Determining the Problems and Functional Needs of the Inns Area in Gaziantep Historical City Center

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 67 - 83, 31.08.2022

İrem Köse Zehra Kaya Dinçer

https://doi.org/10.51664/artium.1053789

Öz

Gaziantep is a city with many civilizations and cultural architectural heritage from past to present. There are historical buildings and inns area along the axis, which is declared as a cultural route, starting from the vicinity of the castle in the city centre of Gaziantep. Historical inns, which were used for accommodation and trade in the past, have lost their function over time. These inns, which cannot be used in today's conditions, were left to disappear as idle areas as the city centre lost its charm. In this study, it is aimed to identify the problems experienced in the district of inns and determine their missing functions and needs. In addition, it is desired to emphasize that the user types who use the region differ in their interpretations of the region. In line with the identified problems, suggestions were made for the revitalization of the region and the refunctioning of the inns. In order to achieve these goals, questionnaires were created in line with the interviews with the temporary and stationary users in the region and the literature review. As the scope of the study, the inns area on the Gaziantep cultural road has been examined. The questionnaires were applied to the participants in this area, by face to face interview method and the answers of the participants were noted on site. The obtained data were statistically analyzed. As a result of the research, it was concluded that the historical value of the region should be understood by the users, and in this context, the inns and other historical structures in the region should be regularly repaired and the idle areas should be re-functioned. It is thought that the revitalization of historically important buildings and the region and their sustainability are possible by determining the existing problems.

Anahtar Kelimeler

Inns, Idle building, Problem of historical sites, Refunctioning

Gaziantep Tarihi Kent Merkezindeki Hanlar Bölgesinin Sorunlarının ve İşlevsel İhtiyaçlarının Belirlenmesi

Öz

Gaziantep geçmişten günümüze birçok medeniyete ve kültürel mimari mirasa ev sahipliği yapmıştır. Kent merkezinde bulunan kalenin çevresinden başlayarak kültür yolu ilan edilen aks boyunca tarihi yapılar ve hanlar yer almaktadır. Geçmişte konaklama ve ticaret amaçlı kullanılan bu hanlar zamanla işlevini kaybetmiştir. Günümüz şartlarında kullanılamayan bu hanlar kent merkezinin de cazibesini yitirmesiyle atıl alanlar olarak yok olmaya terkedilmiştir. Bu çalışmada hanlar bölgesinde bulunan sorunları tespit etmek ve eksik işlevleri, ihtiyaçları belirlemek amaçlanmıştır. Ayrıca bölgeyi kullanan kullanıcı tiplerinin bölgeyle ilgili yorumlarının farklılık gösterdiği vurgulanmak istenmiştir. Belirlenen problemler doğrultusunda, bölgenin canlanması ve hanların tekrardan kullanılması için önerilerde bulunulmuştur. Bu amaçlara ulaşmak için bölgede bulunan geçici ve sabit kullanıcılar ile yapılan görüşmelere ve literatür taramasına yönelik anket formları oluşturulmuştur. Çalışma kapsamı olarak Gaziantep kültür yolu üzeri hanlar bölgesi ele alınmıştır. Anketler bu bölgede katılımcılara yüz yüze yapılmış ve sorular tek tek kullanıcılara sorularak yanıtlar not alınmıştır. Elden edilen veriler istatiksel olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda bölgenin tarihi değerinin kullanıcılar tarafından kavranması gerektiği, bu bağlamda bölgedeki hanlar ve diğer tarihi yapıların düzenli olarak onarımlarının yapılıp, atıl alanların yeniden işlevlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Tarihi önemi olan yapılar ile bölgenin canlandırılması ve sürdürülebilirliğinin, mevcut problemlerin tespiti ile mümkün olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Atıl yapılar, Yeniden işlevlendirme, Hanlar, Tarihi bölge sorunları

