023)
• 2- T.C. Sağlık Bakanlığı. (2022). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2020. Ankara https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/43399,siy2020-tur- 26052022pdf.pdf?0 (Erişim Tarihi:15.07.2023)
• 3- Erdem SS, Parlar RE, Obeidin VA, Şahin U. (2017). Skov-3 over kanseri hücre hattında fotodinamik terapi uygulaması. Haydarpaşa Numune Medical Journal, 57(3), 119–24. https://hdl.handle.net/20.500.12511/334.
• 4- Ismail H, Rafiq S, Shakoor S, Karim MT, Raheel R. (2017). Assessing the role of education ın adult women's knowledge and awareness of human papillomavirus and human papillomavirus vaccine. Journal of Ayub Medical College Abbottabad, 29(1), 128-131.