İslami İyi Oluş, Psikolojik İyi Oluş ve Sosyal Medya Tutumu İlişkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Nicel Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 305 - 335, 30.08.2024

Rabia Sümeyye Aykan

https://doi.org/10.18506/anemon.1231032

Öz

Popüler yeni iletişim araçlarından sosyal medya, bireyi birçok yönden etkisi altına alırken onun kendini İslamî ve psikolojik olarak iyi hissedişini de etkileyebilmektedir. Bu çalışma ile üniversite öğrencilerinin İslami iyi oluşları, psikolojik iyi oluşları ve sosyal medya tutumlarının yaş, cinsiyet, fakülte türü, sınıf, akademik başarı durumu, anne/baba eğitim durumu, sosyo-ekonomik durum ve dini bilgi düzeyi değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediği ve İslami iyi oluşları, psikolojik iyi oluşları ve sosyal medya tutumları arasındaki ilişkinin varlığının tespit edilmesi hedeflenmektedir. Araştırma, betimsel tarama modeli ile anket tekniğinin kullanıldığı bir saha araştırmasıdır. Örneklem, Muş Alparslan Üniversitesi'nde öğrenim gören yaşları 18 ile 32 arasında değişen 400 öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, "İslami İyi Oluş Ölçeği", "PERMA Ölçeği" ve "Sosyal Medya Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; İslami iyi oluş düzeylerinin akademik başarı durumu, sosyo-ekonomik durum ve dini bilgi düzeyi arasında, psikolojik iyi oluş düzeylerinin yaş, hayatın büyük kısmının geçirildiği yer, akademik başarı durumu, sosyo-ekonomik durum ve dini bilgi düzeyi arasında anlamlı ilişki bulunmaktadır. Sosyal medya tutumu ile demografik faktörler arasında anlamlı ilişki görülmemektedir. Ayrıca İslami iyi oluş ile psikolojik iyi oluş arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiş, İslami iyi oluş ve psikolojik iyi oluş ile genel sosyal medyaya yönelik tutum arasında anlamlı bir ilişki görülmemektedir. Sosyal medya tutumunun alt faktörlerinden sosyal yetkinlik ile İslami iyi oluş arasında orta düzeyde pozitif, Psikolojik iyi oluşun alt faktörlerinden olumlu ilişkiler ile yüksek düzeyde pozitif, anlam ile orta düzeyde pozitif, öğretmenlerle ilişki ile bağlanma arasında orta düzeyde negatif anlamlı ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, İslami İyi Oluş, Psikolojik İyi Oluş, Sosyal Medya Tutumu, Psychology of Religion, Islamic Well-Being, Psychological Well-Being, Social Media Attitude

The Relationship Between Islamic Well-Being, Psychological Well-Being and Social Media Attitude: A Quantitative Study on University Students

Öz

Social media, which is one of the popular new communication tools, can affect the individual in many ways, while also affecting his Islamic and psychological well-being. In this study, it was investigated whether the Islamic well-being, psychological well-being and social media attitudes of university students differ according to the variables of age, gender, faculty type, class, academic achievement, parental education level, socio-economic status and religious knowledge level. It is aimed to determine the existence of the relationship between Islamic well-being, psychological well-being and social media attitudes. The research is a field study in which descriptive survey model and survey technique are used. The sample consists of 400 students aged between 18 and 32 studying at Muş Alparslan University. Personal information form, "Islamic Well-Being Scale", "PERMA Scale" and "Social Media Attitude Scale" were used as data collection tools. According to the research results; There is a significant relationship between the academic achievement, socio-economic status and religious knowledge level of the Islamic well-being levels, and the psychological well-being levels between the age, the place where most of the life is spent, the academic achievement status, the socio-economic status and the level of religious knowledge. There is no significant relationship between social media attitude and demographic factors. In addition, a positive and significant relationship has been determined between Islamic well-being and psychological well-being, and there is no significant relationship between Islamic well-being and psychological well-being and attitude towards general social media. There was a moderately positive relationship between social competence and Islamic well-being, one of the sub-factors of social media attitude, a high-level positive relationship with a positive relationship from one of the sub-factors of psychological well-being, and a moderately positive relationship with meaning. In addition, a moderately negative significant relationship was found between the relationship with teachers and attachment.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion, Islamic Well-Being, Psychological Well-Being, Social Media Attitude

Kaynakça

• Acar, H. (2014a). Manevi İyi Oluş ile Dindarlık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Değerlendirme. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 391-412.