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (1996). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. Yem Yayınları, İstanbul.
• Ahunbay, Z. (2019). Kültür Mirasını Koruma İlke ve Teknikleri. Yem Yayınları, İstanbul.
• Akaydın Ö. E., Türkyılmaz Ç. C. (2018). İşlevsel Dönüşüme Uğramış Yapılarda Ergonomi Kavramı; Üsküdar Nevmekan Örnek İncelemesi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 279-292. doi:10.21923/jesd.360654
• Ali, N. and Oi, Z. (2020). Historical Study and Strategies for Revitalisation of Burt Institute (A Railway Heritage Building). The Historic Environment: Policy & Practice. 11(1), 40-55.
• Altınoluk, Ü. (1998). Binaların Yeniden Kullanımı. Yem Yayınları, İstanbul.
• Arnstein, S. R. (1969). A ladder of citizen participation. Journal of the American Planning Association, 35(4), 216-224.
• Ashworth, G. (2011). Preservation, Conservation and Heritage: approaches to the past in the present through the Built Environment. Asian Anthropology, 10(1), 1-18.
• Aydın, D., Yaldız, E. (2010). Yeniden Kullanıma Adaptasyonda Bina Performansının Kullanıcılar Üzerinden Değerlendirilmesi. METU JFA, 2010/1, (27:1) 1-22.
• Bacon, K. (2001). The Adaptive Reuse of Heritage Buildings. University of Calgary Master of Architecture, Calgary, Alberta, http://dspace.ucalgary.ca/handle/1880/40863.
• Bektaş, C. (2014). Türk Evi. Yem Yayın, İstanbul.
• Burden, E. (2004), Illustrated Dictionary of Architectural Preservation: Restoration, Renovation, Rehabilitation, Reuse. McGraw-Hill Press, New York.
• Cantacuzino, S. (1989). Re-Architecture: Old buildings/New uses. Abbeville Press, New York.
• Çam, N. (2006). Türk Kültür Varlıkları Envanteri Gaziantep 27. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Çevik, S., Vural, S., Tavşan, F. and Aşık, Ö. (2008). An example to renovation–revitalization works in historical city centres: Kunduracılar Street/Trabzon-Turkey. Building and Environment, 43(5), 950–962.
• Egercioğlu, Y., Yakıcı, N. and Ertan, T. (2016). Urban Decline and Revitalization Project in Izmir-Tire Historical City Center. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 216, 330-337.
• Feilden, M. B. (1982). Conservation of Historic Buildings. Technical Studies in the Arts, Archaeology and Architecture, Butterworth Scientific, London.
• Gencer, T. Ç. (2018). Tarihi Çevrede Çağdaş Ek Bağlamında Germir Surp Stephanos Kilisesi Restorasyon Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Göçer, P.Ö. (2003), Devingen Toplum Esnek Mekânlar İster, Arredemonto Mimarlık Dergisi, 2, İstanbul.
• Jokilehto, J. (1999). A century of Heritage Conservation. Journal of Architectural Conservation, 5(3), 14-33.
• Hasol, D. (1995). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. Yem Yayınları, İstanbul.
• Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB) arşivi, 2008.
• Mehanna, W.A.E. and Mehanna, W.A.E. (2019). Urban renewal for traditional commercial streets at the historical centers of cities. Alexandria Engineering Journal. 58(4), 1127-1143.
• Mirzakhani, A., Turrό M. and Behzadfar, M. (2021). Sustainable regeneration strategies for the historical city centers of Iran using SWOT and QSPM models. Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development. Emerald Publishing Limited, doi:10.1108/JCHMSD-02-2021-0022
• Özdemir, M. (2005). Türkiye’de Kültürel Mirasın Korunmasına Kısa Bir Bakış. Planlama Dergisi, 1, 20-25.
• Plevoets, B., Van Cleempoel, K. (2011). Adaptive Reuse as a Strategy Towards Conservation of Cultural Heritage: A Literature Review. Structural Repairs and Maintenance of Heritage Architecture XII, WIT Transactions on The Built Environment, Vol:118, 155-64.
• Say, Y. Ö. (2006). Ticaret Mekânlarının Oluşum ve Gelişim İlkelerinin İncelenerek Tipolojik Açıdan Sınıflandırılması. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Selçuk, M. (2006), Binaların Yeniden İşlevlendirilmesinde Mekânsal Kurgunun Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Shopsin, C.W. (1986). Restoring old buildings for contemporary uses: An American sourcebook for architects and preservationists. Watson-Guptill Publications, New York.
• Tapan, M. 2007. Soru ve Cevaplarla Koruma. İstanbul TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi.
• Tekin, G. (2021). Tarihî Kent Merkezlerinde Yeniden Canlandırmanın Kültürel Boyutu. Milli Folklor, 17(130), 84-95.
• Trillo, C. and Petti, L. (2016). A novel paradigm to achieve sustainable regeneration in Historical Centres with Cultural Heritage. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 223, 693 – 697.
• Yaldız, E. 2003. Konya’daki Medrese Yapılarının Yeniden Kullanım Koşullarına göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu.