Çok Kültürlü Aile Psikolojik Danışması Bağlamında Sistemik Kuramların Değerlendirilmesi: Vavien Filmi Analizi

Yıl 2022, , 1 - 34, 31.12.2022

Serap Nazlı

https://doi.org/10.58434/apdad.1213967

Öz

Çalışmanın amacını, çok kültürlü perspektif ile temel sistemik kuramların (psikoanalitik aile terapisi, yapısal aile terapisi, stratejik aile terapisi, insancıl aile terapisi) aile yapısına bakışları ve temel kavramlarının ülkemizde nasıl ele alınabileceği Vavien filmi ile somutlaştırılarak ele almaktır. Çok kültürlü psikolojik danışma yaklaşımlarında temel alınan kuramların bireyci batı kültürünün değerlerini yansıtmakta olduğu, bu kuramların evrensel olarak kabul edilmesinin uygun olmadığı belirtilmektedir. Temel sistemik kuramlar kendi bakış açılarından işlevsel/işlevsel olmayan aile örüntülerini değerlendirmeye ilişkin bilgi sağlar. Ancak kuramlardan yararlanırken; kuramların hangi ülkenin kültürel değerlerinde, ne zaman, hangi ortamlarda ve kuramcıların mesleki kimliklerinin dikkate alınması çok kültürlü bakış açısında son derece önemlidir. Vavien filmi analizi ile Orta Karadeniz-İç Anadolu bölgesinde yer alan Tokat ilinin kültürel değerlerini benimsemiş üç kişilik çekirdek ailenin sistemini değerlendirirken temel sistemik kuramlar kavramlarından nasıl yararlanılacağı okuyucu ile paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kültüre duyarlılık, aile terapisi, sistem perspektifi.

Evaluation of Systemic Theories in the Context of Multicultural Family Counseling: Analysis of Vavien Movie

Öz

The aim of the study is to discuss the perspectives of the multicultural perspective and basic systemic theories (psychoanalytic family therapy, structural family therapy, strategic family therapy, humanistic family therapy) on family structure and how their basic concepts can be handled in our country by analyzing the movie Vavien. It is stated that the theories based on multicultural counseling approaches reflect the values of individualist Western culture and that it is not appropriate to accept these theories as universal. Basic systemic theories provide information on assessing functional/dysfunctional family patterns from their point of view. However, while making use of these theories, from a multicultural point of view, it is extremely important that the cultural values of the countries, when and in which environments these theories were developed and the professional identities of the theorists should be taken into account. With the analysis of the Vavien film, it was shared with the reader how to benefit from the concepts of basic systemic theories while evaluating the system of the three-people nuclear family, which has adopted the cultural values of the city of Tokat, located in the Central Black Sea-Central Anatolia region.

Anahtar Kelimeler

Cultural sensitivity, family therapy, systems perspective.

Kaynakça

• Başbuğ, A. (1995). Metropolitan aile ilişkilerinde değişen cinsel roller. Aile Kurultayı. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
• Berksun, O. ve Sayar, G. H. (2013). Aile ve Eş Terapileri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bektaş, D. Y. (2006). Kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlikleri ve psikolojik danışman eğitimindeki yeri. Ege Eğitim Dergisi, 1, 43-59.
• Bowen, M. (1981), Therapy in the Practice of Psychotherapy, Berenson, G. ve White, H. (Ed). Annual Review of Family Therapy. New York: Human Sciences Press.
• Bronfenbrenner, U. (2005). Making Human Beings Human. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (Ergene, T. Çev.). Mentis Yayınları.
• Erdur-Baker, O. (2007). Psikolojik danışma ve kültürel faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik, 3(27), 109-122.
• Fenell, D., and Weinhold, B. (1989). Counseling Families. Colorado: Love Pub. Com.
• Gladding, S.T. (2015). Aile Terapisi Tarihi Kuram ve Uygulamaları. (İ. Keklik ve İ. Yıldırım Çev. Editörleri), Ankara: PDR Derneği Yayınları.
• Ginter, E.J., Roysircar, G. ve Gerstein, L.H. (2022). Psikolojik Danışma ve Psikoterapi Kuramları ve Uygulamaları. (Baştemur, Ş. ve Kurşuncu, M.A. çev.), Ankara: Nobel Yayınları.
• Goldenberg, I., and Goldenberg, H. (1996). Family Therapy. Fourth Edition, Brooks/cole Pub. Com.
• Haley, J. (1988). İletişim. (Uzunöz, A. çev.), Ankara: Çark Kitabevi.
• Hofstede, G., Hofstede, G. J. and Minkov, M. (2010). Cultures and Organizations. Software of the Mind: Intercultural Cooperation and Its Importance for Survival. Third Edition, McGraw Hill.
• Kalk, C. (1985). Family counselling interventions: Understanding family systems and the referral process, Intervention in School and Clinic. Vol. 28, 4.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1998). Kültürel Psikoloji Kültür Bağlamında İnsan ve Aile. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Kağnıcı, D.Y. (2013). Çok kültürlü psikolojik danışma eğitiminin rehberlik ve psikolojik danışmanlık lisans programlarına yerleştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5, (40), 222-231.
• Karaırmak, O. (2008). Çok kültürlülük, kültürel duyarlılık ve psikolojik danışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 115-126.
• Martin C. (1994). The female voice: Application to Bowen’s family systems therapy, Journal of Marital and Family Therapy. vol. 20,1.
• Minuchin, S. (1981). Constructing A Therapeutic Realty (Brenson, G. ve White, H. Ed.). Annual Review of Family Therapy. New York: Human Sciences Press.
• Minuchin, S., Lee, W.Y., and Simon, G.M. (2006). Mastering Family Therapy. 2th edition, New Yersey: John Wiley& Sons Inc.
• Nazlı, S. (2013). Evli kadınların aile sistemlerini algılayışları. AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 46,1, 417-437.
• Nazlı, S. (2020). Temel sistemik kuramlar. Evlilik ve Aile Psikolojik Danışmanlığı, 1. Baskı. (Ed. S. Nazlı), s. 50-81, Ankara: Anı Yayınevi.
• Nazlı, S. (2022). Aile Danışmanlığı, 17. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Nichols, M. P. (2017). Aile Terapisi. (Gündüz, O. Çev.) Ankara: Kaknüs yayınları
• Nichols, M., and Schwartz, R. (1998). Family Therapy. 4. Edition, Boston: Allyn and Bacon. Resmî Gazete. (2001) Türk Medeni Kanunu, Sayı:24607.
• Şahan, B. ve Akbaş, T. (2018). Kültürel olarak farklı ailelerle psikolojik danışma ve Türk aile yapısında kültürün rolü. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 217-239.
• Şenol Durak, E. ve Fışıloğlu, H. (2007). Film analizi yöntemi ile virginia satir aile terapisi yaklaşımına bir bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 10, 20, 43-62.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2021). Türkiye Aile Yapısı Araştırması 2021. Ankara: TC Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Kurumu, erişim: http://www.tuik.gov.tr
• T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, (2016). Türkiye Aile Yapısı Araştırması 2016, Ankara: T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Erişim: www.aile.gov.tr.
• Türkçapar, N. (1991). Aile ruh sağlığı ve normaldışı davranışlar, Türkiye Aile Yıllığı. Ankara: Aile Araştırma Kurumu.
• Yeşilyaprak, B. (2013). Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı, 4. Baskı. Ankara: Pegem Yayınları.