• Acar, H. (2014b). Kur’an Kurslarına Devam Eden Kadınlar Arasında Dindarlık Biçimleri, Dini Başa Çıkma Faaliyetleri ve Psikolojik İyilik Halleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Akgül, M. (2004). Yaşlılık ve Dindarlık Dindarlık, Hayattan Zevk Alma ve Mutluluk İlişkisi- Konya Huzurevi Örneği. Dini Araştırmalar, 7(19).
• Aksak, M. (2017). Farklı Lise Türlerine Devam Eden Lise Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumları ile Yalnızlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aksoy, S. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığının, Sosyal Kaygı ve Kişisel İyi Oluş ile Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aküzüm, C. & Saraçoğlu, M. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), 803-817.
• Ali̇can, C. & Saban, A. (2013). Ortaokul ve Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sosyal Medya Kullanımına İlişkin Tutumları: Ürgüp Örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(35), 1-14.
• Altınay Bor, H. (2018). Ergenlerde Sosyal Medyaya Yönelik Tutum, Sosyal Medya Kullanımında Gelişmeleri Kaçırma Korkusu ve Sosyal Kaygı Arasındaki İlişkiler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Anlı, G. (2011). Kendini Sabotaj ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Apaydın, H. (2001). Kişilik Özelliklerinin Dini Tutum ve Davranışlara Etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Apaydın, H. (2003). İbadet Psikolojisi. Tabula Rasa-Felsefe&Teoloji-, 3(9), 181-198.
• Argın, F. S. (2013). Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi: Çekmeköy Örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• As, M. (2015). Bir Öğrenci Yurdunda Kalan Üniversite Öğrencilerindeki İnternet Bağımlılığı ile Beck Depresyon Ölçeği Arasındaki İlişki. Konuralp Medical Journal, 7(1), 6-14.
• Aslan Efe, H. (2017). Fen Alanları Öğretmen Adaylarının Sosyal Medyaya Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 191-213.
• Atalay, R. (2014). Lise Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumları ile Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyleri Arasındaki İlişki (Bahçelievler İlçesi Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ateş, B. (2016). Üniversite Öğrencilerinde Akademik Başarının Yordayıcısı Olarak Psikolojik Iyi Oluş ve Sosyal Yetkinlik. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1203-1214.
• Avcı, D. (2009). Öğrenilmiş İyimserlik Eğitim Programının 9. ve 10. Sınıf Öğrencilerinin İyimserlik Düzeylerine Etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ayhan, H. (2019). Di̇ni̇ Tutumun Adalete Duyarlılık, Ahlaki̇ Yürekli̇li̇k ve Psi̇koloji̇k İyi̇ Oluş Üzeri̇ne Etki̇si̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Ayten, A. (2010). Empati ve Din. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Balcı, F. (2011). Psikolojik ve Öznel İyi Olma Hali ile Dinî İnançlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Baş, A. U., Soysal, F. S. Ö. & Aysan, F. (2016). Üniversite Öğrencilerinde Problemli İnternet Kullanımının Psikolojik İyi-Oluş ve Sosyal Destek ile İlişkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1035-1046.
• Baynal, F. (2020). Mutluluk Kavramının Felsefi, Psikolojik ve Dini Açıdan İncelenmesi. Darulfunun İlahiyat, 31(2), 247-274.
• Bayraktar, D. M., Hopcan, E. P. & Hopcan, S. (2013). Adoption of Social Networks and Loneliness Situations of Candidate Teachers. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, (20), 35-45.
• Baytemir, K. (2006). İlköğretim İkinci Kademe Öğretmen Adaylarının Bazı Demografik Özelliklerine ve Algıladıkları Sosyal Destek Düzeylerine İnternet Kullanma Amaçlarının İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bayyiğit, M. (1989). Üniversite Gençliğinin Dini İnanç Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Selçuk Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Anket Uygulaması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Bedir, A. (2016). Sosyal Medya Kullanımının Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarına ve Tutumlarına Etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Bi̇çer, İ., Çavmak, D., Deni̇z, D. & Özal, M. (2021). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Başarı Yönelimlerinin İyi Oluş Modeli (PERMA) ile İlişkisi. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 3(2), 102-109.
• Butler, J. & Kern, M. L. (2016). The PERMA-Profiler: A brief multidimensional measure of flourishing. International Journal of Wellbeing, 6(3), 1-48.
• Cenkseven, F. (2004). Üniversite Öğrencilerinde Öznel ve Psikolojik Iyi Olmanın Yordayıcılarının İncelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Cerrah, L. (2021). Kırsal Kesi̇mde Di̇ndarlık ve Sosyal Medya Kullanımı (Gi̇resun İli̇ Fındıklı Köyü Örneği). Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 26(51), 90-115.
• Ceylan, U. E. (2018). Ölümlülük Bi̇li̇nci̇ni̇n Di̇ni̇ Başa Çikma, Tanrı Algısı, Ölüm Kaygısı ve Psi̇koloji̇k İyi̇ Olma ile İli̇şki̇si̇. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Cirhinlioğlu, F. G. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Utanç Eğilimi, Dini Yönelimler, Benlik Kurguları ve Psikolojik Iyilik Hali Arasındaki Ilişkiler. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Cirhinlioğlu, Z., Ok, Ü. & Cirhinlioğlu, F. G. (2013). Modernite, Dindarlık ve Ruh Sağlığı. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Civelek, H. (2019). Batı Karadeni̇z Bölgesi̇nde Sosyal Medya Bağımlılığının Kişi̇sel İyi̇ Oluş ile İli̇şki̇si̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çağır, G. & Gürgan, U. (2010). Li̇se ve Üni̇versi̇te Öğrenci̇leri̇ni̇n Problemli̇ İnternet Kullanım Düzeyleri̇ ile Algılanan İyi̇li̇k Halleri̇ ve Yalnızlık Düzeyleri̇ Arasındaki̇ İli̇şki̇. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24), 70-85.
• Çap, E. (2017). Lise Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumları ile Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çiçek, T. (2018). Güzel Sanatlar Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 992-1018.
• Çoban, R. (2013). Li̇se Öğrenci̇leri̇nde Di̇ndarlık ve Sanal Bağımlılık Arasındaki̇ İli̇şki̇ Üzeri̇ne Bi̇r Araştırma (Burdur Gölhi̇sar Örneği̇). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Değirmenci, G. (2020). Sosyal Medya Kullanan Kadınlarda Sosyal Görünüş Kaygısı ile Psi̇koloji̇k İyi̇ Oluş İli̇şki̇si̇ni̇n İncelenmesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Demirci, İ. (2012). Öğretmen Adaylarının Öz Bilgi ve Psikolojik İyi Olma Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Demirci, İ., Ekşi, H., Dinçer, D. & Kardaş, S. (2017). Beş boyutlu iyi oluş modeli: PERMA Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği, The Journal of Happiness & Well-Being, 5(1), 60-77.
• Deni̇z, L. & Gürültü, E. (2018). Lise Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(2), 355-367.
• Deri̇n, S. & Bi̇lge, F. (2016). Ergenlerde İnternet Bağımlılığı ve Öznel İyi Oluş Düzeyi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 6(46), 35-51.
• Doğan, M. (2014). Di̇ndarlık Sabır ve Psi̇koloji̇k İyi̇ Olma Arasındaki̇ İli̇şki̇ler. (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Doğan, U. & Karakuş, Y. (2016). Lise Öğrencilerinin Sosyal Ağ Sitleri Kullanımının Yordayıcısı Olarak Yalnızlık. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 57-71.
• Eğilmez, H. O. (2020). Spor Bilimleri, İlahiyat ve M&zik Eğitimi Öğrencilerinin İyi Oluş Durumlarının Karşılaştırılması. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(04), 297-310.
• Ekşioğlu, H. (2011). İnanç ve Dünya Görüşüne Sahip Olma Tarzlarıyla Psikolojik İyi olma Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• el-Azayem, G. A. & Hedayat- Diba, Z. (1994). The Psychological Aspects of Islam: Basic Principles of Islam and Their Psychological Corollary. The International Journal for the Psychology of Religion, 4(1), 41-50.
