ANADOLU'DA İÇİLECEK SULAR

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 4, 587 - 634, 30.12.2021

Ökkeş Narinç , Hülya Kurt , Başak Ceren Asker , Burcu Şentürk Eyüp Can Ünal

Öz

Bu çalışma 1926 yılında Müderris Nazmi Asâf tarafından kaleme alınmıştır. Çalışmada “Anadolu’da İçilecek Sular” başlığı ile suyun insan sağlığı, özellikle de çocuk sağlığı üzerinde ne denli etkili olduğu ele alınmıştır. Başlık çerçevesinde çalışma, saha olarak “İstanbul, Afyonkarahisar, Konya, Karaman, Niğde, Kayseri, Sivas, Tokat, Amasya, Çorum, Bozok ve Kırşehir” yerleşimlerini kapsamaktadır. Söz konusu şehir ve kasabaların su ihtiyaçlarını nereden ve nasıl karşıladığı ilgili yerlere ziyaretlerde bulunularak yerinde tespit edilmiştir. Bu tespitler Darülfünun bünyesinde oluşturulan bir bilim heyeti ile gerçekleştirilmiştir. Heyet, ilgili şehir ve kasabalara ziyaretlerinde yanlarında, su analizi yapabilecekleri portatif bir laboratuvar ve kimyasallar da bulundurmuşlardır. Yapılan incelemeler ve analizlerde söz konusu yerleşim yerlerinde kullanılan suların kirli sularla karıştığı, bu nedenle bölge sakinlerinde Humma-yı Tifo-Dizanteri-Bağırsak Solucanı gibi hastalıklar görüldüğü tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada, adı geçen bölgelerde yaşayan çocukların ölümlerine de bu hastalıkların neden olduğu ifade edilmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında ülke nüfusunu etkileyen bu olumsuz durumun nedenleri de ortaya konmuştur. Suların kirlenmesine, buna bağlı olarak söz konusu hastalıkların ortaya çıkmasına gerekçe olarak belediyelerin dikkatsizliği vurgulanmış, suların kaynağından taşınması usullerinde belediye çalışanlarının özensizlikleri de ifade edilmiştir. Suların kirlenmesinin nedenleri arasında belediyelerin yetersiz faaliyetlerinin yanında tarımsal sulama nedeniyle içme sularına kükürt, azot, nitrit vb. kimyasal maddelerin karışması gösterilmiştir. Elbette bu durum içme sularındaki kirliliğin ortaya konulması yanında ilgili bölgelerde tarımsal üretimin de yoğun bir şekilde gerçekleştirildiğini de göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Nazmi Asaf, İçme Suyu, Çocuk Ölümleri, Tifo, Dizanteri, Kirli Su, Kükürt, Azot, Nitrit

THE WATERS TO DRINK IN ANATOLIA

Öz

This study was written by Muderris Nazmi Asaf in 1926. In the study, with the title of "Water to Drink in Anatolia", how effective water is on human health, especially on children's health, is discussed. Within the framework of the title, the study covers the settlements of "Istanbul, Afyonkarahisar, Konya, Karaman, Nigde, Kayseri, Sivas, Tokat, Amasya, Corum, Bozok and Kırsehir". From where and how these cities and towns meet their water needs, visits were made to the relevant places and determined on site. These determinations were made with a scientific committee formed within the Darulfunun. During their visits to the relevant cities and towns, the delegation also kept a portable laboratory and chemicals for water analysis. In the examinations and analyzes made, it has been determined that the water used in the settlements in question mixes with the polluted waters, therefore, diseases such as Fever, Typhoid, Dysentery, Intestinal Worm are seen in the residents of the region. In addition, it was stated in the study that these diseases caused the deaths of children living in the aforementioned regions. The reasons for this negative situation that affected the population of the country in the first years of the Republic were also revealed. The carelessness of the municipalities was emphasized as the reason for the pollution of the waters and the emergence of the diseases in question as a result, and the carelessness of the municipal employees in the methods of transporting the water from the source was also expressed. Among the causes of water pollution are the inadequate activities of municipalities, as well as the use of sulfur, nitrogen, nitrite, etc. into drinking water due to agricultural irrigation. mixing of chemicals is shown. Of course, this situation shows that besides revealing the pollution in drinking water, agricultural production is carried out intensively in the relevant regions.

Anahtar Kelimeler

Nazmi Asaf, Drinking Water, Child Mortality, Typhoid, Dysentery, Dirty Water, Sulfur, Nitrogen, Nitrite

Kaynakça

• ASAF, Nazmi, Anadolu'da İçilecek Sular, İstanbul Yeni Matbaa, İstanbul 1926. SAMİ, Şemseddin, Kamus-ı Türki. DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Lugat.