• el-Attas, N. (2011). İslam’da Mutluluğun Anlamı ve Tecrübesi̇. KADER Kelam Araştırmaları Dergisi, 9(2), 219-238.
• Eni, Ş. (2017). Lise Öğrenci̇leri̇ni̇n Sosyal Medya Kullanma Sıklığının Yalnızlık Algılarına Etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erbaşlar, G. (2013). Sosyal medyada mısınız? A-sosyal medyada mısınız? Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Erdoğan, E. (2014). Tanrı Algısı, Di̇ni̇ Yöneli̇m Bi̇çi̇mleri̇ ve Di̇ndarlığın Psi̇kolojik Dayanıklılıkla İli̇şki̇si̇. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Eryılmaz, A. (2015). Investigation of the relations between religious activities and subjective well-being of high school students. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri/Educational Sciences: Theory & Practice, 15(2), 433-444.
• Eryılmaz, A. & Kula, N. (2020). An Investigation of Islamic Well-Being and Mental Health. Journal of Religion and Health, 59(2), 1096-1114.
• Esen, E. & Siyez, D. M. (2011). Ergenlerde İnternet Bağımlılığını Yordayan Psiko-sosyal Değişkenlerin İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 127-138.
• Gediksiz, E. (2013). Alçakgönüllülük ile Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Gencer, N. (2019). Dindarlık Öznel İyi Oluşu Etkiler Mi? Hemodiyaliz (HD) Hastaları Üzerinde Kesitsel Bir Çalışma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 23(3), 1419-1444.
• Göcen, G. (2012). Şükür ile Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişki Üzerine Bir Alan Araştırması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Göcen, G. (2013). Pozitif Psikoloji Düzleminde Psikolojik İyi Olma ve Dini Yönelim İlişkisi: Yetişkinler Üzerine Bir Araştırma. Toplum Bilimleri Dergisi, 7(13), 97-130.
• Göcen, G. (2018). Pozitif Psikoloji Düzleminde Psikolojik İyi olma ve Dini yönelim İlişkisi: Yetişkinler üzerine Bir araştırma. Toplum Bilimleri Dergisi, (13), 97.
• Gülaçtı, F. (2009). Sosyal Beceri Eğitimine Yönelik Programın Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Beceri, Öznel ve Psikolojik İyi Olma Düzeylerine Etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Güler, M. (2019). Üni̇versi̇te Öğrenci̇leri̇nde Si̇ber Zorbalık ve Psi̇kolojiik İyi̇ Oluşun İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Günaydın, S. C. & İnal, İ. H. (2021). Perma Modelinin Demografik Faktörler Bağlamında İncelenmesi: Hizmet Sektöründe ve Z Kuşağında Geniş Ölçekli Bir Araştırma. İzlek Akademik Dergi, 4(2), 56-81.
• Güven, H. (2008). Depresyon ve Dindarlık İlişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hefferon, K. & Boniwell, I. (2014). Pozitif Psikoloji Kuram, Araştırma ve Uygulamalar. (T. Doğan, Çev.). Ankara: Nobel Kitap.
• Horozcu, Ü. (2010). Din Psikolojisi Açısından Dünyevi İstek Duaları. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hökelekli, H. (2010). Din Psikolojisine Giriş. İstanbul: Dem Yayınları.
• İlğan, A., Sevi̇nç, Ö. S., Ni̇ron, D. G., Kılıç, A. & Yumuşak, A. (2015). Lisans Öğrencilerinin Psikolojik İyilik Hallerinin YGS Puanları ve Çeşitli Değişkenler ile İlişkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 0. doi:10.17860/efd.57173
• İşgör, İ. Y. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Muhafazakâr Yaşam Tarzları ile Psikolojik Iyi Oluşlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• İşgör, İ. Y. (2017). Üni̇versi̇te Öğrenci̇leri̇ni̇n Psi̇koloji̇k İyi̇ Oluş Düzeyleri̇ni̇n Bazı Deği̇şkenler Açısından İncelenmesi̇. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(1), 494-508.
• Kafalı, H. (2005). Lise Öğrencilerinde Dinin Inanç ve Tutumların Sosyal İlişkilere Etkisi -Ergani Örneği-. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kalender, M. E. (2016). Fen Lisesi ve Sosyal Bilimler Lisesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıklarının İncelenmesi (Kütahya İli Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
• Karaca, F. (2000). Ölüm Psikolojisi. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Karaca, M. (2007). İnternet Gençli̇ği̇: Yeni̇ Bi̇r Gençli̇k Ti̇plemesi̇ Denemesi̇. Humanities Sciences, 2(4), 419-136.
• Karadağ, F. (2019). Si̇ber Zorbalık Tutumu ile Sosyal Medya Tutumu ArasIndaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇: Anadolu Üni̇versi̇tesi̇ İleti̇şi̇m Bi̇li̇mleri̇ Fakültesi̇ Örneği̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Karakaya, İ., Sata, M., Çorbacı, E. C. & Çetin, B. (2018). An Investigation of the Factors That Affect High School Students’ Attitudes Towards Social Media by CHAID Analysis*. Eurasian Journal of Educational Research, 18(76), 21-40.
• Karslı, N. (2019a). Gençlerde İnternet Bağımlılığı ve Dindarlık İlişkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (46), 225-260.
• Karslı, N. (2019b). Psikolojik İyi Oluş ve Dindarlık İlişkisi: Trabzon İlahiyat Örneği. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (15), 173-205.
• Kaya, M. & Küçük, N. (2017). İbadetler ile Hayatın Anlamı ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (42), 17-43.
• Kayacı, E. (2021). İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Trabzon İlahiyat Dergisi, 8(1), 39-74.
• Keçeli, A. (2020). Bi̇reyleri̇n Psi̇koloji̇k İyi̇ Oluş Düzeyi̇ni̇n ve Sosyal Medya Bağimliliğinin Evli̇li̇k Doyumu Açisindan İncelenmesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kırnık, D., Pepeler, E. & Özbek, R. (2018). Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Kullanımına İlişkin Tutumları: Malatya İl Örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 25-45.
• Kimter, N. & Köftegül, Ö. (2017). Yeti̇şki̇nlerde Ölüm Kaygısı ile Dindarlık Arasındaki̇ İli̇şki̇ Üzeri̇ne Bi̇r İnceleme. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19(36), 55-82.
• Korkmaz, H. & Di̇lmaç, B. (2021). Predictive Relations between Psychological Well-Being, Instagram Addiction and Values in University Students. Research on Education and Psychology, 5(1), 71-82.
• Korkmaz, N. E. (2014). Bağlanma, İnsan-Tanrı İlişkisi ve Psikolojik İyilik Hali. Ankara: Otorite Yayınları.
• Köktaş, M. E. (1993). Türkiye’de Dini Hayat. İstanbul: İşaret Yayınları.
• Köse, A. & Ayten, A. (2012). Din Psikolojisi (2. bs.). İstanbul: Timaş.
• Kural, S., Türkmen, M. & Dilek, A. N. (2016). Bartın Üniversitesi BESYO Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları ile Kişilik Özellikleri İlişkisinin Araştırılması. Kural, S., Türkmen, M., & Dilek, AInternational Journal of Science Culture and Sport, 4(3), 870-881.
• Kutluca, V. (2020). Li̇se Öğrenci̇leri̇ni̇n Sosyal Medya Tutumları ile Meslek Seçi̇mi̇ne İli̇şki̇n Akılcı Olmayan İnançları Arasındaki̇ İli̇şki̇leri̇n İncelenmesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Kuyumcu, B. (2012). Üni̇versi̇te Öğrenci̇leri̇ni̇n Duygularını Fark Etmeleri̇ ve İfade Etmeleri̇ ile Psi̇koloji̇k İyi̇ Oluşları: Kültürlerarası Bi̇r Karşılaştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Küçük Aydın, E. (2023). Dindarlık ve Sosyal Medya Bağımlılığı İlişkisi Üzerine Bir Araştırma (Giresun Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Lameei̇, V. & Bilici, M. (2021). Dinin Psikolojik İyi Oluş Üzerindeki Rolü ve Değerlendirilmesi, 9(19), 57-68.
• Mammadzade, M., Yılmaz, C., Abiş, S., İmamoğlu, O. & Şahin, O. (2020). Spor Bi̇li̇mleri̇ Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Sosyal Medya Tutumlarının Öfke Düzeyleri̇ne Etki̇si̇. Journal of International Social Research, 13(73), 800-808.
• Meltem, A. (2020). Li̇se Öğrenci̇leri̇ni̇n Sosyal Medyaya İli̇şki̇n Tutumlarının İncelenmesi̇: (Tarsus Örneği̇). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Nielsen, M. (2017). Din ve Mutluluk. Bilimname, 2017(33), 141-144.
• Onuray Eği̇lmez, H. (2020). Spor Bilimleri, İlahiyat ve Müzik Eğitimi Öğrencilerinin İyi Oluş Durumlarının Karşılaştırılması. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 297-310.
• Otrar, M. & Argın, F. S. (2014). Ergenlerin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının Çok Boyutlu İncelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 5(10), 3-22.
• Otrar, M. & Argın, F. S. (2015). Öğrenci̇leri̇n Sosyal Medyaya İli̇şki̇n Tutumlarını Beli̇rlemeye Yöneli̇k Bi̇r Ölçek Geli̇şti̇rme Çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(37).
• Oymak, Y. C. (2017). Psikolojik İyi Oluş ile İş Doyumu Arasındaki Ilişkinin Incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öksüz, Y. & Karalar, M. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Huzur ve Otantiklik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(3), 321-336.
• Ökte, A. (2014). Öğrenci̇leri̇n Zorbalık Eği̇li̇mleri̇ ile Sosyal Medyaya Yöneli̇k Tutumları Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇ (Sancaktepe Örneği̇). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özer, M. A. & Kırık, A. M. (2021). Eğitimde Sosyal Medyanın Kullanımı. The Journal of Academic Social Science Studies, 14, 393-408.
• Özsarı, İ. & Karaduman, G. B. (2016). Eği̇ti̇m Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Sosyal Medya Kullanımı ve Yalnızlıklarının İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5, 380-389.
• Öztürk, Y. (2017). Ergenlerde Di̇ndarlık ile Öznel İyi̇ Oluş Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇ (Çarşamba Örneği̇). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
• Pelin, S. (2017). Sosyal Medya Kullanımının Mutlu Olma Durumuna Etki̇si̇ Üzeri̇ne Ni̇tel Bi̇r Araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069-1081.
• Saygın, Y. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Destek, Benlik Saygısı ve Öznel Iyi Oluş Düzeylerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-Being. New York: NY: Free Press.
• Sezen, A. N. H. (2019). Sosyal Medya Kullanımının Psi̇kopatoloji̇k ve Psi̇kososyal Deği̇şkenler Açısndan Değerlendi̇ri̇lmesi̇: Marmara Bölgesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sözer, Ö. T. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Kimlik Duygusu, Dini Yönelim ve Psikolojik Iyi Oluş. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Şahin, A. (1999). İlahiyat, Tıp ve Mühendislik Fakültelerinde Okuyan Öğrencilerde Dini Hayatın Boyutları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Şahin, M. (2013). Affedicilik ile Psikolojik İyi Olmanın Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Şengül, F. (2007). Dindarlık ve Ruh Sağlığı İlişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şi̇ri̇n, A. & Ulaş, E. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeyleri ile Karakter Eğitimi Uygulamaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 13(30), 279-307.
• Tamer, A. (2021). Ergenleri̇n Akılcı Olmayan İnançları ile Sosyal Medyaya Yöneli̇k Tutumları Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇ (Afyonkarahi̇sar İli̇ Örneklemi̇). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Tektaş, N. (2014). Üni̇versi̇te Öğrenci̇leri̇ni̇n Sosyal Ağları Kullanımlarına Yöneli̇k Bi̇r Araştırma. Tarih Okulu Dergisi, 7(XVII), 851-870.
• Terzi, A. Y. (2019). Doğu Marmara Bölgesi̇’nde Sosyal Medya Bağımlılığı İle Ki̇şi̇sel İyi̇ Oluş İli̇şki̇si̇ni̇n İncelenmesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tosyalıoğlu, M. B. (2021). Üni̇versi̇te Öğrenci̇leri̇nde Manevi̇yat ve Psi̇kolojik İyi̇ Oluş Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Tura, H. (2019). Di̇ndarlık, Affetme ve Psi̇kolojik İyi̇ Oluş İli̇şki̇si̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Turgut, A. (2017). İlk Yeti̇şki̇nlerde Dua Tutumları-Psi̇kolojiik İyi̇ Olma İli̇şki̇si̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Turgut, D. (2014). 7-17 Yaş Arasındaki Normal Gelişim Gösteren ve Özel Gereksinimli Çocuğu Olan Aile Bireylerinin Psikolojik İyi Olma Hali ve Başa Çıkma Yöntemlerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Tutgun-Ünal, A. (2015). Sosyal Medya Bağımlılığı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tükenmez, A., Güler, C., Hocaoğlu, M. & Şahin, S. (2019). Genç Bi̇reyleri̇n Sosyal Medya Tutumlarının İncelenmesi̇. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences (joshas), 5(20), 942-947.
• Türk, T. & Kazan, H. (2020). Li̇se Öğrenci̇leri̇ni̇n Mükemmeli̇yetçi̇li̇k Özelli̇kleri̇ ile Sosyal Medya Kullanım Tutumları Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇; İstanbul İli̇ Şi̇şli̇ İlçesi̇ Örneği̇. The Journal of Academic Social Science, null (101), 503-535.
• Türköz, S. & Şahin Kıralp, F. S. (2019). Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi, 38(2), 51-66.
• Tütüncü, M. (2012). Yönetici ve Çalışanların Psikolojik İyi Olma ve Stres Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ulu, M. (2018). İlahi̇yat Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Psi̇koloji̇k İyi̇ Oluşlari ile Değer Yöneli̇mleri̇ Arasindaki̇ İli̇şki̇. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(37), 183-215.
• Ulusal, R. (2019). Ergenli̇k Dönemi̇nde Narsi̇si̇zm, Di̇ndarlik ve Sosyal Medya Tutumları İli̇şki̇si̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Uslu, Ş. (2019). Li̇se Öğrenci̇leri̇ni̇n İnternet Bağımlılığı, Di̇ji̇tal Oyun Bağımlılığı ve Sosyal Medyaya Yöneli̇k Tutumları Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Utsch, M. ve Erenoğlu, A. (2008). Pozitif Psikoloji'den Güdüler- Din Psikolojisi Araştırmaları ve Terapik/Manevî Yardım Uygulamaları. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 25(25), 169-180.
• Uysal, V. (2006). Geleneksel- Çağdaşlık Bağlamında Türkiye’de Dindarlık ve Kadın. İstanbul: Dem Yayınları.
• Uysal, Z. M. (2020). Ergenlerde Sosyal Medyaya Yöneli̇k Tutum ile Öfke Düzeyi̇ ve Öfke İfade Tarzları Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydin Üni̇versi̇tesi̇ Li̇sansüstü Eği̇ti̇m Ensti̇tüsü, İstanbul.
• Üçeş, R. (2019). Doğu Anadolu Bölgesi̇nde Sosyal Medya Bağımlılığı Bulunan Bi̇reyleri̇n Psi̇koloji̇k Semptomlari ve Ki̇şi̇sel İyi̇ Oluşları Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ümmetler İlhan, A. (2016). Ortaöğreti̇m Öğrenci̇leri̇ni̇n Si̇ber Zorbalık ve İnternet Saldırganlık Düzeyleri̇ ile Sosyal Medyaya İli̇şki̇n Tutumlarınin İncelenmesi̇ (Çekmeköy Örneği̇). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Vural, M. E. (2016). Yeti̇şki̇nlerde Alçakgönüllülük, Di̇ndarlik ve Psi̇kolojik İyi̇ Oluş İli̇şki̇si̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Vural, Z. B. A. ve Bat, M. (2010). Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 5(20).
• Yabancı, C. (2019). Li̇se Öğrenci̇leri̇ni̇n Sosyal Medyaya İli̇şki̇n Tutumları İie Narsi̇si̇zm ve Yalnızlık Düzeyleri̇ Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Yanık Düşünceli, M. (2016). Özel Li̇se Öğrenci̇leri̇ni̇n Sosyal Medya Tutumları ile İçedönüklük-Dışadönüklük Ki̇şi̇li̇k Özelli̇kleri̇ Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yapıcı, A. (2007). Ruh Sağlığı ve Din, Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Kitabevi.
• Yıldız, B. (2018). Çalışan ve Çalışmayan Kadınların Sosyal Görünüş Kaygısı ve Psikolojik İyi Oluş Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.